Türkiye’de kuduz hastalığı on yıllar önce bitirilmesine rağmen özellikle geçen seneden beri yeniden gündemde. Temmuz 2023’te köpek tarafından ısırılan bir kişinin yaşamını yitirdiği, geçenlerde de iki vatandaşın hastanede tedaviye alındığı Şanlıurfa alarmda.
Kuduz şüphesiyle sokaktan toplanan köpeklerin tecritte olduğu ve izlendiği biliniyor. Ancak hastalığın sokak köpekleri arasında ne derecede yaygın olduğu hakkında kimsenin bir fikri yok.
Kenti ziyaret edenler ve orada yaşayanlar zaten bir süredir sokaklarda köpek göremediklerini söylüyor. Hayvanların Siverek’teki barınağa götürüldüğü öğrenildi. Özellikle sosyal medyada yapılan paylaşımlarda bu barınaklardaki kötü şartlar dikkat çekiyor.
Ancak ortada kuduz hastalığı gibi ciddi bir durumun olması, barınaklardaki kötü şartlarla birleşince çok sayıda insanda Şanlıurfa’daki sokak köpeklerinin itlaf edileceği şüphesi uyandırdı. Sosyal medyada kendini ‘Köpek velisi’ olarak tanıtan Buket Özgünlü isimli hayvansever bunun üzerine bölgeye gitti. Durumu yerinde gördü ve belediye barınaklarından 35 köpeği önce sahiplendi, ardından araçlara bindirip Ankara’ya götürmek için harekete geçti. Bütün bu süreci de neredeyse canlı yayınla sosyal medyasından paylaştı.
Hayvanseverin kendi kendine durumdan vazife çıkararak başlattığı bu ‘kurtarma operasyonuna’ çevreden tepki gösterenler oldu. Oysa ‘Hayvan velisi’ bu köpekleri belediyenin barınaklarından almıştı. X’te (eski adıyla Twitter) “Kuduz köpekleri Ankara’ya taşıyorlar” söylentisi yayıldı. Köpek velisi hesabında ise şu açıklama paylaşıldı:
“Yine köpek düşmanları ‘yok kuduz köpekleri köpek velisi kaçırdı’, yok ‘kuduz köpekleri Ankara’ya dolduruyor, bununla ilgili bir şey yapılacak mı’ diye makamları etiketleyenler… Ya siz bir şey bilmiyorsunuz ya biz salağız.
Birincisi kuduz köpeği belediye bize teslim eder mi, sahiplendirme yapar mı? İkincisi bu köpekleri taşıyan transferden tutun da veterinere kadar ölümsüz mü kuduz köpeklere hizmet edecekler.
Üçüncüsü hepsinin sahiplendirme tutanakları mevcut. Dördüncüsü ise videoda araca yükleyenler belediyenin barınak personelleri. Kuduz varsa bu adamlar çıplak elle, normal kıyafetle köpeklere dokunur mu? Taşır mı? Ya o esnada ısırılsalar, değil mi?
Dernek olarak nur topu gibi porvo distemper leishmana gibi birçok hastalığı olan 35 can sahiplendik bugün ve hepsi de tek bir kliniğe giriş yapıyor. Hepsinin testleri, sağlık taramaları yapılacak. Aldığımız hiçbir canda kuduz yok.”
Ankara Valiliği, yolculuk boyunca sosyal medyadan videolar da paylaşan ‘Köpek velisi’ Buket Özgünlü’nün şehre girişte gözaltına alındığını, daha sonra da tutuklandığını bildirdi.
Özgünlü’ye ‘bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma’ ve ‘hayvanları koruma kanununa muhalefet’ suçlamaları yöneltildi.
Köpeklerde ‘Gençlik hastalığı’
Buket Özgünlü’nün Şanlıurfa’dan alıp Ankara’ya getirdiği 35 köpek, Ankara’daki Patiliköy adlı barınakta veteriner kontrolundan geçirildi, köpeklerde kuduz bulunmadığını açıkladı
Ankara Patiliköy Köpek Barınağı’na ait sosyal medya hesabından da köpeklerin sağlık durumuna ilişkin şu açıklama yapıldı:
“Dün Şanlıurfa’dan Ankara’ya getirilen, testlerinde gençlik hastalığı olduğu öğrenilen canlar şu an büyükşehir barınağında karantinada. Süt tozu beslenenler var. Serum alanlar var. Kuduz söz konusu bile değil. Yarın detaylı bilgi aktarımı yapacağız. İçlerinde çok hasta olanlar var. Dileriz hayata tutunurlar.”
Köpeklerde gençlik hastalığı havadan yayılıyor ve oldukça bulaşıcı. Bu sebeple yavru köpeklerin aşılanması gerekir. Aşılanmamış dağ gelinciği popülasyonlarında yüzde 100’e varan ölüm oranıyla birlikte, hastalık ve ölüm oranı hayvan türleri arasında büyük farklılıklar gösterebilir.
Evcil köpeklerde hastalığın akut formu yüksek bir ölüm oranına sahipken, hastalık süresi ve şiddeti esas olarak hayvanın yaşına, bağışıklık durumuna ve virüsün virülansına bağlı. Pek çok bölgede kapsamlı aşılamaya rağmen, gençlik hastalığı köpeklerin başlıca hastalığı.