Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021-2023 yıllarına ilişkin hayat tabloları verilerini açıkladı. Buna göre yeni doğmuş bir bireyin mevcut ölümlülük risklerine maruz kalması durumunda yaşaması beklenen ortalama yıl sayısı olarak tanımlanan doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye’de 2020-2022 döneminde 77,5 yıl iken 2021-2023 döneminde 77,3 yıl oldu.
Türkiye’de 2020-2022 döneminde erkeklerde 74,8 yıl olan doğuşta beklenen yaşam süresi 2021-2023 döneminde 74,7 yıl, kadınlarda ise 80,3 yılken 80 yıl oldu. Erkekler ve kadınlar arasındaki doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,3 yıl oldu.
Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki kişilerin ortalama kalan yaşam süresi 63,5 yıl olurken bu süre erkekler için 60,9 yıl, kadınlar için 66,1 yıl oldu.
Türkiye’de 30 yaşındaki bir kişi için ortalama 49,1 yıl olan kalan yaşam süresi erkeklerde 46,6 yıl, kadınlarda 51,5 yıl olarak belirlendi. Bu yaş için kadın ve erkek arasındaki beklenen yaşam süresi farkı 4,9 yıl olarak hesaplandı.
Türkiye genelinde 50 yaşındaki bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 30,1 yıl olarak kayıtlara geçerken bu süre erkeklerde 27,8 yıl, kadınlarda 32,3 yıl olarak tespit edildi.
Türkiye’de 65 yaşındaki bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 17,4 yıl olarak kayıtlara geçerken bu süre erkeklerde 15,7 yılı, kadınlarda 19 yılı buluyor. 65 yaşındaki kadınların erkeklerden ortalama 3,3 yıl daha uzun yaşaması bekleniyor.
Doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 80,8 yılla Tunceli oldu. Tunceli’yi, 79,7 yılla Şırnak ve Mardin takip etti.
Beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu il ise 76,1 yıl ile Kilis olarak belirlendi. Bunu 76,2 yılla Gaziantep ve 76,8 yılla Adana izledi.
Erkeklerde doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 78,1 yılla Tunceli olurken bu ili 77,1 yılla Mardin ve 77 yıl ile Bingöl takip etti. Erkeklerde beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu il ise 73,2 yılla Kilis, 73,6 yıl ile Gaziantep ve 74 yılla Kırklareli, Edirne ve Adana olarak kayıtlara geçti.
Kadınlarda doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 83,6 yılla yine Tunceli olarak saptandı. Bunu 83,3 yıl ile Şırnak ve 82,5 yılla Muğla izledi. Kadınlarda beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu iller ise 78,7 yılla Gaziantep, 79,1 yılla Kilis ve 79,2 yıl ile Kütahya ve Hatay olarak sıralandı.
En fazla nüfusun bulunduğu İstanbul, doğuşta beklenen yaşam süresinde 78,6 yılla Türkiye ortalamasının üstünde yer aldı. Bu değer erkeklerde 75,8 yılken kadınlarda 81,3 yıl oldu.
Doğuşta beklenen yaşam süresinde Ankara 79,2 yılla Türkiye ortalamasının üstünde yer aldı. Bu değer erkeklerde 76,5 yılken kadınlarda 81,8 yıl olarak belirlendi.
Eğitim düzeyi yükseldikçe beklenen yaşam süresi uzadı
Türkiye’de eğitim düzeyine göre beklenen yaşam süresi incelendiğinde bu düzey yükseldikçe beklenen yaşam süresinin de uzadığı görüldü. Her yaştaki beklenen yaşam süresi düşük eğitime sahip kişiler arasında daha kısayken artan eğitim düzeyiyle birlikte beklenen yaşam süresinin uzadığı tespit edildi.
Cinsiyet özelinde eğitim düzeyine göre beklenen yaşam süresine bakıldığında hem erkek hem de kadınlarda eğitim düzeyi yükseldikçe beklenen yaşam süresinin de arttığı kayıtlara geçti. Ortaöğretim altı eğitim seviyesi ile yükseköğretim eğitim seviyesine sahip 30 yaşındaki kişilerin beklenen yaşam süreleri arasındaki farkın beş yıl civarında olduğu belirlendi.
Eğitim durumuna göre yaşam süresi ilk kez hesaplandı
Bültene göre Türkiye’de özel hayat tabloları 2013’ten itibaren Türkiye ve il düzeyinde idari kayıtlardan yıllık üretiliyor. Hayat tabloları yoluyla elde edilen doğuşta beklenen yaşam süresine ek olarak ilk kez eğitim durumuna göre beklenen yaşam süresi bilgisi de hesaplandı.
