Anadolu’dan kaçırılan tarihi eserleri iadesi konusunda Türkiye’nin hukuk mücadelesi sonuç vermeye devam ediyor. Bu seferki sevindirici haber İsviçre’den geldi. Bir süre önce İsviçre makamlarınca, ele geçirilen birtakım belgelerden hareketle kültür varlığı kaçakçılığına yönelik soruşturma başlatılmıştı.
Derinleştirilen soruşturma neticesinde bir suç şebekesince kültür varlıklarının özellikle Ortadoğu ülkelerinden toplanarak Avrupa’ya kaçırıldığı, söz konusu şebekede kaçak kazıcılar, tedarikçiler, aracılar, restorasyon uzmanları, sahte eser üreticileri, galeri sahipleri ve sanat tacirlerinin bulunduğu belirlendi.
Altın madalyon Türkiye’ye iade edildi
İsviçre, ABD, Karayipler, Cebelitarık, Panama ve İngiltere’den firmaların da bu olaya karıştıkları saptanan soruşturma kapsamında, şebeke çökertildi, suça bulaşan kişiler Cenevre Mahkemeleri tarafından çeşitli cezalara çarptırıldı. Operasyon, aynı zamanda kültür varlığı kaçakçılığı yaptığından şüphelenilen ve Avrupa piyasasında tanınan bir şahıs ve firması hakkında da önemli bir soruşturmanın başlatılmasını sağladı.
Bu süreçte İsviçre’nin Cenevre kenti yakınlarında gerçekleştirilen gümrük denetlemesinde milâttan sonra 5. ve 7. yüzyıllar arasına tarihlenen kandil ele geçirildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı müze uzmanlarınca incelenen ve Türkiye kökenli olup yasa dışı olarak yurt dışına çıkarıldığı anlaşılan esere ilişkin hazırlanan rapor, Türkiye’nin kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadele alanında ikili anlaşması bulunan İsviçre makamlarıyla paylaşıldı. İsviçre’de yürütülen farklı bir soruşturma kapsamında da İstanbul, Balıkesir ve İzmit basımı milâttan sonra 4. ve 6. yüzyıllar arasına tarihlenen Bizans dönemine ait yedi sikke ile bir altın madalyon yakalandı.
2024’te 45 eser Türkiye’ye iade edildi
Ele geçirilen eserlerin köken ülkelerine iadelerine yönelik başlatılan çalışma kapsamında milâttan sonra 5. ve 7. yüzyıllar arasına tarihlenen kandil ile yedi sikke ve bir altın madalyon ait oldukları Türkiye’ye iade edildi. Tarihi eserler, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerince Türkiye’nin İsviçre Büyükelçiliğinde dün düzenlenen törenle teslim alındı. Eserlerin kasım ayı içinde Türkiye’ye getirilmesi bekleniyor.
Teslim alınan eserlerle 2002 yılından bu yana ana vatanına döndürülen eser sayısı 12 bin 164 oldu. Bu eserlerin 7 bin 846’sının iadesi 2018’den sonra sağlandı. Bu yıl içinde şu ana kadar iadesi sağlanan eser sayısı da 45 olarak kayıtlara geçti.
