Her şey geçen hafta Pazar günü Özgür Gökmen Çelenk’in bayram sonrasında “Kiloları eritme rehberi” başlıklı yazısından sonra oldu. Yazı 10Haber’in en çok okunanlarından biri olmanın yanı sıra bayram dönüşü ekip olarak sohbetlerimizin konusuydu aslında. Neticede bahar geldi, gevşeyen gönül yaylarına “Biraz da spor yapsam” fikri eklendi.
Bu konuda herkesin kafası karışık. Çeşitli diyetler, “Sakın bunu yapmayınlar” ya da tam dersi “Deneyin, faydasını göreceksin”ler havada uçuşuyor. Herkes nasıl beslenmeli, neler yapması gerektiği konusunda tedirgin. En doğrusu bir beslenme ve diyetisyen uzmanıyla hareket etmek, doktorların uyarılarını dikkate almak. Zira her uzmanın da uyardığı gibi beslenme ve diyet programları kişiye özel.
Tabii insan merak etmeden de duramıyor. Bu haklı uyarıya rağmen piyasada neden onlarca diyet ve beslenme kitabı var? Üstelik çoğu da doktorlar tarafından yazılmış… Vardır bir bildikleri…
Raf Gezgini bu hafta “Önümüz yaz o zaman bu hafta yediklerimize dikkat edelim, sporu ihmal etmeyelim” diyenlerin sesini duyuyor, beslenme ve diyet kitaplarının peşinden gidiyor.
Yaşam İçin Yemek: İyi Yemenin Bilimi, Tim Spector, The Kitap
Tim Spector, dünyanın en çok atıf alan bilim insanları arasında %1’de. (Bu bilgiyi söylediklerine kulak vermeye daha kolay ikna olmamı sağladığı için veriyorum). Spector, The Kitap’ın yayımladığı ‘Yaşam İçin Yemek: İyi Yemenin Bilimi’ kitabında diyet ya da kilo vermeye değil, sağlıklı bir yaşam için beslenmenin ne anlama geldiğini dert edinmiş. Çalışmasında gıdanın geleceği, iklim krizi ve gıda endüstrisi, et tüketimi, işlenmiş gıdalar başta olmak üzere birçok konuda araştırmalara yer veriyor. Yine de okur olarak gözünüz “Peki şimdi akşam yemeğinde ne yemeliyim?” bölümüne takılabilir. Merak etmeyin yalnız değilsiniz. Bahsettiğim bölümde kişisel deneyimlerinden hareketle aslında ilk kez duymadığımız (şeker ve alkol tüketimini dengeleme, gece geç saatlerde yememe) gibi önerileri var. Ayrıca bu bölümde aralıklı oruçla ilgili deneyimlerini de anlatıyor. Gıda tabloları ve ipuçları bölümü ise daha sonuç odaklı okurlara hitap edecektir. Şaşırmayacağınız ama belki bu kez denemeye hazır olduğunuz bazı önerilerini de şöyle bırakayım:
-Fındık, tohumlar ve baharatlar dahil olmak üzere haftada otuza kadar bitki çeşidi yemeye çalışın.
-Seçme şansınız olduğunda her zaman gerçek yemeği tercih edin.
-Yapabildiğiniz her an kendiniz pişirin. Hazır yiyecekler yiyorsanız en az işlenmiş, en az içerikli olanları seçin.
-Yiyeceklerin ilaç olduğunu ve doğru beslenmenin birçok ilaç kadar etkili olabileceğini anlayın.
-Daha az ama daha kaliteli et ve balık yiyin.
-Yiyecek seçimlerinizin çevresel etkisini düşünün.
– Hasta veya hamile olmadığınız sürece takviye kullanmayın.
-Her gün fermente edilmiş bir şey yiyin ve fermente etme konusunda uzman olun.
Gıda ve Beslenme, Herkesin Bilmesi Gereken Şeyler, Dr. P.K Newby, The Kitap
“Sağlığınız için ne yemeniz gerektiğine dair herkes gibi sizin de kafanız karışıyor mu? Bilime dayalı bilgi istiyorsunuz ancak neye inanacağınızı bilemiyor musunuz? Beslenme uzmanları sürekli fikir değiştiriyor gibi mi hissediyorsunuz siz de? Şayet öyleyse yalnız değilsiniz ve beni bu kitabı yazmaya iten neden de tam olarak bu!”
Yazının başında değindiğimiz soruların farkında olan Newby, “Beslenme Doktoru” adıyla dünyaca tanınıyor. Bu kitabında da doğru bilinen yanlışları, beslenme konusuna dair mitleri 134 farklı soru ile çürütüyor. Sorulardan bazıları şöyle:
Su içmek kilo kaybına yardımcı olur mu ya da böbrek taşlarını önler mi?
