Beklenen ya da malumun ilanı diyebiliriz, sonunda oldu. Hollywood Yazarlar Birliği grevi 74. günündeyken, Oyuncular Sendikası (SAG-AFTRA) ile Sinema ve Televizyon Yapımcılar Birliği (AMPTP) arasında beş hafta süren müzakereler sonuçsuz kaldı. Oyuncular sendikası da greve gitme kararı aldı.
Resmi olarak 14 Temmuz Cuma sabahı başlayacak oyuncular grevi, 43 yıldır televizyon ve film şirketlerine karşı yapılan ilk grev. Tiyatro ve televizyon oyuncuları 1980’de üç ay boyunca greve gitmişlerdi. Oyuncuların ve yazarların aynı anda greve gittikleri son tarih ise 1960 yılıydı ve bu dönemde Ronald Reagan SAG başkanıydı.
Oyuncular ne istiyor?
Dijital platformlarla birlikte değişen televizyon ve film izleme kültürü oyuncuların ücret yapısını da etkiledi. Oyuncular Sendikası üyeleri, Yapımcılar Birliği ile yeni bir sözleşme imzalamak istiyor. Sendika, yeni anlaşmayla dijital yayın platformlarıyla değişen koşulların, dönemin ekonomik durumunun ve yükselen dijital teknolojilerin ortaya çıkardığı risklerin dikkate almasını talep ediyor.
Ödemelerin azalması ve enflasyonla aynı hızda artmayan maaşlara ek olarak, oyuncular artık bir dizinin tekrar yayınlanma miktarına bağlı olan telif ödemelerine güvenemiyor. Ayrıca dijital platformlarının yayın politikaları nedeniyle diziler daha uzun sürelerde daha kısa sezonlarla yayınlanıyor. Oyuncular da bunun daha az iş imkanı olduğunu iddia ediyor. Bir diğer sorun ise yapay zeka. Sendika, oyuncuların seslerinin, benzerliklerinin ve performanslarının izinsiz kullanımına karşı korunmalarına yardımcı olacak daha sıkı düzenlemeler ve güvenceler talep ediyor.
Emily Blunt says the whole cast of ‘OPPENHEIMER’ will leave the premiere together in "unity with everyone" if the SAG-AFTRA begins the strike during the event. pic.twitter.com/HQ5zIhVmPw
— Film Updates (@FilmUpdates) July 13, 2023
‘Oppenheimer’ galasından greve
Grev kararı çağrısını bazı oyuncular görev başında aldı. Dün gece Christopher Nolan’ın tarihi draması ‘Oppenheimer’ Londra’da ilk gösterimini yaparken ekip gösterime katılmak üzere kırmızı halıdaydı ama gözler bir yandan da ABD’den gelecek haberlerdeydi.
Filmin başrol oyuncularından Emily Blunt ilk işareti verdi, “Şu an buradayız ama haber gelir gelmez dayanışma içinde olmak için burayı terk edeceğiz” dedi. Aslında bu denk gelişin, grevi gölgelememesi adına birtakım kararlar önceden alınmıştı. Filmin prömiyer saati beklenenden erkene alındı, böylece oyuncuların kırmızı halıda röportaj vermesinin önü açıldı. Matt Damon da ‘Oppenheimer’ kadrosunun, perşembe günü Londra’da yapılan filmin kırmızı halı prömiyerinden önce grev stratejisi hakkında konuştuklarını açıkladı.
Ve beklenen oldu. Yönetmen Nolan, ‘Oppenheimer’ gösterimi başlamadan önce oyuncuların Oyuncular Sendikası greviyle dayanışma içinde olduklarını söyleyerek ayrıldığını doğruladı.
Christopher Nolan introduces a second premiere screening of #Oppenheimer in London and repeats his cast’s support for the SAG strike. He received a round of applause from the audience that included directors Alfonso Cuaron, Mike Newall, artist-filmmaker Tacita Dean and several… pic.twitter.com/FoYxJA7dhB
— Deadline Hollywood (@DEADLINE) July 13, 2023
Oyuncular Sendikası’nın greve ilişkin ilk basın toplantısı
Tüm bunlar yaşanırken TSİ ile 22.30’da Oyuncular Sendikası grevi resmi olarak başlattıklarını duyurdukları, canlı yayınlanan bir basın toplantısı düzenledi. Başkan Fran Drescher ve baş müzakereci Duncan Crabtree-Ireland, sandikanın Los Angeles’taki ulusal merkezindeki basın toplantısında resmi bir açıklamayla grevi duyurdu, soruları yanıtladı. Fran Drescher, Sinema ve Televizyon Yapımcılar Birliği’nin önemli konulara verdiği yanıtların “Aşağılayıcı ve saygısız olduğunu” söyledi.
