‘Kızıl Goncalar’da bizi yepyeni bir hikaye bekliyor. Faniler tarikatını ele geçiren Vahid, Cumhuriyet karşıtı saldırılarla hem dizi karakterlerini hem izleyiciyi endişelendirdi. Vahid’in düzenine çomak sokan Cüneyd ve Meryem bertaraf edildi.

‘Kızıl Goncalar’ın ilk sezon finalinde Faniler tarikatının hal ehli Cüneyd’in babası Vahid (Mert Yazıcıoğlu, Tolga Tekin) tarikata darbe yapmıştı. Yeni sezonda vites artırıldı ve Vahid’in grubu, Cumhuriyetin Sanatçıları Sergisi’ni tahrip etti. Böylelikle Vahid’in amacının kutuplaşmayı körüklemek olduğu anlaşıldı. Bu operasyona karşılık dergâhın önüne gelen bir grup da “Türkiye laiktir”, “Tarikatlar kapatılsın” sloganlarıyla eylem yaptı. Dizinin paket olarak modern, seküler, Atatürkçü cenahını temsil eden Doktor Levent Alkanlı ise (Özcan Deniz) geçen sezon sık sık yaptığı gibi Atatürk’ü alıntıladı, kitleleri sakinleştirdi.

Bir ölü, bir yaralı

Fanilerden Meryem (Özgü Namal) doğumda öldü sandığı ikiz kızlarından birinin Levent’in evlatlık kızı Mira (Esma Yılmaz) olduğunu anlamış, hasret gideremeden polisler tarafından götürülmüştü. Çünkü Vahid eski mürşit efendiyi öldürüp suçu Meryem’e atmıştı. Yeni bölümde Vahid düzene çomak sokan Meryem’i tamamen ayak altından çekmek için onu hapishanede öldürtmeye çalıştı. Meryem’i aklayacak kanıt tek çaremizdi, ancak Levent’in eşi Beste kanıtı savcıya ulaştıramadan cinayete kurban gitti. Böylelikle oyuncu Hazal Türesan diziye veda etti.

Uğursuz nikah

Vahid’in şeytanlıkları dur durak bilmiyor sayın seyirciler. Eşinin ölümünden o zaman henüz çocuk olan oğlu Cüneyd’i sorumlu tuttuğunu biliyoruz. Yeni sezonda Vahid bu öfkesine ek olarak tarikatta onu kendine rakip gördüğü için son hamlesini açıkladı: Cüneyd’in eski eşi Zeynep’le nikahlanmak. Aklını yitirmesine ramak kalan Cüneyd, Zeynep’i babasından kurtarmak için çabaladıysa da nafile. Cüneyd’in merhum annesinin suretine bürünmüş vicdan azabı susmadı ve mahalle yanarken hafızasını kaybedeceği tuttu. Zeynep’se bu nikahın durdurulması için Cüneyd’den hamile olduğu yalanını söyledi.

Sekiz ay sonra

Dizi zaman atladı ve sekiz ay sonra Zeynep’i elinde bir bebekle, hanımanne sıfatıyla bulduk. Hemen tahminimizi iliştirelim: Zeynep bu süre boyunca tarikattaki kadınların yardımıyla Vahid’e hamile rolü yapmış olabilir. Bebekse Meryem’in koğuşundaki hamile kadının bebeği olabilir. Hanımanne sıfatıysa ya gerçekten Vahid’in kıydığı göstermelik nikahın ya da Zeynep’in Cüneyd’in çocuğunu doğurduğu sanılmasının sonucu.

Vahid’in emriyle hapiste şişlenen Meryem’i komada bulduk. Eğer o süreçte başka bir kaza olmamışsa, karnından şişlendiği için sekiz ay komada kalan ilk insan demektir. Başta eşinin ölmesi olmak üzere herkesin başına gelenlerin sorumlusu Vahid olduğu için Doktor Levent’i sinirleri hayli bozuk bulduk. Birleştirici söylemlerinden uzak, kutuplaşmayı körükleyen Levent sanki Cüneyd, Birgül, Meryem, Zeynep gibi Müslümanlarla tanışmamış gibi herkesi Vahid’le bir tutmaya başlamış.

