Kültür varlıklarını kurtarma ekibi, enkazdan 300 eser çıkardı

6 Şubat depremleri sonrasında Kültür ve Turizm Bakanlığı, Afet Bölgesi Kazı Başkanlığı’na bağlı bir ekip görevlendirdi. Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Başkanı Doç. Dr. Muhammet Arslan başkanlığında, dokuz üniversiteden 16 bilim insanın görev yaptığı ekibin görevi, deprem bölgesindeki değerli kültür varlıklarının kurtarılmasıydı. Adeta bir dedektif titizliğinde çalışmalar yürüten ekipten, Antakya Rum Ortodoks Kilisesi enkazından 11 ikona ile çok sayıda İncil’in kurtarılması sonrasında haberdar olmuştuk. 

Kitabe, ikona, dini kitap…

Ekip çalışmalarını yürütüyor ve onlardan yeni haber var. Ekip şimdiye kadar 21 kitabe, 13 ikona (dini içerikli resim), 185 dini kitap, 18 litürjik malzeme (ayinlerde sembolik anlamı olan eşya), yedişer el yazması mukaddes kitap ve süslemeli mimari parça, altı seramik, ikişer kandil ve kapı tokmağı, Osmanlı arması, haç, sikke ve ahşap kapı kanadının yer aldığı 300’e yakın nitelikli eseri enkazdan çıkarmayı başardı. Belgeleme, tasnif ve envanterleme işlemi yapılan eserler, kazı evi deposunda koruma altına alındı.

180 tarihi yapının 63’ünde çalışma yapıldı

Afet Bölgesi Kazı Başkanı Doç. Dr. Arslan “Yaklaşık 180 civarındaki tarihi yapının bir kısmı tamamen enkaz haline gelmiş bir kısmı da ağır hasar almış. Bunların dışında orta hasarlı yapılar da bulunuyor. Hasar durumuna bakmaksızın tüm eserlerde çalışmamızı sürdürdük. Bugüne kadar 63 tescilli kültür varlığındaki çalışmalarımızı tamamladık. Nihayetinde 300’e yakın taşınabilir vaziyetteki kültür varlığı eserini enkazlardan çıkarmış olduk” diyor.

İlk hedef kitabeler

Hatay’ın eski günlerine kavuşması için ellerinden geleni yaptıklarını anlatan Arslan hedeflenen ilk eserler arasında kitabeler olduğunu söylüyor: “Çünkü” diyor “Onlar hem bulundukları yapının nüfus cüzdanı hem de Hatay ve Antakya tarihi için önemli tarihi vesikalar. O yüzden her zaman ilk odak noktamız, yapıların giriş kapıları, taç kapıları, minareleri ve minberlerinde yer alan kitabeler oluyor. Bunun dışında sütun ve sütun başlıkları, ahşap kapılar, kapı kanatları ve tokmakları, litürjik malzeme ve kiliselerdeki ikonalar gibi her türlü eser bizim için kıymetli. Enkaz haline dönüşmüş kültür varlıklarımızdaki nitelikli malzemeleri teker teker çıkarıyoruz.”