British Museum, Victoria & Albert Museum ve daha nicesi Anadolu’nun farklı dönemlerine ait çok sayıda eseri sergiliyor. Bu eserlerin önemli bir bölümü 19. yüzyıldan itibaren çoğunlukla kaçırılarak İngiltere’ye götürülmüştü. Son iki haftadır gündemde yer bulan müzedeki hırsızlık haberleri sonrası Türkiye, eserlerin iadesi konusunda taleplerini yineledi.
Bakanlık, British Museum’a iade talebini yineledi
Çalıntı haberlerinin ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz, Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla müzeye mektup yolladı. Mektupta, çalıntı haberlerinin ardından müzedeki Anadolu eserlerinin durumu hakkında bilgi talep edilirken, bunların iadesi istendi. Türkiye dışında Çin de British Museum’daki Shang, Zhou, Wei ve Jin gibi hanedanlara ait yaklaşık 23 bin eseri resmi yazıyla talep etti.
Çin’in talep mektubunda, “British Museum koleksiyonunda bulunan yaklaşık 8 milyon eser, İngiltere dışından geliyor ve büyük çoğunluğu uygunsuz yollardan hatta ahlaksız yollarla elde edilmiş durumda.” ifadeleri yer aldı. İngiltere’yi tarihi eserleri iade etmeyerek uluslararası sorumluluklarını yerine getirmemekle suçlayan Çin dışında Gana, Hindistan ve Etiyopya da müzedeki eserlerin iadesini istiyor. Gana ve Hindistan, eserlerin tarihi değeri yanında kutsiyeti bulunduğunu da belirtirken, Yunanistan ise tarihi eserlerini İngiltere’ye getiren Elgin Lordu’nun adıyla tanınan Parthenon mermerlerini yıllardır talep ediyor.
British Museum’da Türkiye’den kaçak yollarlar yurt dışına çıkarılan çok sayıda eser sergileniyor.
Müzede Türkiye’den getirilen eserler için özel bölüm
British Museum’un en dikkat çekici bölümünü Anadolu’daki antik şehirlerinden getirilen eserlerin sergilendiği 15 ile 23 numaralı salonlar arasındaki galeriler oluşturuyor. Bugün bu salonlarda çoğunlukla Muğla’dan getirilen eserler bulunurken, Yunanistan ve Türkiye’nin farklı kentlerinden eserler de görülebiliyor.
British Museum, 16 Ağustos’ta depolarda tutulan birçok eserin çalındığı, kaybolduğu ve zarar gördüğü haberiyle gündeme geldi. Bu dönemde sorumluların adı ve kaybolan eserlerin sayısı belirtilmezken, kısa süre sonra kayıp, çalıntı ve zarar gören eser sayısının yaklaşık iki bin olduğu ortaya çıkmıştı. Akdeniz kültürleri, Helenistik dönem heykelleri ve eserleri alanında 30 yıldır müzede çalışan küratör Peter Higgs’in olayın sorumlusu olarak temmuzda işten çıkarıldığı, bazı çalınma olaylarının ise yıllardan beri var olduğu belirlendi.
British Musuem’daki hırsızlık skandalının ortaya çıkması sonrası soruşturma derinleşirken eserlerin satıldığı da ortaya çıktı. Buna kanıt olarak da yıllardır eBay internet sitesinde satılmayı bekleyen bazı eserler gösterildi. Kanıt olarak sunulan eBay satıcısının kullanıcı adının Sultan1966 olması ise Twitter / X’teki kullanıcı adı Sultan1966 olan Higgs’in üzerindeki şüpheleri iyice derinleştirdi. İngiliz medyasına konuşan yabancı uzmanlar, müzenin “utanç verici bir durum” olduğu için bu konuyla ilgilenmediğini belirtirken, Müze Müdürü Hartwig Fischer istifa etti.
