Anadolu’nun kadim uygarlığı Likya yönetim modeliyle pek çok modern demokrasiye ilham oldu. Antalya’nın batısındaki Teke yarımadası ve etrafını kapsayan bu uygarlığın merkezi Patara yüzlerce yıl sonra deniz fenerine kavuşuyor. Milâttan sonra 1. yüzyılda Roma imparatoru Neron tarafından inşa edilen deniz feneri 15 asır boyunca denizcilere yol gösterdi. Antik dünyanın en önemli deniz rotalarından birinde bulunan ve günümüzde Antalya’nın Kaş ilçesi sınırlarında kalan deniz feneri 1481 yılında Rodos’ta meydana gelen büyük depremde yıkılmıştı. Beş asırdan uzun süredir harabe haldeki deniz feneri orijinal taşları bulunarak yeniden ayağa kaldırılıyor.
Deniz fenerinin restorasyonu birkaç ay içinde bitecek.
23 kentten oluşan Likya Birliği’nin merkezi konumundaki Patara görkemli caddeleri, antik tiyatrosu, meclis binası ve daha pek çok kamusal yapısıyla devrinin en önemli kentlerinden biriydi. Deniz ticaretiyle zenginleşen kente inşa edilen fener döneminin en önemli yapılarından biri olma özelliği taşıyordu. Kazı Başkanı Prof. Dr. Havva İşkan Işık tarafından sürdürülen çalışmalarda Roma İmparatoru Neron’un Patara’ya prestij eseri olarak yaptırdığı antik deniz feneri restorasyonunda sona yaklaşıldı.
Çalışmalara Patara Yılı kapsamında başlamıştı
Prof. Dr. Işık fenere ilişkin çalışmaların 2020’nin ‘Patara Yılı’ ilan edilmesinin ardından başladığını belirtti. Çok ince ve titiz bir çalışma gerektiğinden bahseden Prof. Dr. İşkan Işık “Fenerin bu hale gelmesi, bugüne kadar dünyadaki en zor restorasyon projelerinden birini oluşturur. Fenerin hiçbir taşı bir diğeriyle aynı forma ve görünüme sahip değildi. Her taş bulunduğu yer için özel olarak üretilmiş” dedi.
Çalışmalar dört yıl önce başladı.
Üç boyutlu modellemeler yapan programlar kullanarak Patara antik kentinde taşların yerini bulmaya çalıştıklarını kaydeden Prof. Dr. Havva Işık “Önce taşların bilgisayar ortamında yerini bulmaya çalışıyoruz. Kolay bir iş değil. Uzun süre deniz suyu ve rüzgara maruz kaldığı için taşların onarımı ve sağlamlaştırılması zaman aldı” dedi.
Fenerdeki çalışmaların sonuna gelindiğini aktaran Prof. Dr. Havva Işık “Bu güzel haber. Fener, çok kısa bir süre sonra tümüyle ayağa kalkmış olacak. Aylar kaldı. En üst bölüm olan kemerde çalışmalar sürüyor. 4-5 aylık süre sonunda kemerin kubbesini de görebiliriz” dedi.
