Milletlerarası okullar Türkiye’de son dönemde yükselişe geçti. 2015-216 yılına kadar bu okulların sayısı 17’ydi ancak Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2021-2022 yılı verilerine göre ise ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde bu türde toplam 249 okul bulunuyor. Bu anormal artışının nedeniyse Türkiye’de bulunan Suriyeliler, Libyalılar, Yemenlilerin ve Iraklıların bu kapsamda okul açmaları.
Tam da böyle bir sorun nedeniyle 3 Mart 1924 tarihli Tevhid-i Tedrisat, yani eğitim öğretim birliği kanunu çıkarıldı. Diğer bakanlıklara ve vakıflara bağlı tüm yerli ve yabancı okullar Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlandı bu kanunla. Yabancı okullarla ilgili maddenin sebebi de bu okullarda okutulan farklı dersler sebebiyle ayrı duygu ve düşünce, değişik kültür ve davranışa sahip insanlar yetişmesinin önüne geçmek, milli kültür oluşturmak.
Arap okullarının artışıyla birlikte bir de Türkiye’de faaliyet gösteren Fransız okulları gündemi vardı. İki Fransız okuluyla -bunlar Charles De Gaulle ve Pierre Loti- MEB arasında yaşanan yasal statü ve müfredat geriliminin sonucunda Türk öğrencilerin kaydedilmesi yasaklandı. Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin “12 tane yabancı okul var, Fransız, Alman, İtalyan okulu var. Bunlara biz Lozan’da taahhüt ettiğimiz için hiçbir problem çıkartmıyoruz. Onlarla ilgili hiçbir sıkıntımız da yok fakat enteresan bir biçimde Fransa bu mektuplarda da olmayan sadece müstemleke ülkelerine yakışan şekilde davranarak, Türkiye’de iki tane daha okul açmışlar. İki tane okul açmışlar ve bu okulu da açarken de ‘biz buraya Fransızları alacağız sadece’ demiş olmalarına rağmen şu an öğrenci sayısı yüzde doksan oranında Türk vatandaşı” diyerek gerilimin sebebini açıklamıştı.
Aslında Milletlerarası Okullar, şu anda geçerli kanun ve yönetmeliklere göre; ülkedeki yabancı misyon, yabancı veya yerli yatırımı olan şirketlerde çalışan yabancıların çocuklarına (Türk vatandaşlığı olmayan) hizmet veren/vermesi gereken okullardan oluşması gerekiyor. Ancak bazı okullarda farklı prosedür işliyor. Mesela İtalyan Lisesi’ne Türk öğrenciler de kaydolabiliyor çünkü Özel İtalyan lisesi iki ulusal eğitim sisteminden oluşuyor. ürk olan yabancı özel okul olarak belirtilirken, İtalyan olan ise devlet okulu olarak tanınmıştır. Bu sebepten dolayı Türk öğrenciler, İtalyan öğrencilerle aynı haklara sahiptir ve yasal olarak İtalyan diploması da alabiliyorlar.
Türkiye’deki yabancı okulların bu kadar artması, bazı okullarda işleyen prosedürlerin bir başkasında işletilmemesi gibi sorunlar varken bir de kaçak okullar gündemde ki onları da Rus ve Ukraynalılar açıyor. Özellikle bu iki ülkenin göç ettiği Antalya’da belediyelerden alınan oyun evi ruhsatıyla faaliyet yürüttüğü yedi okuldan altısı kapatılmıştı. Tamamı Konyaaltı ilçesindeki bu okullar Antalya Valiliği kararı doğrultusunda polis ekipleri, Konyaaltı Belediyesi’ne bağlı zabıta ekipleri ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ekipleri tarafından mühürlenmişti. Oyun evi ruhsatının yanı sıra gençlik merkezi, dans okulu gibi çeşitli isimler altında belediyelerden aldıkları ruhsatlarla kaçak eğitim faaliyeti yaptığı tespit edilen bu okullardan birinin bir derneğin terapi merkeziymiş gibi faaliyet gösterdiği belirlenmişti.
MEB bu sahteciliği mühürlemişti ama altı işletmeden beşinin mührü kaçak eğitim faaliyetinde bulunmayacaklarına dair taahhütte bulundukları için kaldırıldı. İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada Konyaaltı İlçe İzleme ve Değerlendirme Komisyonunca yerinde yapılan denetimler sonucunda oyun parkı ve parti organizasyon hizmeti ruhsatları bulunan Coworking Kids Katyusha Çocuk Oyun ve Aktivite Geliştirme Merkezi, Babyboom, Kids Galaxy, ruhsatı bulunmayan Garden Care adlı yerlere Rusya ve Ukrayna vatandaşı çocukların gittiği, kreş ve anaokulu gibi izinsiz eğitim faaliyeti yapıldığı aktarıldı. Puzzle Yapboz Aile ve Çocuk Terapi Derneği olarak faaliyet gösteren binadaysa yabancı uyruklu çocuklara özel eğitim ve rehabilitasyon eğitimleri verildiğinin tespit edildiği açıklandı.
Bu kurumlara idari para cezası verme ve mühürleme işlemi yapıldığı da belirtilen açıklamada kurucularının izinsiz eğitim faaliyetinde bulunmayacaklarına dair taahhütleri doğrultusunda yazışma işlemleri devam eden Garden Care isimli kurum hariç diğer kurumlardaki mühürlerin kaldırıldığı bildirildi.
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Eğitim Faaliyetleri Meslek Komitesi’nden meclis üyesi ve Özel Okullar Platformu sözcüsü Kenan Çelik “21 Ekim tarihinde bu oyun merkezi ruhsatıyla faaliyet gösteren kurum sahiplerinin Antalya Valiliğine izinsiz eğitim öğretim faaliyeti yapmayacaklarına dair taahhüt vermesi sonucu bu iş yerlerinin kapalılık hali sonlandırıldı. Yani mühürler kaldırıldı. Ama bu şu demek, ‘Yani siz belediyeden aldığınız oyun evi ruhsatı dışında ya da işte coworking faaliyetleri dışında bir faaliyet yapamazsınız’ demektir. Taahhüt de bunu içeriyor. Ya da şöyle bir yola gitmeleri gerekiyor, Konyaaltı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne başvurarak fiziki koşullarının el verdiği devlete bağlı bir eğitim kurumu olabilirler. Biz bunların yakın takipçisi olacağız” dedi.
Çelik bu yerleri kendilerinin de izlediklerini ve verdikleri söze uymadıklarını tespit ettiklerini anlattı:
“Bu işletmelerin taahhütlerine uymadığını gözlemledik. Bunların birkaç gün daha böyle devam edip etmeyeceğini gözlemleyeceğiz. Aksi bir durumu tespit etmemiz durumunda yine devletimizin ilgili mercilerine başvurularımızı yapacağız. Bu kaçak Rus okulu ya da Ukraynalı okulları dediğimiz eğitim öğretim faaliyeti yapılan yerler asla okul ruhsatı alamaz. Diğer özel öğretim kurumlarının ruhsatını alıp alamayacakları Konyaaltı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nce netlik kazanacaktır. Ama apartman giriş katlarında okul olması mümkün değil. Okul olarak faaliyet yaptıklarına dair ilan verdiklerini, o faaliyetleri sürdürdüklerini tespit ettiğimiz anda devletimizin mercilerine başvuruyu hemen yapacağız.”