Performans sanatı denince akla gelen ilk isimlerden biri Marina Abramovic. Öyle ki sanat dünyası 1946 doğumlu Sırp sanatçıya “performans sanatının büyükannesi” diyor. Yarım asırlık kariyeri boyunca unutulmaz performanslara imza attı, dünyayı dolaştı.
Takvimler 1983’ü gösterirken Abramovic ve Ulay nihai işbirliklerini duyurdu: ‘The Lovers’. İkili, Çin Seddi’nde yürüyen ilk insanlar olmayı istiyorladı. Karşı uçlardan tek başlarına yola çıkarak ortak bir noktada buluşacak, evleneceklerdi. Fakat başta izin alamadılar, birçok sorunla karşılaştılar ve nihayet beş yıllık bir gecikmeyle de olsa performanslarını sergilemeye hazırdılar.
Marina Abramovic ve Ulay’ın performanslarının sonu. Fotoğraf: publicdelivery.org
Bu kez de ilişkilerinde bir kriz çıktı. Ulay’ın Abromovic’i aldattığı ve hamile olan diğer kadınla evleneceği ortaya çıktı. İkilinin ilişkileri bitmişti ama bu performanslarını tamamlamalarına engel olmadı. Abramovic ve Ulay 30 Mart 1988’de Çinliler tarafından Uyuyan Ejderha olarak bilinen Çin Seddi’nin her iki ucundan yürüyüşe başladı. Altı bin kilometrelik yolu 90 günde yürüdüler. Ancak buluştukları nokta aynı zamanda ayrıldıkları nokta oldu. Sanatçılar 2010 yılında yine bir Abramovic performansına kadar bir daha bir araya gelmemişti.
Sanat tarihinin bu en özel performanslarından biri yaklaşık 40 yıl sonra bir sergiyle hatırlanacak. Modern Sanat Müzesi (MAM) Şangay sanatçının Çin Seddi’ndeki performansına odaklanan Marina Abramovic: Enerjiyi Dönüştürmek adlı bir sergiye ev sahipliği yapacak.
Marina Abramović, Çin Seddi, (1988)
MAM Şangay Sanat Direktörü Shai Baitel’in küratörlüğünü yaptığı sergide yürüyüş performanslarından daha önce görülmemiş binden fazla fotoğraf yer alıyor. Müzenin üç katına yayılan sergide sanatçının Geçici Nesneler adı altında toplanan heykelleri ve bugüne kadar performansları sırasında topladığı yeni eserler de olacak. Shai Baitel “Seyirciyi performansa katılmaya ve bir parçası olmaya davet ediyoruz” dedi. Sanatçı da serginin kariyerindeki önemini hatırlattı, “Ulay ve ben Çin Seddi’nin ortasında buluşmak için 2.500 kilometre yürüdükten yaklaşık 40 yıl sonra bu sergi beni çok heyecanlandırıyor. Dört gözle Çin’e dönmeyi bekliyorum” dedi.
Sanatçının Çin’deki ilk müze sergisi olan Marina Abramovic: Enerjiyi Dönüştürmek, 10 Ekim 2024’ten 28 Şubat 2025’e kadar ziyaretçilerini ağırlayacak.
‘Sanatım İngiltere’yi çıplaklık hakkında konuşturdu’
Performanslarıyla her zaman çok konuşulan Abramovic, geçen sene 255 yıllık geçmişi olan Londra’daki Kraliyet Sanat Akademisi’nde kişisel sergisi düzenlenen ilk kadın sanatçı olmuştu. Londra Kraliyet Sanat Akademisi, ziyaretçilerin dar bir kapıda duran iki çıplak sanatçı arasında geçmeye davet edildiği bir performans çalışması olan Marina Abramovic’in ‘Imponderabilia’sını (1977) yeniden sahnelemiş, performans tartışma yaratmıştı.
Sanatçı son röportajında bu durumdan memnun olduğunu söyledi: “İngiltere’deki her gazete çıplaklık hakkında konuşuyor ve sanatçılar bana ziyarete gelen ebeveynlerin çocuklarına seksin ne olduğunu açıkladıklarını gördüklerini söylüyor. Sanatım İngiltere’yi çıplaklık hakkında konuşturdu.”
