Alexandria Troas 2400 yıllık tarihiyle Çanakkale’nin en önemli antik yerleşimlerinden. Büyük İskender’in komutanlarından Antigonos Monophtalmos’un bugünkü Ezine sınırları içinde kurduğu kent bir dönem dünyanın en görkemli şehirlerden biri haline geliyor. Öyle ki Roma imparatoru Konstantin ülkenin başkentini az daha Byzantion yerine buraya taşıyacaktı. Günümüzde yakınlarındaki Troya’nın gölgesinde kalsa da sahip olsa görkemli yapıları nihayet gün yüzüne çıkmaya başladı. Aziz Pavlus’un Hıristiyanlığı Avrupa’ya yaymak için yola çıktığı yer konumundaki bu tarihi yerde arkeolojik kazılar son dönemde ağırlık kazandı.
Ankara Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Öztepe koordinesindeki kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izniyle ve maddi desteğinin yanı sıra Çanakkale Valiliği, Türk Tarih Kurumu, Ankara Üniversitesi ve İçdaş A.Ş. desteğiyle gerçekleştiriliyor. Bu yılki kazı çalışmalarında kentin 1800 yıllık mimari yapıları gün yüzüne çıkarılıyor.
Antik kentte 1800 yıllık yapılar gün yüzüne çıkarıldı.
Kazı çalışmalarının 1 temmuzda başladığını söyleyen Kazı Başkanı Prof. Dr. Erhan Öztepe “Çalışmaları ortalama 25-30 kişilik bir ekiple yürütüyoruz. İçinde arkeologların, mimarların, koruma uzmanların, restoratörlerin, antropologların ve jeofizikçilerin olduğu bir ekip. Her yıl olduğu gibi bu yıl da bir program çerçevesinde çalışmalarımıza başladık ve yürütüyoruz. Bu çalışmalara Ankara Üniversitesi’nin yanı sıra Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Ostim Teknik Üniversitesi’nden öğrenciler, uzmanlar ve hocalar katılıyorlar. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nin de öğretim üyesi ve öğrenci anlamında ciddi desteği var. Çalışmalarımızı 7-8 üniversiteyle yürütüyoruz. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Ankara Üniversitesi adına her yıl olduğu gibi çalışmalar yürütülüyor. Bakanlığımızın verdiği izin ve desteğin yanı sıra üniversitemizin, çeşitli üniversitelerin ve özel sektörden ana sponsorumuzun desteğiyle bu çalışmalar yürümekte” dedi.
Kazılar forum bölgesinde yoğunlaştı
Bu yıl forum alanı olarak adlandırılan, kentin kalbi niteliğindeki alandaki kazı çalışmalarının yoğunlaştığını söyleyen Prof. Dr. Öztepe “Alanın doğusunda başlangıcından itibaren çalışıyoruz. Alanın doğusu dediğimiz bölgede odeon, podyumlu salon, poligonal yapı gibi önemli yapılar var. Bunlar büyük ölçüde geçtiğimiz yıllarda gün ışığına çıkarılmıştı. Fakat bunların özellikle kuzey ve doğu kesimindeki bölümleri açılmamıştı. Bu yıl çalışmaları kuzey ve doğu bölümlerinde yürütmeye başladık. Doğu bölümünde daha önce çok küçük bir alanda başka bir yapı ya da yapılar kompleksi olabileceğini gördüğümüz alanda devam ediyoruz.
Alexandria Troas’ın kalbi konumundaki Forum’da kazılar sürüyor.
Burada yürüttüğümüz çalışmalar milâttan sonra 2. yüzyıldan itibaren bu alanda yapılaşmanın olduğunu ve kendi içerisinde değişimler gösterdiğini ortaya koydu. Bu anlamda 1800 yıl öncesinden başlayıp belki 300-400 yıl içerisinde değişimler gösteren yapılar grubunun bir bölümünü gün ışığına çıkarmaya başladık. Arkadaşlarımız çalışıyorlar. Küçük buluntular olarak dönemleri hakkında bilgi verecek büyük ölçüde korozyona uğramış olan sikkelerin yanı sıra yoğun seramik ve üst yapıya ilişkin çatı kiremitleri yer alıyor. Burada çeşitli iskan evrelerini, buluntu gruplarını değerlendirip tespit edebiliyoruz” diye konuştu.
Kentin en parlak döneminin milâttan somra 2. yüzyıl olduğunu söyleyen Prof. Dr. Öztepe şöyle devam etti: “O dönemden başlayıp 4. ve sonrasındaki yüzyıllardaki değişimleri mimari katmanlaşmada izleyebiliyoruz. Yani en erken evrenin çekirdeğini buluyorsunuz. Sonrasında mimari katmanlara bunun üzerine yeni dönemler geliyor. Bazı bölgelerde değişimleri duvar örgülerinde görüyorsunuz. Bunları tespit ediyoruz. Bunun yanı sıra bunları destekleyecek küçük buluntular da çıkmaya başladı. Böylece bu alanda belgeleyerek kaldırılması gereken bölümleri kaldıracağız.”
