Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu adlı bir kurul var. Kurulun amacı, basılmış eserlerin 18 yaşından küçükler için muzır olup olmadığı da bakmak. Lakin aldığı kararlar adını sansür kuruluna çıkarmış durumda. Mesela bu kurul geçen yıl, 2007’de yayınlanan Ahmet Ümit’in ‘Tapınak Fahişeleri’ çizgi romanını poşete sokturdu. Oysa kitap yetişkinler içindi.
2018 yılında çıkarılan bir KHK yapısı ve işleyişi değiştiren kurul 2018-2022 yılları arasında, 22 bin 197 süreli yayın ile 72 kitabı değerlendirildi ve 36 kitap hakkında muzır kararı verdi. Geçen yıl da yine verdiği tartışmalı kararlarla kimi kitapların poşete girmesine sebep oldu.
Kurul bir sansür kurulu gibi çalışıyor. Şimdi de üç çocuk kitabını uygunsuz bulmuş. Kitaplar ‘Esrarengiz Kasaba Günlük 3’, ‘Farklı Olmaya Cesaret Eden Erkek Çocuklarına Hikayeler’ ve ‘Yaramaz Evin Yeni Misafirleri’. Kurulun üç kitap için aldığı karar dünkü Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Muzır yayın ilan edilen bir kitap 2020’de yayınlanmıştı
Alex Hirsch’in yazdığı ve Derya Din’in Türkçeye çevirdiği ‘Esrarengiz Kasaba Günlük 3’ kitabı Oscar’lı yönetmen Guillermo Del Toro tarafından övgü alan The New York Times’ın çoksatanlar listesinde günlerce kalan bir çocuk kitabı. ‘Esrarengiz Kasaba’ serisinin dünyasında karakterlerin yazdığı günlüğün kitabı. Kitap 2020 yılında okurla buluşmuştu. Yani üç yıldır yayında.
Kurulun hedefindeki bir diğer kitap olan ‘Farklı Olmaya Cesaret Eden Erkek Çocuklarına Hikayeler’. Ben Brooks tarafından kaleme alınmıştı. Bu kitap da 2018’de yayınlanmıştı. Kitapta Nelson Mandela, Louis Armstrong, Muhammed Ali, Benjamin Zephaniah, Steven Spielberg, Daniel Radcliffe, Patch Adams, Gandi, Lionel Messi gibi farklı ülkelerden erkeklerin hikayeleri anlatılıyor. Colleen Rowan Kosinski tarafından yazılıp Özge Ceren Hacıosmanoğlu’nun Türkçe’ye kazandırdığı ‘Yaramaz Evin Yeni Misafirleri’ ise geçen yıl okurla buluşmuştu. Anlaşıldığı üzere kitaplar yeni değil.
Kurul kitapları incelemiş. Mesela ‘Farklı Olmaya Cesaret Eden Erkek Çocuklarına Hikayeler’ kitabında ‘yer alan bazı ifade, görsel ve tasvirlerin 18 yaşından küçüklerin maneviyatı ve gelişimi üstünde muzır tesir oluşturacağına kanaat getirmiş.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu’nun 22.05.2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan kararıyla“Farklı Olmaya Cesaret Eden Erkek Çocuklarına Hikâyeler” isimli kitabımızın da aralarında olduğu üç kitap muzır yayın ilan edildi. pic.twitter.com/H926VRr15Z
— Eksik Parça (@eksikparcayayin) May 22, 2024
Eksik Parça Yayınları: Çocukların okuma hakları ellerinden alınıyor
‘Farklı Olmaya Cesaret Eden Erkek Çocuklarına Hikâyeler’ kitabının yayıncısı Eksik Parça Yayınları ‘Çocukların okuma haklarının ellerinden alınmasını kınıyoruz!’ diyerek bir açıklama yaptı. Yayınevi yetkilileri kitapta Galileo Galilei, Nelson Mandela, Louis Armstrong, Muhammed Ali, Benjamin Zephaniah, Steven Spielberg, Daniel Radcliffe, Patch Adams, Gandi, Lionel Messi, Frank Ocean gibi hayatın her kesiminden ve dünyanın dört bir yanından 100 erkek kahramanın hikâyelerinin anlatıldığını söylüyor ve “Ortaokul düzeyindeki öğrenciler için önerdiğimiz bu kitap bir erkek çocuğu olarak ideal erkeklik kalıbına uyulması gerek varsayımını yıkıp cinsiyet klişelerindeki krizin çözümü için alternatif bir anlatı sunuyor” diyor.
Beta Kids Yayıncılık tarafından yayınlanan Disney Esrarengiz Kasaba Günlük 3; Eksik Parça Yayınları tarafından yayınlanan Farklı Olmaya Cesaret Eden O Müthiş Erkek Çocuklarına Gerçek Hikâyeler; Yakamoz Yayınları tarafından yayınlanan Yaramaz Evin Yeni Misafirleri adlı kitaplar, + pic.twitter.com/cwK2QZg2aU
— Yayıncılar Birliği (@turkyaybir) May 22, 2024
Yayıncılar Birliği: Bu sansürün meşrulaştırılmasıdır
Kurul kararına tepki gösteren sadece Eksik Parça Yayınları değil. Türkiye Yayıncılar Birliği de karara tepkili. Yaptıkları açıklamada “Her zaman söylediğimiz gibi yayıncılığımız için hayati önem taşıyan yayımlama özgürlüğü ‘muzır neşriyat’ kararlarıyla ağır darbe almaktadır. Bu tür uygulamalarla sansür meşrulaştırılırken okurların okuma özgürlüğü de kısıtlanmaktadır” dendi.