Yılbaşı gecesi ülke genelinde içki tüketiminin yüksek olduğu bir gece. Her altı ayda bir alkole gelen zamlar yüzünden bu yılbaşında içmenin maliyeti her zamankinden daha yüksek olacak. Yüksek maliyetler yüzünden bazı restoran, tekel ve eğlence mekanı sahte içki satıyor. Sadece İstanbul’da 2023 yılında 95 bin litre sahte içki ele geçirildi.
‘Sahte içkiye yönelim artıyor’
Devletin Alkol Politikalarını İzleme Platformu Başkanı Çağın Eroğlu 2023 Türkiye’de kaçak içki verilerini 10Haber ile paylaştı. Buna göre kaçak içkiye yönelik 704 operasyon düzenlendi, bir milyondan litreden fazla sahte içki ele geçirildi. Veriler geçen seneye göre benzer olsa da Eroğlu’na göre tablo “iç açıcı olmaktan çok uzak.” Eroğlu platformun verilerinin yalnızca medya ve kamuoyuna yansıyan haberlerden beslendiğini, sahte içki mağduru sayısının çok daha yüksek olabileceğini ekledi.
Devletin Alkol Politikalarını İzleme Platformunun 2023 yılı Türkiye kaçak içki verileri.
2022 yılından bu yana her altı ayda bir gelen alkol zamları yüzünden hem tüketici hem de satıcı için maliyetin “astronomik seviyede” arttığını vurgulayan Eroğlu “Tüketici hangi içkiye daha kolay erişebilirse ona yönelir. Türkiye’de alkollü içkilerin maruz kaldığı sosyal ve ekonomik kısıtlamalar öyle bir boyuta ulaşmıştır ki normalde istisna olması gereken sahte içki karaborsası vatandaş nezdinde geçerli bir alternatif hâline gelmiştir” dedi.
Sahte içkiyi ayırt etmek için ‘Bandrol taraması’
Sahte içkinin gerçek içkiden farkı etil alkol yerine maliyeti çok daha ucuz metil alkolden, yani metanolden üretilmesi. 10Haber’e konuşan Türkiye Tekel Bayi Platformu Başkanı Özgür Aybaş yasak içkiyi ayırt etmek için bandrole bakmak gerektiğini belirtti. “Gerçek içki şişelerinin üzerindeki bandroller ışıkta yansıma yapar. Ancak bugün sahte içkiyi ayırt etmenin en kolay yönü Darphane Buis telefon uygulaması ile bandrol taraması yapmaktır. Uygulama size ürün hakkında bilgi veriyor, yasal mı değil mi söylüyor” dedi.
Darphane Buis uygulaması ile içki şişelerinin üzerindeki bandrolü tarayıp ürünün sahte olup olmadığını anlamak mümkün.
Ancak okuyucu uygulamasına rağmen sahte içkiyi ayırt edebilmek her zaman kolay değil. Aybaş “Özellikle ışığın az olduğu kapalı mekanlarda çok dikkatli olmak lazım. Sahte içkilerin büyük çoğunluğu bu gibi restoran ve eğlence mekanlarında satılıyor. İşletmeler sahte içkiyi bazen bilerek, bazen de bilmeden satıyor. Kaçak içki satmak Türk Ceza Kanunu’na göre kasten adam öldürmeye teşebbüsü suçuna giriyor” diye ekledi.
‘En şanslısı kör olur’
Sağlık çalışanları da yılbaşı yaklaşırken tüketicileri sahte içki risklerine karşı uyarıyor. 10Haber’e konuşan İstanbul Eczacı Odası Başkanı Cenap Sarıalioğlu “Metil alkolden üretilen sahte içkinin sonuçları körlükten ölüme kadar gidebiliyor. En şanslısı kör olur” dedi. Önce mide bulanması ve baş dönmesi gibi semptomlara sebep olan sahte içki vücuda girdikten sonra emilemiyor. Dolayısıyla Sarıalioğlu’na göre alınan miktar ne olursa olsun hastayı iyileştirmek son derece zor.
