Kocaeli Depremi sonrası İzmit ilçesindeki Çukurbağ Mahallesi’nde hasar gören bir binanın altında ve çevresinde arkeolojik materyalle karşılaşılması üzerine Kocaeli Müze Müdürlüğü Başkanlığınca 2001’de başlatılan kurtarma kazılarında bulunan sekiz rölyef paneli, iki heykel ve heykellere ait 12 parça 2022’de ilk kez sergilenmişti. Aynı dönemde bulunan ve 10 ayrı kırık parçadan bir araya getirilerek restore edilen, Roma İmparatorları Diokletianus ve Maximianus’un şehre girişte yapılan geçit töreninde tören arabasından inerek birbiriyle kucaklaştığı sahnenin tasvir edildiği rölyef ise 23 yıl sonra tarih ve sanatseverlerin ilgisine sunuldu.
Rölyef tarihte bir ilk
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Şube Müdürü Serkan Gedük 2022’de müzede ilk kez sergilenen eserlerin ardından şimdi de “İki imparatorun kucaklaşma sahnesi” gibi önemli bir sahneyi ziyaretçilerle buluşturduklarını belirtti. Gedük kucaklaşma motifinin Diokletianus’un Nikomedia’da uygulamaya koyduğu, tetrarşi (ikili gruplar halinde dört imparator yönetimi) olarak bilinen Roma İmparatorluğu’nun yeni çoklu yönetim sistemini ve eş-imparatorlar arasındaki siyasi uyumu simgelediğini aktardı.
Rölyef ilk kez sergileniyor.
Roma sanatında daha önce hiçbir imparatorun aile üyeleriyle bile olsa fiziksel anlamda bu kadar yakın tasvir edilmediğine değinen Serkan Gedük “Roma sanatı ve edebiyatında evliliğin yaygın ikonografik sembolü olan sağ ellerin tokalaşması motifinden türetilmesi olup, siyasi uyumun işareti olarak nitelendirebiliyoruz. Bu panel Tetrarşi Dönemi’ne ait. Roma İmparatorluğunun dört bir köşesinde kullanılmış çeşitli heykel gruplarından ‘Tetrarşik kucaklama motifinin’ en eski ve en eşsiz örneğidir” dedi.
Restore edilen eserin her iki taraftan yaklaşan imparatorluk alayını tasvir ettiğini anlatan Serkan Gedük “Solda imparator Diokletianus, sağda İmparator Maximianus’un birbiriyle kucaklaştığı adventus, yani şehre girişte yapılan geçit törenini tasvir eden sahnelerden biri. Her iki imparatorun da kemerli, kollu, altın bantlarla süslenmiş tunik, pantolon ve püsküllü imparatorluk pelerini giymiş gösterişli giyimle tasvir edildiğini görüyoruz. Kısa kesilmiş saçları ve sakalları, Roma döneminde 3. yüzyıl asker imparatorlarının tipik birer örneğini temsil etmesi açısından son derece önemli sahnelerden biri” diye konuştu.
