Almanya’da, kültür sanat ortamlarında Gazze’deki soykırımla ilgili konuşmanın ya da Filistin halkının haksızlığa uğradığını söylemenin büyük bir baskıyla karşı karşıya kalmak demek olduğunu artık bütün dünya biliyor. Çünkü bu savaşla ilgili Filistin yanlısı bir söz söylediğiniz zaman antisemitizm yapmakla suçlanıyorsunuz. Oysa gerçekler de balçıkla sıvanmıyor. Bilindiği üzere İsrail Başbakanı Netanyahu, eski İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi hakkında tutuklama kararı çıkardı. Sebep de İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki saldırılarında açlığı silah olarak kullanması ve sivilleri vurması gibi savaş suçlarını işlemesi.
İşte bu durum ve geçen ay Almanya Federal Meclis’inin ‘Yahudi yaşamının korunmasına ilişkin bir yasayı kabul etmesi’ Almanya’nın en önemli kültürel etkinliği Berlin Film Festivali’ni özeleştiri yapmaya zorladı. Özeleştiri de Berlin Film Festivali’nin yeni başkanı Tricia Tuttle’dan geldi. Tuttle verdiği bir söyleşide “Almanya’nın İsrail-Gazze savaşı konusundaki tutumunun sanatçıları festivalden uzak durmaya sevk ettiğini söyledi.
‘İsrail’i eleştirirsek antisemitizm suçlamasıyla karşı karşıya mı kalacağız’
Tuttle sinema dünyasının yakından tanıdığı bir isim. Daha önce BFI Londra Film Festivali’nin yöneticiliğini yapıyordu. Almanya Kültür ve Medya Bakanı Claudia Roth tarafından festivalin başına atandıktan sonra Carlo Chatrian ve Mariette Rissenbeek’in yerini aldı. Ama işi biraz zor gibi çünkü sinemacılar artık Berlin Film Festivali’nden uzak durmaya başladı. Uzak durma nedenleri de Tuttle’ın söylediğine göre Almanya’nın Ortadoğu’daki savaşla ilgili ifade özgürlüğünü kontrol etme konusunda verdiği izlenim. Bunu açık açık söylüyor Tuttle. Festival sırasında İsrail’e yönelik yapılacak eleştiriler nedeniyle sinemacıların Almanya’da antisemitizm suçlamasına maruz kalabilecekleri endişesine neden olduğunu anlatıyor.
‘Sinemacılar festivale katılma konusunda kararsız’
Tuttle hangi sinemacıların bu endişeyi taşıdığını açıklamadı ama geçen ay federal meclisten çıkan karar nedeniyle sinemacılar ifade özgürlüğü konusunda kaygılandıklarını söyledi: “İnsanlar şu konuda endişeli: ‘Bu [karar] benim konuşmama izin verilmeyeceği anlamına mı geliyor? Bu, Gazze’deki kurbanlar için empati ya da sempati ifade etmeme izin verilmeyeceği anlamına mı geliyor? Bunu söylersem, aynı zamanda başka bir şey de söylemek zorunda kalacağım anlamına mı geliyor? İnsanlar bu konuda gerçekten kararsız. Gelip gelmemek konusunda kararsız olan sanatçılarla konuştum onlara her zaman bildikleri, sevdikleri, çoğulcu ve pek çok farklı bakış açısını kucaklayan bir festival olduğumuz güvencesini vermek için çalışıyorum.”
2024’ün başında düzenlenen Berlin Film Festivali’nde birçok sinemacı özellikle ödül töreninde Filistin yanlısı konuşmalar yapmış, İsrail hükümetini kınamış ve ateşkes çağrısında bulunmuştu. Fakat Alman politikacılar festivali nefret söylemi için bir platform sağladığı gerekçesiyle eleştirmişlerdi.
Berlin Film Festivali 2025’te 75. yaşını kutlayacak. 13-23 Şubat 2025 tarihleri arasında düzenlenecek festivalde bu yıl ABD’li yönetmen Todd Haynes Altın Ayı jürisinin başkanlığını yapacak. Festivalin açılışını ise Alman yönetmen Tom Tykwer’in ‘Das Licht / Işık’ filmiyle yapılacak.
