İstanbul’da kurak geçen yaz ve sonbahar aylarının ardından baraj doluluk oranlarındaki hızlı düşüş sürüyor. İSKİ İstanbul’un barajlarındaki doluluk oranını dün yüzde 19.89 olarak ölçüldü. Bu, son 10 yılın düşük seviyesi olarak kayıtlara geçti. Bir yıl önce ortalama doluluk oranı yüzde 46 idi. 2015 yılı Ekim ayı sonu doluluk ortalaması ise yüzde 69.4 olarak kayıtlara geçmişti.
İstanbul’un simge barajlarından Terkos barajı da kuraklıktan nasibini aldı. Baraj gölündeki doluluk oranı tüm zamanların en düşük doluluk oranı olan yüzde 9.43 olarak ölçüldü. Terkos baraj gölü geçen yıl Ekim ayı sonunda yüzde 45.9 oranında doluydu. 2015’in Ekim ayında ise doluluk oranı 73.53 olarak kayıtlara geçmişti. Baraj gölündeki değişim havadan görüntülendi. Baraj gölünün bazı noktalarında su seviyesinin onlarca metre geri çekildiği, kıyıya bağlı sandalların balçık içinde kaldığı görülüyor. Baraj gölünün eskiden su dolu alanlarının büyük bölümü bataklık haline gelmiş.
58 günlük su kaldı
İSKİ verilerine göre İstanbul’un barajlarında şu anda 174.75 milyon metre küp su var. İstanbul’a günde ortalama üç milyon metre küpün biraz üzerinde su verildiği düşünülürse, hiç yağmur yağmaması halinde kentin yaklaşık 58 günlük suyu kaldı.
Meteoroloji Mühendisi Güven Özdemir kuraklıkla ilgili olarak “Sadece İstanbul’da değil, İzmir’de, başka büyükşehirlerde de yağış maalesef istediğimiz gibi değil. Geçen Eylül ayından itibaren hemen hemen hiç yağış almadık. Tabi ki bu da yer altı sularımızı müthiş etkiliyor. Kuraklık, her zaman söylüyorum depremden daha büyük bir felakettir. Çünkü susuz kalıyorsunuz. Meteorolojik kuraklık arkasından hidrolojik kuraklığı getiriyor, yani göllerimizdeki, barajlarımızdaki, nehirlerimizdeki sular azalıyor. Yer altı sularımız azalıyor. Çünkü kar yağışı yok. Geçen sene kar yağışı olmadı gibi, maalesef yer altı sularımız azaldı.”
Meteoroloji Mühendisi Güven Özdemir.
Özdemir “Meteorolojik modellere bakıldığında Kasım ve Aralık ayının yağışlı geçmesi ümit ediliyor ama maalesef Ekim ayı da yağışsızdı. Kayda değer bir yağış alamadık. Kasımın ilk haftalarında da yüksek sıcaklıklar görülüyor. Bu İstanbul dahil tüm ülkeyi etkileyecektir. Tabii ki artık kuraklık için alarmı geçtik, ‘çanlar çalıyor’ diyoruz. Bunun tedbirini hızla almak gerekiyor. Her zaman söylüyoruz, kullandığımız suyu atmamalıyız, geri dönüş sağlamak lazım. Yağmur yağdığı takdirde yağmur sularını biriktirme alanları, sarnıçları, depoları oluşturulmalı. Musluklarımızdan sular akıyor ama, bu şekilde giderse kriz bizi bekliyor” diye konuştu.
30 yılın olağanüstü kuraklık dönemi
“Geçmiş yıllara göre daha kurak bir yıl geçirdik” diyen İSKİ Su ve Atık Su Teknolojileri Daire Başkanı İsmail Aydın da şöyle devam etti: “En kötü kabul ettiğimiz 2007 yılına göre geçen 2022-2023 yılında barajlarımıza 90 milyon metreküp daha az su alabildik. Son 20-30 yılın olağanüstü kurak dönemini geçirdik İstanbul olarak, Marmara havzası olarak. İstanbul’da suyumuzu yağış döngüsüyle yönetiyoruz. Yer altı kaynağımız veya nehrimiz yok. Sonbahar ile birlikte Ekim-Kasım aylarıyla yağışların başlayıp kışın barajların istenen seviyelere gelmesini, akabinde yaz aylarında sonbahara doğru baraj seviyelerinin düşmesini bekleriz. Yaşadığımız bu süreç doğal dengesinde devam ediyor, ama geçmiş yıllara göre oransal olarak çok düşük kaldık. Geçen yıldan bu durumları öngörüp Asya Yakasından tüketimin yoğun olduğu Avrupa Yakasına daha çok su transferini imkanlı kılacak tedbirlerimizi aldık. Asya Yakasından, Melen’den, Yeşil Çay’dan, Ömerli’den aldığımız suları Avrupa Yakasına günlük olarak iletiyoruz. Önümüzdeki süreçte de inşallah beklenen yağışlar gelirse İstanbul tekrar normal döngüsünde barajlarını doldurup vatandaşa herhangi bir susuzluk yaşatmayacak şekilde yönetilecektir.”
İSKİ Su ve Atık Su Teknolojileri Daire Başkanı İsmail Aydın.
İsmail Aydın “Melen ve Yeşil Çay’dan hali hazırda regülatörlerimizle su almaya devam ediyoruz. Önümüzdeki süreçte de tabii ki bıçak sırtı gidecektir. Vatandaşlarımıza herhangi bir su kesintisi yaşatmayı öngörmüyoruz. Belki çok lokal alanlarda, kötü trend devam eder ve beklenen yağış gelmezse gündeme gelebilir ama kısa vadede öyle bir durum öngörmüyoruz. Barajdaki suyun kalitesine göre, değişik meteorolojik ve hidrolojik şartlara göre barajlardan su almaya devam edebilirsiniz. Avrupa Yakasındaki barajlarımız hali hazırda yüzde 10’un altında seyir ediyor. Ama Terkos’tan ve Sazlıdere barajından su almaya devam ediyoruz. Büyükçekmece barajımızın seviyesi çok düştü, onu biraz bekletmeye aldık. Su kalitesini kontrol ederek barajlardan su almaya devam ediyoruz” dedi.
Günlük su tüketiminin yüksek olduğunu, tasarrufun yapılması gerektiğini söyleyen Aydın “Bizim İstanbul’daki kaynaklarımızın yüzde 100 oranında doluluk rakamı 868 Milyon metreküp gibi bir değeri ifade ediyor. Bugün de yüzde 20’nin karşılık geldiği değer 170 Milyon metreküpün biraz üzerinde. Şu an günlük üç Milyon metreküp üzerinde bir tüketimimiz var” dedi.
İSTANBUL BARAJLARINDA SON DURUM
ÖMERLİ yüzde 42.61
DARLIK yüzde 31.18
ELMALI yüzde 15.98
TERKOS yüzde 9.43
ALİBEYKÖY yüzde 21.73
BÜYÜKÇEKMECE yüzde 3.97
SAZLIDERE yüzde 4.94
ISTRANCALAR yüzde 22.52
KAZANDERE yüzde 6.32
PAPUÇDERE yüzde 3.25