1987’de hayatını kaybeden Andy Warhol, rock yıldızı Prince’in Lynn Goldsmith tarafından çekilen bir fotoğrafına dayanan bir dizi serigrafi portresi yaratmıştı. Serigrafilerden biri, müzisyenin mirasıyla ilgili özel bir sayının kapağını süslemesi için 2016 yılında Condé Nast’a mirasçıları tarafından lisanslanmıştı. Bunun üzerine Lynn Goldsmith, müzisyen Prince’e ait fotoğrafını, izinsiz bir şekilde kullanan Andy Warhol’u temsil eden vakfa telif davası açmıştı.
Mahkeme, fotoğrafçı Goldsmith’in telif hakkının çiğnendiğine karar verdi. Mirasçıların avukatları, Warhol’un bazı yerlerde renklendirilmiş, kırpılmış ve gölgelendirilmiş olan görüntüyü işlemesinin “dönüştürücü” olduğunu öne sürdülerse de Yüksek Mahkeme’nin kararı Warhol’un mirasçıların aleyine oldu.
Birçok kişi Yüksek Mahkeme’nin son kararının bir eserin dönüştürücü olarak nitelendirilmesini daha net bir şekilde tanımlayabileceğini düşünüyordu. Ancak yargıçlar bunun yerine Warhol portresinin nasıl kullanıldığına, yani müzisyenle ilgili bir makaleyi resimlemek için nasıl kullanıldığına odaklanmayı tercih etti.
Bu gelişme, geçmişte benzeri pek çok işe imza atan Andy Warhol’un diğer eserlerinin akıbetine dair soruları akıllara getirdi. Ancak uzmanlar, mahkemenin Warhol kararının oldukça dar kapsamlı olduğunu, çünkü yargıçların bir sanatçının başka bir eserin ne kadarını kopyalayabileceğine değil, böyle bir eserin ne tür bir kullanıma tabi tutulabileceğine karar verdiğini söyledi.
Yargıçlar arasında fikir birliği yok
Davaya bakan yargıç Neil Gorsuch, mahkemenin kararının mahkemenin önündeki davaya özel olduğunu ve Warhol Vakfı’nın sanatını başka bir şekilde kullanmak istemesi halinde bunun adil kabul edilebileceğini öne sürdü. Ayrıca mahkeme, yargıç Sonia Sotomayor’un çoğunluk görüşünün özetinde, sanatsal olarak değiştirilmiş bir eser aracılığıyla sadece yeni bir anlam veya mesaj iletmenin, koruma elde etmek için tek başına yeterli bir gerekçe olmadığını söyledi.
Başyargıç John G. Roberts Jr’ın da katıldığı muhalefet şerhinde yargıç Elena Kagan, çoğunluğun Warhol’un eserlerinin sanatsal olarak dönüştürücü olup olmadığı sorusunu bir kenara bırakarak hata yaptığını savundu.