Sekiz ay sonra Cüneyd’i bir kütüphanede modern kıyafetler içinde, tavrı ve tutumu değişmiş halde, Mira’yla konuşurken gördük. Hafıza kaybından sonra farklı biri haline geldiğini veya Doktor Levent’in öngördüğü gibi kişilik bölünmesi yaşadığını anlıyoruz. Belki de bu süreçte Levent onu himayesine alıp Alkanlı ailesinin doğrularına göre yaşatmıştır.

Dizi yansıması

🔴 Yeni sezonun ilk bölümü tahmin edeceğiniz üzere izleyiciden zıt yorumlar aldı. Gerçek hayatta zaten herkes gergin ve pusudayken kutuplaşmayı körükleyen mesajlar vermemek gerekir diyenler Fanilerden daha beterini göstererek bizi alıştırmaya mı çalışıyor diye soranlar oldu. Ancak dizide sekülerlerin sözcüsü görevi gören Levent ve tarikatın aydınlık yüzü Meryem birleştirici mesajlar verip kitleleri sakinleştirmeye gayret etti. Kimi izleyici buna vurgu yaparak bölümün aslında kutuplaşmayı eleştirdiğini savundu. Özetle dizi sezona, tıpkı ilk bölümlerinde olduğu gibi cüretkâr girdi.

🔴 Vahid’in gelişiyle Faniler iyice katılaştı ve uygulamalar değişti: Kadınlar peçeli kara çarşaf giyecek, erkek olmadan sokağa çıkmayacak, evde cam kenarına yaklaşmayacak. Fanilere özgü vakt-ı mekatıl gibi gelenekler kaldırılacak. Sezon finalinde hırsızlık yaparken yakalanan Naim’in elini kesen Vahid ayrıca falakayı, kadılığı, şeyhülislamlığı da getirdi. Oldu olacak Osmanlı’ya ışınla bizi Scotty.

🔴  Vahid bununla birlikte Fanilerin zaten yaptığı yardımları artırıp hızlandırdı, ancak tıpkı günümüzdeki gibi ahbap çavuş ilişkisi inşa etmek amacıyla. Belli siyasi oluşumlara yakın olanın kayırıldığı günümüz Türkiye’sinin eleştirildiği bu sahneler “Fanilerde dayın varsa yaşadın” temalıydı. Taşlar belli mercilerin kafasına kafasına atıldı, haydi hayırlısı.

 🔴 Bu hicivde yardımseverlik ve dayanışma adı altında lüks arabalarla gezmek, en pahalı restoranlara gitmek gibi dünya malı düşkünlüğü de eleştirildi. Sadi Hüdayi’nin kendini nerede konumlayacağını şaşırmasıysa biraz komik. Sadi Hüdayi, Vahid gelmeden önce sanki benzer akçeli işlere karışmamışçasına tüm bunları eleştirerek Antikapitalist Müslümanlara katılacaktı neredeyse. Ama direnemedi ve Vahid’e boyun eğdi.

🔴 Vahid’in İslam’ı tekeline alıp en doğrusunu bildiğini iddia ettikten sonra oğlunun eski eşiyle nikahlanmaya çalışmasıysa izleyiciler tarafından bilgi yanlışlığı olarak eleştirildi, dinen hâlâ eski gelininin babası sayıldığına vurgu yapıldı. Biz aktaralım, konuyu bilenlere bırakalım.