Watch SAG-AFTRA president Fran Drescher blast "insulting" AMPTP behavior in fiery strike speech: "Shame on you!" https://t.co/MSDQ5oopwY pic.twitter.com/LZWrHTRHkE
— Variety (@Variety) July 13, 2023
‘Açgözlü bir varlık tarafından kurban ediliyoruz’
Oyuncular Sendikası’nın baş müzakerecisi Duncan Crabtree-Ireland ise basın toplantısında, “Sendika üyeleri, adil bir sözleşme sağlanana kadar emeklerini tutmalı. Bize başka seçenek bırakmadılar” dedi. Drescher ise konuşması boyunca daha duygusal ve öfkeliydi. Sözcülere, grevin ne kadar devam edeceği hakkındaki öngörüleri de soruldu. Fran Drescher “Bu tamamen onlara bağlı. Şartlarımız kabul edilecekse hemen, bu gece. Biz açığız” dedi. Dresher sert çıkmaya devam etti: “Burada kurban biziz. Çok açgözlü bir varlık tarafından kurban ediliyoruz. Birlikte iş yaptığımız insanların bize davranış biçimleri beni şok etti.”
Emmy Ödülleri’ne katılmayacaklar
Toplantıda merak edilen bir başka konu daha açıklığa kavuştu. Hafta ortasında adaylıkları açıklanan Emmy Ödülleri’nin 18 Eylül’de düzenlenmesi planlanıyordu ancak her şey devam eden ve başlayan grevlere bağlıydı. Grev sözcüleri basın toplantısında, grev şartlarının her türlü etkinlik ve tanıtıma katılma konusunda net olduğunu ve grev devam ettiği sürece Emmy Ödülleri’ne katılım göstermeyeceklerini açıkladı.
Yapımcılar Birliği: ‘Mali sıkıntıları derinleştirecek bir yol seçtiler’
Yapımcılar Birliği ise bu sabah erken saatlerde bir açıklama yaptı: “Oyuncular Sendikası’nın müzakerelerden vazgeçme kararını derin bir hayal kırıklığıyla karşılıyoruz. Bu, sendikanın seçimi, bizim değil. Böyle yaparak, tarihi ücret ve telif artışlarımızı, emeklilik ve sağlık katkı paylarında önemli ölçüde iyileştirmeleri, oyuncu seçmeleri için korumaları, kısaltılmış dizi seçeneği sürelerini, oyuncuların dijital benzerliklerini koruyan çığır açan bir yapay zeka önerisini ve daha fazlasını reddetmişlerdir. Birlik, müzakerelere devam etmek yerine, geçimini sağlamak için endüstriye bağımlı binlerce insan için mali sıkıntıları derinleştirecek bir yol izledi.”
Basın toplantısında da sektör emekçilerinin mali sıkıntılarına ilişkin bir soru soruldu. Fran Drescher da bu kararı kolay almadıklarını, ancak uzun vadede tüm emekçilerin kazançlı olacağını ve haklarını alacaklarını düşündüklerini söyledi.
Çekimler duruyor
‘The Last of Us’, ‘Blade Runner 2099’ ve ‘The Mandalorian’ gibi diziler zaten gecikti, ‘Spider-Man: No Way Home’un devam filmi ve Disney’nin ‘Blade’in yeniden yapımı gibi gelecekteki projeler de senaryolar tamamlanmadığı için durdu. ‘Thunderbolts’ ve ‘Captain America: Brave New World’ gibi diğer yapımlar ise yapım aşamasında ama yayın tarihleri ertelendi. ‘House of the Dragon’, birlik kurallarına göre grev devam ederken İngiltere’de gerçekleşen çekimlere devam edebileceğini açıkladı.Öte yandan Oyuncular Birliği grevinin ekonomik yıkımının 3 milyar doları aşabileceği söyleniyor.
Ridley Scott’s ‘GLADIATOR 2’ starring Paul Mescal, Denzel Washington and Pedro Pascal begins preparations to halt filming due to imminent SAG-AFTRA strike. pic.twitter.com/yVgNppH8UR
— Film Updates (@FilmUpdates) July 13, 2023
Henüz resmi bir açıklama gelmese de Ridley Scott’ın başrolünde Paul Mescal, Denzel Washington ve Pedro Pascal’ın yer aldığı ‘Gladyatör 2’ filminin çekimlerinin grev nedeniyle durdurulması için hazırlıklar başladığı sosyal medyada konuşulmaya başladı.
Whilst gracing the pink carpet, #Barbie star Margot Robbie said she supports the actors' strike and all the unions, and would be prepared to join the picket lines.
Read more here 👉 https://t.co/MS3m64fLxv pic.twitter.com/66K551IwQc
— Sky News (@SkyNews) July 13, 2023
Son günlerde gündemden düşmeyen ‘Barbie’ filminin yıldızı Margot Robin de grev kararı öncesinde, oyuncuların grevini ve sendikanın karaklarını desteklediğini ve grev sıralarına katılmaya hazır olduğunu söylemişti. Muhtemelen bugün itibariyle ‘Barbie’ filminin tanıtım ve gösterimlerinin tamamı iptal edilecek.
Ne olacak?
Televizyon ve sinema oyuncuları greve giderek senaristlere katılıyor, çekimler duruyor, ödül törenlerinin durumu muamma, kısacası eğlence endüstrisi bir şekilde duracak. Oyuncular Sendikası üyeleri, grev devam ederken galalara katılamayacak, tamamlanmış işler için röportaj yapamayacak, ödül törenlerine gidemeyecek, film festivallerine katılamayacak ve hatta sosyal medyada proje tanıtımı yapamayacak.
Peki hal böyleyken akla gelen ilk soru: Peki şimdi dünya ne izleyecek?