Çoğumuz, sahnede güzel bir oyun seyretmenin, bir konsere gitmenin, unutulmaz bir film izlemenin bizi iyi hissettirdiğini biliriz. Ama bu sadece size özgü bir durum değil, hepimiz öyleyiz.
Şimdi, her şeyi rakamlara dönüştürmeyi ve her şeyden maddi bir kazanç sağlamayı şiar edinen insanlık bunu da hesapladı. Evet, kültür ve sanata maruz kalmak, kültür-sanat tüketicisi olmak sağlığımıza ve genel olarak iyi hissetmemize yardımcı oluyor ve bu sayede örneğin İngiltere’de insanlar yılda 8 milyar poundluk toplam fayda yaşıyorlar.
8 milyar pound dediğiniz küçümsenecek bir şey değil, tam 356 milyar Türk lirası. Veya başka bir deyişle 10,2 milyar Amerikan doları.
Birleşik Krallık hükümetinin Kültür, Medya ve Spor Bakanlığı, Frontier adlı ekonomik araştırma grubu ve Dünya Sağlık Örgütü’nün University College London üniversitesindeki Sanat ve Sağlık İşbirliği Merkezi aracılığıyla kapsamlı bir araştırma yaptırmış.
Araştırmanın sonuçları çok çarpıcı aslında.
Kültür sanata maruz kalmak veya bir kültür sanat aktivitesinin parçası olmak, hatta çok arada bir böyle şeyleri yapmak bile insanlara belirgin faydalar sağlıyor. Örneğin ilaç kullanımını, depresyonu hatta kronik ağrıları bile azaltabiliyor. Yani doğrudan sağlığınıza iyi geliyor.
Frontier araştırma grubundan Matthew Bell adlı ekonomist, “Özellikle performansa dayalı sahne sanatlarına, mesela tiyatro, müzik veya bale gösterisine gitmenin doğrudan depresyonu ve ağrıyı azaltıp hayat kalitesini yükselttiğini gördük” diyor.
Araştırma grubu bu elde edilen faydaları oturmuş bizdeki SGK’nın İngiltere’deki karşılığı olan NHS’nin her yıl belirlediği tedavi ve ilaç fiyatları üzerinden paraya çevirmiş. Buldukları rakam şaşırtıcı derecede yüksek bir rakam olan 355 milyar lira olmuş.
Aslında yegane fayda sağlık giderlerinde yapılan tasarruf değil. Bir de kültür sanata maruz kaldıktan sonra kendini iyi hisseden insanların izleyen günlerde yaptıkları işlerde verimliliklerinin artması var.
Araştırma sırasında gençlerden yaşlılara doğru 13 farklı gruba bakılmış. Örneğin 65 yaş üzerinde olup 3 ay boyunca her hafta resim dersi alan grubun, bunu yapmayanlara kıyasla çok daha az defa doktora gittiği, bu sayede de yılda 1,310 pound tasarrufta bulunduğu ortaya çıkmış.
Benzer şekilde, yaşları 18 ile 28 arasında değişen 3,333 kişi çeşitli sanat dallarıyla organize biçimde ilişki içindeymiş ve bu grup, onun gibi olmayanlara oranda çok daha mutlu hissediyor, kendi hayatlarında daha fazla anlam buluyor ve kendilerine daha fazla değer veriyormuş. Yani bu grubun içinde depresyona girme ihtimali çok daha azmış.
Sonuç olarak rapor şunu öneriyor: Hükümetin veya diğer sanat kurumlarının bütçelerini kısmaları sadece kültür sanata daha az kaynak ayrılması anlamına gelmiyor, kamu sağlığını bozucu etkisi nedeniyle sağlığa daha fazla kaynak ayırılmak zorunda kalınması anlamına da geliyor.