Bir eserin akıbetine kim karar verir? Yaratan sanatçı mı, izleyiciler mi yoksa eleştirmenler mi?
Bu soru şu sıralar Venedik’in gündeminde. Banksy, 2019’da Venedik Saray’ının duvarına can yeleği giymiş ve elinde meşale tutan ‘Göçmen Çocuk’ adlı bir çizim yapmıştı. Bu eser, şehrin önemli turistlik noktalarından biri haline geldi. Ancak yapıldığı günden itibaren nem ve tuz nedeniyle bozulma tehlikesi altındaydı. Nitekim öyle de oldu. Eser yavaş yavaş yıpranmaya başlayınca İtalya Kültür Bakanlığı eseri restore edeceğini duyurdu.
Tartışmalar da bu haberden sonra başladı. Zira bazı sanatçılar esere müdahale edilmemesi gerektiğini, doğal olarak kaybolmasına izin verilmesi gerektiğini söylüyor.
‘Banksy aptal değildi’
Bunlardan biri de sokak sanatçısı Evyrein. EuroNews’e konuşan sanatçı, söz konusu restorasyonun kurallara aykırı olduğunu düşünüyor: “Banksy aptal değildi; deniz kenarındaki yaratımının kalıcı olmadığının tamamen farkındaydı. Kendi eserlerimden biri de iyi niyetli bir girişimle restore edildi. Ancak tüm iyi niyete rağmen sonuç arzu edildiği gibi olmadı. Eğer benden bir sanatçı arkadaşımın eserini değiştirmem istenseydi, onların açık rızasını almadığım sürece bunu reddederdim.talyan yetkililer devreye girmeden önce, birçok kişi restorasyonun uygun olup olmadığı konusunda en azından Banksy ile konuşmaları gerektiğini düşünüyor.
Kültür sektöründeki profesyonellerle işbirliği yapan Mi Riconosci derneğinden aktivist Rosanna Carrieri ise kararın hem sanatçıya hem de yerel topluluğa danışılarak alınması gerektiğini savunuyor: “Herhangi bir restorasyon çalışması başlatılmadan önce, hem sanatçıya hem de yerel topluluğa danışmak zorunludur. Aksi takdirde bu hamle, Banksy’nin şöhretinden yararlanan bir çabadan başka bir şey olmayacaktır.”
‘Göçmen Çocuk’, 2019 Çağdaş Sanat Bienali sırasında sanatçının bienale ‘sızmasıyla’ ortaya çıkmıştı. İtalya Kültür Bakanlığı müsteşarlarından Vittorio Sgarbi ise eseri restore etme konusunda kararlı. Çalışmanın artık yerel yetkililerin mülkiyetinde olduğunu söylüyor. Ayrıca Banksy’e danışmak gibi bir niyeti olmadığını da özellikle eserin yapılış şeklini de vurgulayarak ekliyor: Eser yasadışı olarak yaratıldı ve istediğimiz gibi yapabiliriz.”
Sgarbi ayrıca eserin turistlerin ilgisini çektiğini ve sosyolojik bir değeri olduğunu da söyledi. Bir yandan da yüreklere su serpmek istercesine şu açıklamayı yaptı: Restorasyonu daha önce de bir Banksy eseri için düzenleme yapan Federico Borgogni üstlenecek.
Restorasyon gerçekleşecek mi, Banksy’nin bu duruma tepkisi ne olacak zaman gösterecek.
