İzmir’in kalbinde, Alsancak vapur iskelesinin hemen karşısında yer alan Enver Dündar Başar Sokak’ta yaşananlar üç gündür Türkiye gündeminin ilk sırasında. Trafodan gelen elektrik kabloları toprağın yeterince derininden geçmiyor, yüzeye çok yakın bir noktada duruyordu. İnsanlar aylardır elektrik kaçağı olduğuna dair ihbarlar yapıyor, ancak hiçbir şekilde önlem alınmıyordu.
Mahalle sakinlerinin “göz göre göre” dediği, Özge Ceren Deniz ve onu kurtarmak için yardıma koşan arkadaşı İnanç Öktemay’ın ölümünün perde arkasında anlaşılan o ki kimsenin sorumluluğunu almak istemediği büyük bir ihmal vardı.
Oysa olayın hemen ardından yazılan bilirkişi raporuna göre iki insanın ölümüne neden olan şey son derece net: Elektrik şirketinin kablosu, yüzeye olmaması gerektiği kadar yakındı, oysa çok daha derinden geçmesi gerekiyordu. Bu yetmezmiş gibi, belediye de birkaç ay önce tam orada bir mazgal inşaatı yapmış ve yüzeye yakın kablolara zarar vermişti.
Şimdi iki kurum karşılıklı birbirini suçluyor, kendi suçsuzluğunu savunuyor. Ama dün iki kurumdan da sorumlular gözaltına alındı.
Fotoğraf: İki arkadaş İzmir Müzisyenler Derneği’nden tanışıyorlardı. İki üyesinin ölümünün ardından dernek şu mesajı paylaştı: “Yol arkadaşımız, dostumuz, derneğimizin çok dįlli koro üyesi ve keman öğrencimiz İnanç Öktemay ve Özge Ceren Deniz’i cinayet sayılacak türden bir kazada kaybettik. Çok üzgünüz. 2024 yılında halen yaz ortasında bir sel baskınında elektrik çarpması nedeniyle insanlar yaşamını yitirebiliyor. Çok, çok üzgünüz. “
‘Yağmurlu bir günde elektrik kaçağından suyun kaynadığını gördüm’
Muhakkak savcılar araştıracak, bilirkişi heyetleri raporlar hazırlayacak, ancak biz şimdilik fikir edinmek için bölgede restoran işleten Ahmet Güner’in sözlerine kulak verelim:
“20 metre mesafede esnafım. Çok üzücü bir olay. İki kişinin hayatına mal oldu. Arka tarafta görünen nokta senelerdir arızalı. Yani tekrar eden bir durum anladığım kadarıyla. Elektrik borularının kablolarının geçtiği bir nokta. Bundan birkaç ay önce yine yağmurlu bir günde orada su birikintisinin içinde böyle fokur fokur elektrik kaçağından dolayı suyun kaynadığını gördüm. Gelip müdahale de ettiler o an, ama anladığım kadarıyla sorun çözülmemiş. Allah ölenlerin ailelerine sabır versin.”
Elektrik şirketi belediyeyi suçladı
Haliyle gözler elektrik şirketine çevrildi. Gdz Elektrik son açıklamasında genel olarak belediyeyi suçladı. Herhangi bir bilgi verilmeden, onay alınmadan yağmur suyu ızgaraları yapıldığını, bunun şebekeye zarar verdiğini ileri sürdü:
“5 Ocak’ta ilgili altyapı kuruluşu (İZSU) tarafından bilgi verilmeden ve onayımız olmaksızın bölgedeki elektrik şebekemiz üzerine üç yeni yağmur suyu ızgarası yapıldığı belirlenmiştir. Bu işlem öncesinde, sırasında veya sonrasında kurumumuzdan herhangi bir gözlemci talebinde kesinlikle bulunulmamıştır. Şebekemize zarar verildiği 13 Temmuz 2024 tarihinde yetkili kurumlar tarafından yapılan incelemeler sırasında da açıkça görülmüş ve kayıt altına alınmıştır. Ek olarak çalışmalar sırasında yer altında bulunan elektrik kablolarımızın konumunun müdahalelerle değiştirildiği görülmektedir. (…)”
Şirket beş sene önce aynı sokak hakkında yapılan habere de değindi.
Hatırlayalım; Ege Telgraf’ın “Çözüm için illa biri mi ölmeli” başlıklı haberinde “Bir buçuk metrelik bir alanda meydana gelen elektrik kaçağı nedeniyle, sokak taşları sürekli sıcak kalıyor. Elektrik kaçağından pek çok insan yürürken çarpılırken olası bir can kaybı yaşanmasından korkuluyor. Esnaf, uzun süredir burada elektrik kaçağının yaşandığını ve bir sokak köpeğinin bu nedenle can verdiğini söyleyerek yetkililerin ilgisizliğinden şikayet etti” gibi ifadeler yer alıyordu.
Gdz Elektrik bu haber üzerine ekiplerin duruma müdahale edip sorunu çözdüğünü, aynı gazetenin 21 Ocak 2019’da sorunun çözüldüğüne dair de bir haber yaptığını söyledi.
İzmir Büyükşehir: Esnaf defalarca bildirmiş
İzmir Büyükşehir Belediyesi de ilk raporunu bugün paylaştı ve elektrik şirketini suçladı.
