Bir tarihi eser daha ait olduğu topraklara geliyor. 1960’lı yıllarda Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan yaklaşık iki metre boyundaki bronz heykel, Türkiye’ye iade ediliyor. Roma İmparatoru Marcus Aurelius’un tasvir edildiği ve 20 milyon dolar değer biçilen heykel uzun yıllardır Cleveland Sanat Müzesi’nde sergilenmekteydi. Başsız bronz heykelin Türkiye’nin müzeden defalarca talep etmesine rağmen iade edilmediği ortaya çıktı. Ancak bu kez olaya New York Başsavcılığı el koydu ve tarihi gelişme yaşandı.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanı Zeynep Boz, “Manhattan Bölge Savcılığı’nın yürüttüğü çalışmaya Bakanlık olarak ortak olduk. İkna edici delilleri savcılık ile paylaştık. Savcılık eserin ülkemize ait olduğuna ikna oldu” diyerek müjdeli haberi verdi.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanı Zeynep Boz
Bronz Marcus Aurelius heykeline el konmuştu
Ağustos ayında Manhattan Savcılığı’nın, Türkiye’den çalınan ve Manhattan üzerinden yasa dışı yollarla satılan antik eserlerle ilgili kaçakçılık ağınan yönelik soruşturmada, Ohio eyaletindeki Cleveland Sanat Müzesi’nde yer alan başsız bronz Marcus Aurelius heykeline el koymuştu.
Konu hakkında açıklama yapan Zeynep Boz, “Eserin iadesi için müze ile daha önce defalarca irtibata geçtik. Her seferinde müze taleplerimizi delil yetersizliği sebebiyle geri çevirdi. Biz Anadolu kökenli olduğunu tespit ettiğimiz eserle alakalı incelemelerde bulunmak için eserin yer aldığı müzeden belgeler isteriz. Bu belgeleri şeffaf bir politika sergileyen müzeler ekseriyetle paylaşır. Ancak Cleveland Sanat Müzesi belgeleri bizimle paylaşmadı. Yeterli personellerinin olmadığını ve yoğun bir çalışma programlarının olduğunu gerekçe gösterdiler. Eserin iadesi konusuna işbirliğine yanaşmadılar” dedi.
New York’taki Manhattan Bölge Savcılığı’nın yürüttüğü çalışmaya bakanlık olarak ortak olduklarını ve ikna edici delilleri savcılık ile paylaştıklarını belirten Boz, “Savcılık sunduğumuz delilleri incelmesinin ardından eserin ülkemize ait olduğuna ikna oldu. Uzun yıllardır bu eserin Anadolu kökenli olduğunu ve Türkiye’nin bunun gitmesine rıza göstermediğini, yani bunun kaçak gittiğini bile bile elinde bulunduran kişilere, kurumlara güzel bir mesaj verdi. ‘Bunu yapamazsın’ dedi ve ilgili mahkemeden aldıkları kararla bronz Marcus Aurelius heykeline el koydular” dedi.
Davamıza sahip çıkacağız
Bronz heykele el konmasının tek başına iade için yeterli olmadığını vurgulayan Zeynep Boz, “Tabii bir esere el konması onun hemen bu ülkeye geliyor olduğu anlamına gelmiyor. Ancak bizim ve savcılığın çalışmaları bu yönde devam edecek. Davamıza sahip çıkacağız. Bu çok net. Çünkü kanıtlar gün gibi ortada. Bu heykelin nereye ait olduğu bir yorum meselesi değil. İnanıyorum ki müze de artık bu durumu anlayacak ve bu el koyma olayına rıza göstererek eserin Türkiye’ye iadesinin sağlanmasına engel olacak hukuki bir teşebbüste bulunmayacak. Beklentimiz bu yönde; ancak bulunursa biz hazırız. Elimizden geleni, doğru bildiğimiz davamız için yapmaya devam edeceğiz. Bu konunun sahiplenilmesi bizim için önemli. Adaletin yerini bulması hepimiz için umut verici.”
Manhattan Bölge Savcılığı daha önce de hem Metropolitan Müzesi’nde bulunan 12 eser hem de birkaç milyarderin özel koleksiyonlarında bulunan Türkiye kökenli tarihi eserlere el koyarak iadesine imkân sağlamıştı. New York’taki Metropolitan Müzesi’nden Türkiye’ye getirilen tarihi eserler şu anda Antalya Müzesi’nde sergilenmekte.
