Uydu haberleşme sistemleri ses, görüntü, video ve komut gibi verilerin uydu üzerinden güvenli şekilde iletilmesini sağlayarak, coğrafi engellerden bağımsız, kesintisiz ve yüksek güvenilirlikte bir iletişim altyapısı sunuyor. Bu teknoloji, uzun menzillerde ve zorlu coğrafyalarda görev yapan İHA platformları için kritik öneme sahip bulunuyor.
Söz konusu haberleşme, dünya yüzeyinden yaklaşık 36 bin kilometre yükseklikte, Ekvator Hattı üzerinde sabit konumda bulunan jeosenkron haberleşme uyduları üzerinden gerçekleştiriliyor. Bu uydularla haberleşme sırasında, Ekvator’a yakın bölgelerdeki antenler çok yüksek elevasyon açılarına yöneliyor, bazı durumlarda ise neredeyse doğrudan tepe noktasına konumlanıyor.
Bu durum, özellikle mekanik eksen sayısı sınırlı antenlerde uyduya aşırı dik açıyla yönlenme gereksinimi doğurduğundan, sinyal kaybı veya kararsız izleme sorunlarına yol açabiliyor. Bu teknik zorluk literatürde “Keyhole Effect” (Anahtar Deliği Etkisi) olarak tanımlanıyor. Dar bir anahtar deliğinden bakılıyormuşçasına görüş alanının aşırı daralması dolayısıyla böyle bir adlandırma kullanılıyor.
Türk savunma sanayisi bünyesinde uydu haberleşme teknolojileri konusunda çözümler üreten CTech, Keyhole Effect’in etkilerini azaltmak için SkyARX Ku 20 Qx anten sistemleri geliştirdi. Dört eksenli (azimuth, elevation, polarizasyon ve cross-elevation) yüksek hassasiyetli stabilizasyon mekanizmaları kullanılan sistemle, uçuş sırasında platform hareketlerinden bağımsız olarak uyduya sürekli ve doğru biçimde yönlenme sağlanıyor.
Mühendislik kabiliyetleriyle sınırlar aşılıyor
CTech Genel Müdürü Cüneyd Fırat, Ekvatoral Bölge’de ortaya çıkan ihtiyaçlar ve geliştirdikleri çözüme ilişkin bilgiler verdi.
Jeosenkron uyduların Ekvator Hattı üzerinde konumlanmasının, antenlerin uyduya çok dik bir açıyla yönelmesini gerektirdiğine dikkati çeken Fırat, şöyle konuştu:
“Bu durum, literatürde Keyhole Effect olarak bilinen ve özellikle sabit antenlerde uydu bağlantısını zorlaştıran önemli bir teknik engel oluşturuyor. CTech olarak SkyARX Ku 20 Qx terminalimizi bu zorlu koşulları dikkate alarak geliştirdik. Dört eksende hareket edebilen anten sistemi, uydunun gökyüzünde neredeyse tam tepe konumuna geldiği durumlarda bile istikrarlı uydu takibi sağlayarak bağlantının kesintisiz sürdürülmesine olanak tanıyor. Bu teknoloji sayesinde Ekvator’da da ufukları aştığımızı güvenle söyleyebiliriz.”
Mühendislik çözümleriyle zorlu koşullarda iletişimi yeniden tanımladıklarını ifade eden Fırat, şunları kaydetti:
“Uydu, bazı bölgelerde gökyüzünde neredeyse tepe noktasında konumlanmış olsa bile SkyARX Ku 20 Qx anten sistemi güvenilir ve kesintisiz iletişim sağlıyor. Gelişmiş dört eksenli stabilizasyon teknolojisi sayesinde yüksek açılarda dahi uyduya hassas şekilde yönelme kabiliyetini koruyor. Bu sayede sistem hem sivil hem de askeri operasyonlarda yüksek çözünürlüklü video aktarımı, güvenli veri iletişimi ve kesintisiz görev sürekliliği için sağlam ve dayanıklı bir haberleşme altyapısı sunuyor.”