Bölgede kendilerinin yürüttüğü ve elektrik hattında oluşabilecek kaçakla ilişkilendirilebilecek herhangi bir altyapı çalışmasından bahsedilemeyeceğini savundu, vatandaşların Ocak 2024’ten bu yana iki defa arıza kaydı açtırdığını kaydetti:
“(…) İZSU Genel Müdürlüğü’nün olaya ilişkin teknik raporunda da 2024 yılı Ocak ayında ihaleli işler kapsamında bölgede yüklenici firma tarafından üç adet yağmursuyu ızgarası yaptırıldığı, imalatlar sırasında GDZ Elektrik A.Ş.’den gözlemci talebinde bulunulduğu, imalatların gözlemci nezaretinde gerçekleştirildiği belirtilmektedir. Raporda yapım çalışmalarından sonra GDZ Elektrik A.Ş. tarafından yağmursuyu ızgarası yanında elektrik hatlarında bakım – onarım çalışması yapıldığı, hatta vatandaşlar tarafından GDZ Elektrik A.Ş.’ye anılan bölge için iki defa arıza kaydı açtırıldığı ifade edilmektedir.
Ayrıca kabloların üzerinde iki farklı noktada onarım gerçekleştirildiğini ve GDZ Elektrik A.Ş.’ye ait elektrik hatlarının yapım tekniğine aykırı olarak zeminden 23 cm aşağıda döşendiği de fotoğraflarla belgelenmektedir. Anılan bölgede elektrik kaçağına bağlı bir takım olumsuzluklar yaşandığına, bölge esnafının yetkili kuruma defaatle bildirim yaptığına ilişkin ifadeleri de kayıt altındadır.
‘İzolasyon hatası’
Nitekim olay sonrası sahaya giden Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi’nin oluşturduğu teknik heyetin ilk tespitlerine göre olayın gerçekleştiği sokakta trafo merkezlerinden dağıtım panosuna giden kablolarda izolasyon hatası olduğu belirlendiği ifade edilmiş, ‘Bu izolasyon hatasından kaynaklı olarak suyla temas eden iki yurttaşımızın hayatını kaybettiği düşünülmektedir’ şeklinde bir açıklama yapılmıştır. (…)”
İncelemelerin ardından başlayan çalışmayla elektrik kaçağının olduğu mazgaldaki kablolar 50 santimetre daha aşağı alındıktan sonra üzeri belediye ekipleri tarafından kapatılırken, bölgeye tekrar elektrik verilip, yol trafiğe açıldı.
Fotoğraf: Elektrik akımına kapılarak yaşamını yitiren 23 Özge Ceren Deniz İzmir Demokrasi Üniversitesi Tıp Fakültesi beşinci sınıf öğrencisiydi. Son görüntüsünde elleriyle yüzünü kapatıp gülerek bir şeyler söylediği görülüyor.
29 kişi için gözaltı kararı: ‘Bu çağda bunun olmaması lazım’
Öte yandan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç bilirkişi ön raporuna göre sorumlulukları belirlenen 29 kişi hakkında gözaltı kararı verildiğini duyurdu. Bunlar bir daire başkanının da aralarında olduğu 9 İZSU çalışanı ile 20 Gdz Elektrik çalışanı ve yetkilisi.
Akşam saat 18.00’e kadar 29 şüpheliden aralarında bir daire başkanı ve elektrik dağıtım şirketi yetkililerinin de bulunduğu 15’i emniyete getirildi. Burada parmak izi alınan şüpheliler, ifadeleri alınmak üzere Cinayet Büro Amirliğine sevk edildi.
Gözaltı işlemi tamamlanan şüphelilerin arasında İZSU Kanal Daire Başkanı B.K, Gdz Elektrik Ege Bölge Müdürü ve Operasyon Yetkilisi A.S. ile işletme yöneticisi K.A.F’nin de bulunduğu öğrenildi.
Bilirkişi ön raporu: İZSU’nun da Gdz Elektrik’in de ihmali var
Öte yandan olaya ilişkin bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan ön rapor da ortaya çıktı.
Bilirkişi incelemesine ilişkin teknik detayların yer aldığı raporda, bir besleme devresine ait kablonun yağmur tahliye mazgalı altına sıkıştığı ve yalıtımının zedelendiği, ölümlere bu bölümdeki faz toprak arızasının neden olduğu belirtildi.
Besleme devrelerine ait kabloların zeminden 36 ila 45 santimetre derinlikte olduğu, temasın olduğu noktada ise bu derinliğin 15 santimetreye kadar gerilediği neredeyse mazgalın kalınlığıyla aynı seviyeye geldiğinin vurgulandığı raporda, ilgili yönetmeliğe göre ise bu derinliğin normalde 60 ila 80 santimetre olması gerektiğine dikkat çekildi.
Raporda şu ifadelere yer verildi:
“Kablo derinliğinin 15 santimetreye düştüğü noktada, bu kadar küçük gömülme derinliğine neden olan etken; rögar kapağı bitişiğinden geçirilen beyaz renkli drenaj borusunun kabloları kapağa doğru yükseltmesi ve bu arada kablo koruyucu borunun bu bölümde iptal edilmiş olmasıdır. İZSU uygulamalarının sonucu olan bu durumun kazanın asli nedenlerinden biri olduğu kanaatindeyiz. Kabloların 36 ve 45 santimetre aralığındaki derinliğe gömülmüş olması, kazanın yaşanmış olmasının asli nedenlerinden biri olarak Gdz Elektrik’in uygulamaları sonucu olduğu kanaatine varılmıştır. Sonuç olarak her iki kurumun ihmalleri olduğu kanaatine varılmaktadır.”
Fotoğraf: İkinci el antika eşya alım- satımı yaparak geçimini sağladığı öğrenilen Öktemay’ın 2014 yılında yaptığı paylaşım, şu an sosyal medyada en çok dolaşıma giren mesajlardan biri.
