20 Mart 1930’da doğduğu Üsküdar’da yaşama veda etmişti Hoca Ali Rıza Bey. Geride onlarca resim ve yetiştirdiği birçok ressam bırakarak. Hoca Ali Rıza Bey’in resimleri tam da ölüm yıldönümünde Üsküdar’da açılan bir sergiyle görücüye çıktı. Sanat Aşığı Bir Derviş Meşrep: Üsküdarlı Hoca Ali Rıza başlılığıyla, Nevmekan Sahil Galeri’de açılan sergide ressamın Ankara Resim Heykel Müzesi’ndeki koleksiyonundan seçilen eserleri sergileniyor. Eserlerinde Üsküdar başta olmak üzere Boğaz hattındaki birçok semti resimleyen Ali Rıza Hoca’nın sergisi, izleyiciyi yüzyılın başındaki İstanbul’da sokak sokak, semt semt bir zaman yolculuğuna çıkaracak türden. Sergi 7 Mayıs’a kadar açık kalacak.
47 yıl hocalık yaptı
1858 yılında Üsküdar’da dünyaya gelen Hoca Ali Rıza Bey, erken yaşta resimle ilgilenen bir sanatçı. Üsküdar Rüştiyesi’nde okuduktan sonra 1880 yılında Kuleli Askeri İdadisi’ne giren, burada resme meraklı beş-altı arkadaşı ile birlikte devrin Askeri Mektepler Nazırı olan Edhem Paşa’ya dilekçe veren Hoca Ali Rıza Bey, okulda resimhane açılmasına öncülük etti. Bu başvuru üzerine okula tayin edilen Mehmet Nuri Paşa’dan resim dersi aldı. Kendisine ‘hoca” denilmesinin sebebi ise askeriyede ve devlet okullarında 47 yıl yaptığı eğitimciliğinden dolayı. Kendisinden sonra gelen Sami Yetik ve Üsküdarlı Cevdet gibi asker ressam kuşağının yetişmesinde rol oynayan Hoca Ali Rıza Bey, saray bahçelerinden çıkıp bir empresyonist gibi kırlarda ve sahillerde resim yapan ilk Türk ressamlarından biridir. Karakalem ile suluboya tekniğindeki yetkinliği ve hızlı çalışma temposuyla binlerce eser üretmiştir. Eserlerinin sayısının beş bin kadar resmi olduğu tahmin ediliyor. 1909-1912 yılları arasında Osmanlı Ressamlar Cemiyeti’nde başkanlık yapan Hoca Ali Rıza Bey, 1914 Kuşağı’nın da hocası olmuştur.
