Mardin’in Midyat ilçesinde dört yıl önce tarihi sokak ve evlerde başlatılan çalışma kapsamında bulunan ve temizlik yapılan mağaranın tek olmadığı ortaya çıkmıştı. Genişletilen kazılar bölgede devasa bir yeraltı şehrinin varlığını ortaya çıkardı. 5 bin yıl öncesine dayanan Matiate Antik Kenti 8 bin 223 metrekarelik bir alan ortaya çıkarıldı. Bu tabii, şu âna kadar yapılan kazılarda ortaya çıkarılan bölüm. Yeraltı kentindeki kazıların yeni dönemi başladı. Daha önce yerleşim ve ibadet alanları, sarnıç ve şırahane gibi alanlar ortaya çıkarılmıştı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Mardin Müzesi ve Midyat Belediyesi işbirliğiyle dört yıldır Estel bölgesinde bulunan Ulu Cami Mahallesi’ndeki iki noktada çalışmalar sürüyor. Matiate Antik Kenti’ndeki kazılarda son olarak 120 metre uzunluğunda bir tünel ortaya çıkarıldı. İbadethane, silo, su kuyuları, barınma, şırahane, işlik, sarnıç ve mezar alanları, tünel ve dehlizlerin bulunduğu yeraltı şehrinde, farklı dönemlere tarihlendirilen, kandiller, ağırşaklar, el değirmeni, taş ve cam boncuklar, taş eserler, bronz sikke ve takılar, pişmiş topraktan araç gereçlerin yanı sıra insan ve farklı hayvanlara ait kemikler bulundu.
Yeraltı kentinin büyüklüğü 40 hektar.
Mardin’deki yeraltı kenti 40 hektarlık bir alanı kaplıyor
Mardin’deki yeraltı kentinin kazı başkanı Gani Tarkan da 2020 yılında başlayan kazı çalışmalarında dördüncü sezona başladıklarını söyledi. Yamaç yerleşiminin güney kısımlarında çalışmaların devam ettiğini kaydeden Tarkan, şöyle devam etti: “Bu sezon çalışmalarda bir işlik ve bir mağara alanı tespit edildi. Mağaradan taş alınma suretiyle genişlediğini görüyoruz. Alınan taşlarda mağaranın hemen üzerinde 20. yüzyılın başlarında tarihlenen ev inşa edilmiş. Kazı alanında şu anda üst tabakadayız. Alınmamış dolgu toprağı var. Dolgu toprağının altında da diğer mekanlara bağlantıyı geçişi sağlayacak mekanların da bulunacağını tahmin ediyoruz”
Matiate yeraltı şehrinin yaklaşık 40 hektarlık bir alandan oluştuğunu (56 , şimdiye kadar yüzde 6-7’lik bir kısmının ortaya çıkarıldığını aktaran Gani Tarkan, kazıların yıllarca süreceğini vurguladı. Şimdiye kadar çok sayıda yapı ve buluntulara ulaştıklarına dikkati çeken Tarkan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Milattan önce 3. binde yerleşim başlıyor Matiate yeraltı şehrinde. Tunç Çağı’nda başlıyor ve kesintisiz şekilde devam ediyor. Roma dönemine ait de çok sayıda buluntu var. Sikkeler, kandiller, su mataraları, cam bilezikler ve günlük kullanım eşyaları gibi yoğun seramik buluntuları bulundu. Bunun yanında çok sayıda daha çok Orta Çağ seramiği bulduk. Tunç dönemine tarihlenen seramiklere de ulaştık, bunlar lokal bölgede. Ancak kazı alanı genelinde Orta Çağ ve Roma dönemine ait buluntularla karşılaşıyoruz. 5 bin yıllık bir şehir, etaplar halinde çalışmalar devam edecek. Hedefimiz yeraltı şehrinin tamamını açığa çıkarmak ve etap etap burayı gelen turistlerin ziyaretine açmak.”
Yeraltı kenti bu yıl içerisinde ziyarete açılacak.
Mardin’deki yeraltı kenti bu yıl ziyarete açılacak
Çalışmaların bitme noktasına geldiği 1. ve 2. etapların turizme kazandırılması için hazırlanan restorasyon ile Matiate Antik Kenti Ziyaretçi Karşılama Merkezi projeleri, Mardin Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunca onaylandı. Mezopotamya’nın tarihi destinasyon merkezi haline getirilmesi hedeflenen yeraltı şehrinin iki etabının bu yıl ziyarete açılacak. Tarihi ilçede yeraltı şehrini ortaya çıkarmak için başlattıkları kazıların sürdüğünü kaydeden Midyat Belediye Başkanı Veysi Şahin, bu yıl Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü koordinesinde tespit edilen yeni etaplarda çalışma yapılacağını bildirdi.
İlk iki etap için restorasyon ve Ziyaretçi Karşılama Merkezi projelerinin onaylandığını, projeleri çok kısa sürede bitirip iki etabı ziyarete açmayı planladıklarını kaydeden Midyat Belediye Başkanı Şahin, şunları söyledi: “Bu yıl içinde 1. ve 2. etabı turizme açmayı düşünüyoruz. Bu ay Ziyaretçi Karşılama Merkezinin ihalesini yapacağız. 6-7 ay içinde yeraltı şehri turizme açılacak. Midyat’taki yeraltı şehrinin tamamını turizme açtığımız zaman dünyanın en büyük yeraltı şehirlerinden biri olacak. Sene sonuna doğru 1. ve 2. etabı tamamıyla misafirlerimizin hizmetine açacağız. Gelen turistler hizmete açılmadığı halde merak edip, bizlere müracaat ediyorlar. Güvenlik nedeniyle şu anda ziyaretçi kabul edemiyoruz” Yılda ortalama bir milyon turisti ağırladıklarını, bu yıl da bir buçuk milyon turist beklediklerini aktaran Belediye Başkanı Veysi Şahin, turizm konusunda ilçenin potansiyelinin çok yüksek olduğunu ve iki milyon ziyaretçi ağırlayacak noktaya çıkmak istediklerini dile getirdi.
