Avusturya ve Alman mimarisiyle tasarlanıp 1935’te askeri kışla olarak inşa edilmişti şu an Tunceli Müzesi’nin bulunduğu bina. Daha sonra Millî Savunma Bakanlığı’ndan Maliye Bakanlığı’na devredildi. O dönem bir tadilat geçirdi, 1949-1990 arasında memur lojmanları olarak kullanıldı. Takvimler 2015’i gösterdiğinde müzeye dönüştürülmesi için ilk adımlar atıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne, Tunceli Müzesi olarak kullanılmak üzere tahsis edildi. 2019’da ise restorasyonu tamamlandı ve müze olarak faaliyet göstermeye başladı.
Henüz dört yıllık bir geçmişi olan Tunceli Müzesi, Avrupa’nın en iyi ilk üç müzesi içinde yer aldı. European Museum Academy Luigi Micheletti Ödülleri’nde ikincilik ödülüne layık görülen müze, Cumhuriyet’in 100’üncü yılında çağdaş tarih, endüstri ve bilim dünyasındaki yenilikçi müzelere verilen ‘Luigi Micheletti Ödülü’nü kazandı.
‘Pek çok müzeye örnek’
Yarışmaya Türkiye’den sadece Tunceli Müzesi katıldı. Avrupa Müze Akademisi’nin düzenlediği ‘Micheletti Award’ yarışmasına bu sene 48 ülke başvuru yaptı. 10 kişilik jüri, müzeyi “mükemmel” olarak tanımladı ve hikaye anlatımı açısından pek çok müzeye örnek teşkil ettiğini söyledi:
“Tüm sergilerde, her biri kendi hikaye yapısına ve kendi atmosferine sahip, net bir düşünce yapısı görülüyordu. Özellikle Alevi inanç kültürüne ilişkin serginin toplum içinde önemli bir ‘gösteri ve kimlik’ rolü vardı. Yerel topluluk için önemli olan ancak dışarıdakiler tarafından görülemeyen birçok kimlik işaretçisi inşa edilmiştir. Müzenin topluma teşvik edici bir katkı sağladığına şüphe yok. Mükemmel bir müzedir ve yaklaşımı (vizyon, misyon, strateji), rolü ve hikaye anlatımı açısından pek çok müzeye örnek teşkil etmektedir.”
Tunceli Müzesi’nde neler var?
Tunceli Müzesi, dünyada Alevilik inancına ait ritüeller, eserler, bilgi ve belgelerin sergilendiği ilk ve tek müze olmasıyla öne çıkıyor. Müze, tarih öncesi dönemden bugüne insanlığın yaşam serüveninin, bilgi metinleri, görseller, diaromalar ve canlandırmalar eşliğinde anlatıldığı 6 salondan oluşuyor. Türkiye’nin en önemli etnografya, arkeoloji ve inanç müzelerinden olan Tunceli Kent Müzesi’nde, Paleolitik dönemden Cumhuriyet dönemine kadar, yaklaşık 2 bin tarihi eser sergileniyor.
