İstanbul Devlet Opera ve Balesi, Rus besteci P. İ. Çaykovski’nin 1891 yılında bestelediği son eseri ‘Fındıkkıran’ı sahneliyor. Küçük Alman kız Clara Stahlbaum’un yeni yıl hediyesi olarak aldığı fındıkkıran oyuncağı ile ilgili rüyalarının konu edinen büyü-masal tarzı bir yılbaşı klasiği ‘Fındıkkıran’ 11 temsille 14, 18, 19, 23 ve 26 Aralık tarihlerinin yanı sıra 3, 4, 9, 11, 15 ve 16 Ocak’ta Atatürk Kültür Merkezi (AKM) Türk Telekom Opera Salonu’nda İstanbullu sanatseverlerle buluşacak.
208 yıllık bir hikâye
Alman yazar E.T.A. Hoffmann’ın değişik ülkelerdeki benzer halk öykülerinden yola çıkarak 1816’da yazdığı ‘’Fındıkkıran ve Fareler Kralı’’ adlı öyküyü, ünlü Fransız yazar baba Alexandre Dumas; hikayenin kasvetli havasını yumuşatıp bir masal havasına dönüştürerek, uyarlama ve çeviri şeklinde 1844’te yayımlamıştı.
St. Petersburg’daki Krallık Tiyatroları’nın 1890’larda yönetmeni olan Ivan Vsevolozhsky, Alexandre Dumas’nın Fındıkkıran öyküsünün iyi bir bale eseri olabileceğini düşünmüş ve Çaykovski’den bu konu üzerine bir bale bestelemesini istemişti.
İlk kez 1892’de sahnelenmişti
Çaykovski’nin, Krallık Tiyatrosu’nun bale yönetmeni Fransız asıllı koreograf Marius Petipa’nın hazırladığı detaylı libretto üzerine bestelediği ‘Fındıkkıran’ balesinin dünya prömiyeri 18 Aralık 1892’de yapılmış ancak başarısızlıkla sonuçlanır. Bu başarısızlığa rağmen sonraki yıllarda çeşitli koreografların eserde düzenlemeler yaparak yeniden sahnelemeleri sayesinde bale, kaybolup gitmekten kurtulmuştur.
Günümüzde ise eser, özellikle bir yeni yıl klasiği olarak dünyadaki bütün bale topluluklarının repertuvarında değişmez bir yere sahip. İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin bu yıl sahneleyeceği Fındıkkıran balesinin koreografisi Mehmet Balkan’a ait. İki perdelik eseri Lale Balkan sahneye koyuyor.