Doğrudan etkilemese de su içmenin, diğer sıvılara göre daha düşük enerji alımı ve kilo kaybıyla ilişkisi varmış
Kahve depresyonu önler mi?
Kahvenin bazı karaciğer hastalıklarında koruyucu rol oynadığı ve hatta hastalığın mevcut oldu insanlarda da iyileşmeler yarattığına dair araştırmalar varmış. Ayrıca Kafein ve kahvenin depresyondan koruyucu olduğunu gösteren kanıtlar da gitgide artıyormuş.
Geri kalan 132 soru ve yanıtı için The Kitap’ın yayımlandığı çalışmayı okuyabilirsiniz.
50 Maddede Veganlık, Emel Ernalbant ve Hazal Yılmaz
50 Maddede Veganlık, Emel Ernalbant ve Hazal Yılmaz’ın yıllar süren vegan deneyimlerinin sonucunda derledikleri bir kılavuz. Kim bu isimler derseniz: Emel, Londra’da vegan aşçılık eğitimi almaya başlamış bir öğrenci ve fotoğrafçı. Hazal da bir gezgin ve proje üreticisi.
Biri veganım deyince aldığı garip tepkileri duymuşsunuzdur. Hatta belki bizzat siz de bu tepkileri veriyorsunuzdur. Ne derler bilirsiniz; bilmemek değil öğrenmemek ayıptır. Hatta daha fenası da vardır: Bilmemesine rağmen fikir beyan etmek!
İşte bu kitap, yukarıdaki dertlere derman olacak bir rehber, adeta vegan olmanın ABC’si. Vegan jargondan yemek tariflerine, vegan kozmetikten sürdürülebilir moda anlayışına, karbon ayak izinizi azaltacak pratik çözüm önerilerinden veganizmle ilgili akılları karıştıran tüm sorular ve cevapları sizi bekliyor.
Vegan jargondan yemek tariflerine, vegan kozmetikten sürdürülebilir moda anlayışına, karbon ayak izinizi azaltacak pratik çözüm önerilerinden veganizmle ilgili akılları karıştıran tüm soruların cevaplarına kadar vegan olmanın ABC’sini bulabileceğiniz kapsamlı bir rehber. Giderek plastikle kaplanan, kaynakları azalan, canlı türleri yok olan dünyayı yeniden yaşanabilir hale getirmek imkansız değil. Hayvanları birer ürün olarak görmeden, sürdürülebilir hayat için daha az atık yaratarak yaşamak, dilimize pelesenk olmuş türcü laflardan arınarak yeni bir dil kurmak mümkün. Bu kitap bu imkânı gözetiyor; önemsiz gibi görünen seçimlerin dünyanın geleceğini nasıl belirlediğini de gözler önüne seriyor. Evet, “Bal da mı yemiyorsunuz?” sorusuna da yanıt var.
Beslenme Hakkında Doğru Bildiğimiz Yanlışlar, Marcello Ticca, Kollektif Kitap
İtalya’nın önde gelen gıda ve beslenme uzmanlarından Marcello Ticca bu kitabında insanların zihninde kök salmış yanlış inanışların en yaygınlarını bilimsel zeminde inceleyip çürütürken temel besinlerimizin bileşenlerine, tavsiye edilen tüketim miktarlarına ve besinlerden en fazla faydayı sağlamak için yapılması gerekenlere dair pratik bilgi ve önerilerle bilinçli bir beslenme düzenini nasıl benimseyebileceğimizi anlatıyor.
Neden Çok Fazla Yeriz, Dr. Andrew Jenkinson, Epsilon Yayınları
Bu kitap, “Mucize diyet kitaplarını rafa kaldırmaya hazır mısınız? diye soruyor ve kendisini diyet efsanesini ve kalıcı kilo kaybının sırrını çözmek için bir rehber olarak tanımlıyor.
Kilo vermekle ilgili inandığınız her şey yanlış olabilir mi?
Tekrar tekrar yaptığınız diyetlerden sonra kilonuzun eski hâline dönmesi ve hatta onu bile aşması sizin suçunuz mu? Bu soruları kendinize soruyorsanız Sunday Times çoksatan listesine girmiş bu kitap en güncel araştırmalardan yola çıkarak diyet, egzersiz ve kilo konusundaki tüm görüşlerinizi kökünden değiştirecek ve kalori saymadan ideal kilonuza ulaşmanıza yardımcı olabilir.
Yirmi yıllık kariyerinde binlerce insanı diyet tuzaklarından kurtarmış Dr. Andrew Jenkinson, insanların uzun evrim yolculuğundan ilham alan bu kitabında bedeninizin şifrelerini çözmenizi ve kilonuzun kontrolünü elinize almanızı sağlıyor.