Çanakkale Bozcaada’da Tenedos Kazıları kapsamında 2023 yılında ilk kez arkeolojik kazılar yapıldı. Her yıl yaklaşık 50 bin kişinin ziyaret ettiği Bozcaada Kalesi’nde gerçekleşen kazılar sayesinde yapının kültürel katmanlaşması hakkında yeni bilgilere ulaşıldı.
Yapılan çalışmalar Venedikliler tarafından inşa edilen ve Osmanlı Dönemi’nde değişikliklere uğrayan Bozcaada Kalesi’nde ilk yapımı öncesi Bizans ve Roma dönemlerinde de yerleşim yerleşim yerleri olduğunu ortaya çıkardı. Hatta daha ötesi de olduğu, Geç Tunç Çağı sırasında da bölgeye yerleşildiği de öğrenildi.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Turan Takaoğlu başkanlığındaki bir ekiple gerçekleştirilen kazı çalışmaları kale içinde günlük yaşam hakkında da ipuçları sundu. Kazı Başkanı Prof. Dr. Turan Takaoğlu çalışmalarını ve kalenin tarihçesini anlattı:
“Çanakkale Boğazı girişini kontrol eden ve konumu gereği Osmanlı Dönemi boyunca önemli askeri ve siyasi olaylara sahne olmuş Bozcaada Kalesi, kendi hikayesini iyi anlatan bir Kale Müze olarak değerlendirilmeyi hak etmektedir. Bunun için kale içinde varlığı bilinen, kısmen korunmuş veya şimdilerde toprak altında kalmış Kale Cami, hamam, levazım deposu, sarnıç, cephanelik ve çeşme gibi yapıların gün ışığına çıkarılması, ihya edilmesi ve ayağa kaldırılması gerekir.
‘Arkeolojik kazıların önemi büyük’
Bozcaada Kalesi içindeki yapılar ve kale de yaşam ve konusunda Osmanlı arşivleri, seyyah kayıtları ve Çanakkale Savaşı sırasında ada da bulunan itilaf devletleri askerlerinin günlüklerinde yer alan bilgilerin arkeolojik kazılarla desteklenmesi doğru bir yaklaşım olacaktır. Tarihi belgelerin anlatmadığı bilgilere ulaşmak konusunda arkeolojik kazıların katkıları büyük önem taşımaktadır.”
Prof. Dr. Turan Takaoğlu’nun Bozcaada Kalesi için dilekleri de var. Son yıllarda Çanakkale’de Kilitbahir, Seddülbahir ve Bigalı kalelerinde arkeolojik kazılardan elde edilen bulgulardan sonra başarılı restorasyon ve teşhir uygulamaları yapıldığını söyleyen Takaoğlu, aynı çalışmaların Bozcaada Kalesi için de yapılmasını umuyor.