Yıl 1881… Trakya’nın batısındaki Selanik’te Mustafa Kemal’in dünyaya gözlerini açtığı günlerde Edirne’de de Yusuf Kenan doğuyor. İkisi de babasını kaybediyor ve yetim büyüyorlar. İkisi de ülkeye hizmet etmek için asker olmayı seçiyor.
İki yetimin yolu ilk, İstanbul’daki Harp Okulu’nda kesişiyor. Dönem arkadaşı oluyorlar. Aynı yıl, 1902’de buradan mezun oluyorlar. Sonrasında hayatları asker olarak cepheden cepheye mekik dokumakla geçiyor. Mustafa Kemal Şam’da, Trablusgarp’ta, Balkan Savaşları’nda. Yusuf Kenan Trablusgarp’ta ve o da yine Balkan Savaşları’nda
İki yetim subayın yolu 1915’te Çanakkale Savaşları’nda yeniden kesişiyor. Yarbay Mustafa Kemal 19. Tümen komutanı olarak savaştaki yerini alıyor. Yüzbaşı Yusuf Kenan ise 9. Tümen’e bağlı 26. Alay’ın 2. Tabur 7. Bölük komutanı olarak görevlendiriliyor savaşta.
19 Şubat 1915’te Deniz Savaşı başlıyor. Birkaç defa büyük ve yoğun taarruza rağmen (en şiddetlisi 18 Mart’ta) Osmanlı Ordusu İtilaf Kuvvetleri’nin gemilerini boğaza sokmuyor. Ağır kayıplar veren İtilaf Kuvvetleri geri çekiliyor. Sonra çıkarma bekleniyor. Ama nerede ve ne zaman olacağı belli değil! Tarihin ilk ambifi harekatı 25 Nisan 1915’te gerçekleşiyor.
Yusuf Kenan savaşlar sırasında Zehra Hanım ile evleniyor. Eşiyle sık sık mektuplaşıyor. O mektupların yıllar sonra Türkçeleştirilmesiyle Yusuf Kenan’ın hikayesi ortaya çıkıyor.
O günlerde Trakyalı iki yetimin savaşın kaderini değiştireceğini kimse bilmiyor. Yarbay Mustafa Kemal çıkarmanın başladığını haber alır almaz askerleriyle Arıburnu’nda düşmanı durduruyor. Arıburnu’nda düşman durdurulduğu noktadan ileriye savaş bitene kadar ilerleyemiyor.
Yüzbaşı Yusuf Kenan ise Seddülbahir’e kuvvetleriyle desteğe giderken İkiz Koyu’na yapılan çıkarmayı görüyor. Bin kişilik bir düşman kuvvetine 250 kişilik bölüğüyle müdahale ediyor. İkiz Koyu’na çıkan askerlerin amacı Tekke ve Ertuğrul koylarındaki Türk askerlerinin arkasından yaklaşıp onları yok etmek ve Seddülbahir savunmasını çökertmek. Yüzbaşı Kenan bu planı bozuyor ve müdahalesiyle Seddülbahir Cephesi’nin çökmesi engelliyor. Fakat o gün orada bir top mermisiyle şehit oluyor.
Mustafa Kemal albaylığa terfi edecek Çanakkale Cephesi’nden Suriye’ye gidecek, orada savaşacak. Sonra da ülkeyi kurtarmak için Kurtuluş Savaşı’nı başlatacak ve bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’ni kuracak.
Lakin Yüzbaşı Kenan Yusuf’un hikayesi 25 Nisan’da bitiyor. 34 yaşında şehit oluyor, bir mezarı bile olamıyor. Unutuluyor! Eşi Zehra Hanım, kızları Rüçhan ve Müjgan dışında. Cepheden kızlarına ve eşine yazdığı mektuplar kalıyor yadigar. İşte o mektuplar 2010’lu yıllarda Türkçeleştiriliyor. Böylece Yusuf Kenan’ın hikayesi ve kahramanlığı ortaya çıkıyor.
Önce kitap sonra belgeselle hikayesi ortaya çıktı
Önce ‘Gelibolu Mektupları, 1912 – 1915, Ruhum, Sevgili Beyim!’ adlı bir kitap Bahçeşehir Üniversitesi tarafından yayınlanıyor. Sonra Mesut Gengeç ‘Bir Gelibolu Kahramanı: Yusuf Kenan’ belgeselini çekiyor.Yusuf Kenan tekrar tarih sahnesine çıkıyor. Memleketi Edirne’de heykeli, yaşamını yitirdiği İkiz Koyu’na savaşa yaptığı katkıları anlatan bir tabela dikiliyor. Milli eğitim müfredatına dahil ediliyor hikayesi.
Sancaktepe’de açılan ve Yüzbaşı Yusuf Kenan’ın adı verilen okulun açılışında Çanakkale’nin iki kahramanı Mustafa Kemal Atatürk ve Yüzbaşı Yusuf Kenan yan yana.
İki yetim 106 yıl sonra buluştu
2021 yılında Mustafa Kemal Paşa ve Yüzbaşı Yusuf Kenan’ın yolları Sancaktepe’de bir okulda yeniden kesişiyor. İstanbul Valiliği tarafından Sancaktepe’de yeniden yapılan mesleki ve teknik anadolu lisesine Yusuf Kenan’ın ismi veriliyor. Açılış töreninde Mustafa Kemal Atatürk ile Yüzbaşı Yusuf Kenan’ın fotoğrafları yan yan duruyor.
Yüzbaşı Yusuf Kenan’ın torunu Hüsnü Uras.
Mezarı yok ama okulu var
Törene katılan torunu Hüsnü Uras “Çok çarpıcı bir buluşma” olarak görüyor bunu. “Gurur duydum, benim ve ailem için ziyadesiyle memnun olduğumuz bir durum. Dedemin mezarının olmaması bir üzüntü nedeniydi ailede. Ama artık kalıcı bir esere, üstelik bir eğitim kurumuna adının verilmesini çok önemsiyoruz. Eğitimci bir aileyiz biz. Zehra Hanım, annem ve teyzem öğretmen olarak binlerce öğrenci yetiştirdi. Ve dedemin isminin de bir eğitim kurumuna verilmesi son derece gurur verici bir olay.”
Bugün 18 Mart, Çanakkale Deniz Zaferi’nin 109. yıldönümü. Bu zafer için mücadele eden herkesin ruhu şad olsun!