🔴 Tıpkı ‘Muhteşem Yüzyıl’ın bir süre sonra büyülü gerçekçiliğe dönmesi gibi ‘Kızıl Goncalar’da da Meryem’in şifacılığı boyut atladı ve onu üfürükçüyle reiki’ci arasında bir karakter olarak gördük. Olabilir tabii, bu da bir anlatım tarzı diyelim…

Gözden kaçmayan detaylar

🔴 Arada kaynayan bazı cümleler yine derin devleti işaret etti. Sadi Hüdayi’nin “Oralarda bir şeyler oluyor. Bu bir memleket meselesi” demesi, Levent’in Vahid’e “Seni kim böyle konuşturuyor, kimin maşasısın sen” diye sorması işin içinde iş olduğunu, kurumlara farklı ilişkilerin karıştığını ima etti bölüm boyu.

Zaten geçen sezon derin devlet olduğunu düşündüğümüz yapının sözcüsü “Biz sizi siz, onları onlar yapanlarız” demişti. Bir de Vahid’i müjdelercesine “Post ne Sadi Hüdayi’nin ne de Cüneyd’in” cümlesini duymuştuk. Kafalar karışmıştı: Derin devlet mi kutuplaştırıyordu ülkeyi? Veya tarikatlar kontrolden çıkıyor süsü verip kapatılmalarının önünü açmak için mi gönderilmişti Vahid? Yoksa derin devlet değil başka bir yapı mıydı bu? Hepimiz yanıt olabilecek detayları gözden kaçırmamak için her bölüm seferber oluyoruz.

🔴 Kimse üstünde durmasa da önemli bir detay da ülkeyi terk etmek veya kalmak konusunun işlenmesi oldu. Levent’in kardeşi Hande ve arkadaşı Seçkin (Duygu Sarışın, Tuğrul Tülek) geçen sezon ülkeyi terk etme planları yapıyordu. Yeni sezonda Seçkin toplumdaki ‘kaçıp kurtulma’ eğilimini temsil etti, Hande’yse daha konuya kolektif bakıp kalmayı seçenleri.

🔴 Yeni sezonun ilk açılış cümlesi Spinoza’dan geldi: “Nitekim ışık hem kendisini hem de karanlığı ortaya çıkardığı gibi, hakikat de hem kendisinin hem de batılın ölçüsüdür.”

🔴 Son olarak, bazı klişeler gözden kaçacak gibi değildi. Zeynep’in yakalanma pahasına Cüneyd’i bulmak için ormana gitmesi Yeşilçam âşıklarının kavuşma sahnesinden halliceydi. Bu kadar zeki bir karakterin yapacağı iş değil oysa. Cüneyd’in daha gerçekçi sorunlar yerine hafıza kaybına uğradığı sahne pembe dizi havası getirdi. Yetmedi, kanıtın savcıya ulaşmaması için alışageldiğimiz türlü olaylar izledik. Ters köşeleriyle meşhur dizi gerilim, dram ve merak dozunu artırmak için biraz yalpalamış. Sonuçta şeytan ayrıntılarda gizlidir diyor, yine de dizimize kavuştuğumuz için seviniyoruz. İlk bölümlerin günahı olmaz!

21. bölümün fragmanı

Künye
Yayın mecrası: NOW TV
Yapım: Gold Film
Yapımcı: Faruk Turgut
Yönetmen: Ömür Atay, Özgür Sevimli
Senaryo: Şükrü Necati Şahin, Melih Özyılmaz, Deniz Gürlek, Gamze Arslan
Müzik: Ender Gündüzlü, Metin Arıgül, Can Sanıbelli
Oyuncular: Özgü Namal, Özcan Deniz, Mert Yazıcıoğlu, Erkan Avcı, Mert Turak, Hazal Türesan, Selen Öztürk, Şerif Erol, Duygu Sarışın, Sitare Akbaş, Tuğrul Tülek, Yakup Turğut, Asiye Dinçsoy, Mina Demirtaş, Esma Yılmaz, Zehra Kelleci, Can Kızıltuğ, Selen Kurtaran, Mısra Tüfek, Oğulcan İnan, İnci Sefa Cingöz, Selçuk Karaca, Tolga Tekin. (Konuk) Didem İnselel.

Kızıl Goncalar: Tarikattaki, anılardaki, sırlardaki darbeler!