Türkiye 6 Şubat depremlerinin açtığı yarayı hala saramadı ve bu afet ülkenin en yakıcı gerçeği olarak hayatın tam ortasında duruyor. Uzmanlar ise İstanbul’da büyük bir deprem olacağını her fırsatta söylüyor. İstanbullular da Kahramanmaraş depremleri sonrası binalarının sağlam olup olmadığını anlamak için belediyeye başvuru yaptı ama deprem gündemden düşünce başvurular da yüzde 90 azaldı. Şimdi Türkiye’nin önünde bir yerel seçim var ve başkan adaylarının vaatleri de gündem. 31 Mart’taki seçimde oy kullanacak vatandaşların bilinçli olmasını isteyen uzmanlar adayları da depreme ilişkin uyarıyor.
‘Deprem, siyaset üstüdür’
İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Naci Görür ülkede 13 milyon yıldır depremlerin yaşandığını ve yaşanmaya da devam edeceğini belirterek “Depremleri durduramayız ama on binlerce insanı de kaybedemeyiz. Geleceğimiz için yapmamız gereken deprem dirençli kentlere sahip olmalıyız” diyor. Siyasetçileri depreme dayanıklı kentler için vatandaşların ikna etmesi gerektiğini söyleyen Görür “Deprem siyaset üstü bir meseledir. Hangi partiyi istiyorsa bağrına bassın ama adayın yaşadığı yeri deprem dirençli yapacak planı, programı, fikri olsun. Eğer bu yoksa oy vermesin. Halk bunu isterse düzeltiriz. Siyasetçi halka bakıyor, oy almak için o kadar anket yapıyorlar” diyerek açıklıyor siyaset ve deprem ilişkisini.
‘İstanbul müteahhit değil mühendislik sorunu’
İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak ise beklenen depremin sadece İstanbul’un değil tüm Marmara’nın sorunu olduğunu ifade ederek ‘Nasıl önlem alınmalı?’ sorusuna yoğunlaşmak gerektiğini vurguluyor. Kentsel dönüşümün önce nerede yapılacağının belirlenmesi gerektiğini belirten Yaltırak “Bunun hangi deprem senaryosuna göre yapılacağı da önemli. Bu çok şeyi değiştirir eğer yöneticiler bunun farkında değilse bir şey yaptıklarını düşünürler ama yapamazlar. Yöneticiler açık fikirli olmalı, farklı görüşleri dinlemeli ve bunu bir süzgeçten geçirmelidir” diyor. Ayrıca belediye başkanlarının danışmanlarının da önemli olduğunu söyleyen Yaltırak bunların deprem uzmanı olması gerektiğini belirtiyor. İstanbul’un müteahhit değil, mühendislik problemi olduğunu söyleyen Yaltırak depremin tüm seçmenleri etkileyeceğini ve bu nedenle de herkesin ortak sorumluluğa sahip olduğunu ifade ediyor.
‘Tonlarca betonun altında kalıp ölürüz’
İTÜ Meteoroloji Mühendisliği’nden Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu da “İstanbul’a seçilecek belediye başkanı yeşil şehir seven, doğa, iklim ve insan dostu olmalıdır. Afetlerden etkilenmeyecek bir şehir düşünmelidir. Ranttan çok toplumun refahı üzerine kafa yormalıdır. İstanbul’u depreme hazırlayacak vizyon olmazsa biz bir kat atarız belediye başkanı bize göz yumar ama tonlarca betonun altında kalır ölürüz. Belediye başkanı bir şey demezse dere yatağında bina yaparız bodrum katı satar para kazanırız ama birileri gelir orada oturur bir gece yağmur yağar insanlar boğularak ölür” diyor.
“Türkiye’deki depremleri 1970’den beri inceliyorum. Yüzde 60’ı yerin 40’ı ise yapıların kötülüğünden kaynaklanıyor” diyen Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Ahmet Ercan ise İstanbul’un beklediği tehlikeyi şu sözlerle anlatıyor:
“İstanbul’da ya da Kuzey Marmara’da beklenen deprem Avrupa Yakası’nda daha çok hissedilecek. İstanbul’un en kötü yer yapısı Avrupa Yakası’nda Sarayburnu’ndan Çatalca’ya kadar olan kısım deprem güvensiz yerdir. İstanbul’da da en kötü yapılaşmanın olduğu yerler Marmara kıyılarıdır. Belediye başkanının bu yerbilimsel ve yapısal gerçekleri çok iyi bilmesi gerekiyor. Kentsel dönüşümü, İstanbul’da yapılaşma türünü iyi bilmesi lazım. Hangi semtte nasıl önlem almak gerektiğini çok içselleştirmiş olması lazım. Belediye başkanı seçilecek kişinin yer bilimci, jeofizik mühendisi, inşaat mühendisi, mimar, şehir plancısı olmasında çok büyük yarar görüyorum. İstanbul’un en büyük sorunları deprem ve ulaşımdır. Seçilecek adayın afet yönetimini çok iyi bilmesi lazım.”
