Ödül törenlerinin cinsiyetten bağımsız kategorilerle sanatçıları onurlandırması son yılların yükselen trendlerinden biri. Örneğin 2012’de Grammy Müzik Ödülleri, erkekleri ve kadınları En İyi Performans gibi başlıklar altında tüm ödüller için birbirleriyle rekabet etmelerine izin vererek cinsiyet kategorilerini kaldırmıştı.
Daha yakın tarihte ise Berlin Film Festivali, 2021’de büyük bir kararla en iyi oyuncu ödülünü artık kadın ve erkek kategorilerinde ayrı ayrı vermeme kararı almış, sadece En İyi Oyuncu Ödülü verilmeye başlanacağını duyurmuştu. Böylece Berlinale oyunculuk ödülleri için cinsiyetten bağımsız hale gelen ilk büyük uluslararası film festivali olmuştu.
Ve bu uygulama Oscar Ödülleri’ne de gelebilir. Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi başkanı Bill Kramer, Variety’e verdiği röportajda cinsiyetten bağımsız bir Oscar kategorisine sahip olma fikri üzerine düşündüklerini açıkladı:
“Bu konuyu ödüllerimiz, üyeliğimiz, eşitlik ve kapsayıcılık komitelerimizle birlikte tartışıyoruz. Henüz tüm yönleriyle düşünmeye başladığımız bir keşif aşamasında ancak ödüllerin ve Oscarların geleceği hakkında birçok konuşmadan biri. Hâlâ nasıl olabileceği üzerine düşünüyoruz.”
Oscar Ödüllü Lady Gaga ödüllerin cinsiyetsiz olması gerektiğini savunanlardan. Fotoğraf: Billboard.
Akademi yönetimi daha yakın dönemde cinsiyete uygun olmayan performanslara daha kapsayıcı olmak amacıyla, erkek ve kadın kısa listelerini tekil En İyi Erkek Oyuncu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu kategorilerinde birleştirme çağrılarıyla karşı karşıya kalmıştı.2019’da ‘Bir Yıldız Doğuyor’ filmiyle Oscar ödülü alan Lady Gaga, bu yönde bir çağrı yaparken oyuncu Elliot Page ve ‘Crown’ yıldızı Emma Corrin, cinsiyetten bağımsız oyunculuk kategorilerinin olmasına destek vermişti.
Bu duruma o kadar sevinmeyenler de var: Eşitsizliği artırır
Akademi Ödülleri 1929’da başladığından beri, oyunculuk ödülleri erkek ve kadın kategorilerinde ayrı olarak veriliyor. Kramer’in çağrısı kimilerine nihayet dedirtse de duruma o kadar sevinmeyenler de var.
Örneğin oyuncu ve yönetmen Sarah Polley geçen yıl The New York Times’a verdiği demeçte, sektörde erkekler ve kadınlar arasında aynı fırsatlar olmadığı için her şeyi kapsayan kategorilerin daha fazla dengesizliğe yol açabileceğini söyledi.
Ayrıca cinsiyete özgü kategorileri ortadan kaldırmanın daha az ismin ödüllendirilmesine neden olduğunu bunun da cinsiyetten bağımsız şekilde oyuncuların görünürlüğünü azaltabileceğine inananlar da var.
Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi’nin bu konudaki kararı ne olacak şimdilik bilinmez. Ancak Akademi uzun süredir eleştirilerin hedefinde. Üyelerinin kararları ve ödül töreni gecesi yaşananlara kadar birçok başlık tartışmaları da beraberinde getiriyor. Akademi’ye yönelik en büyük eleştirilerin başında cinsiyet eşitliği ve temsiliyet gibi konular geliyor.
Bu nedenle 2016 yılında #OscarSoWhite (Oscar Çok Beyaz) protestoları başlamış, birçok aktör törene katılmamıştı. Eleştiriler haklı bulunmuş olsa gerek ki kimilerince geç alınmış bir karar olarak da yorumlanan bir hamle geldi. Akademi, 2020’de kadın, siyah ve diğer azınlıklardan üyelerinin sayısını ikiye katlama sözü vermişti.
