Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un Türkiye ziyaretinde yanında getirecek kadar sahiplendiği döner ülkeyi karıştırdı. Bizdeki tombul pideye benzer pita ekmeğinde bol kepçe porsiyonlarla satılan dönerin fiyatı ortalama 7-8 euro arasında, bazı şehirlerde 10 euroya kadar çıkıyor. Çok değil iki sene öncesine kadar fiyatı 4 euro olan döner enflasyonun da etkisiyle ucuz karın doyurma seçeneği olmaktan giderek uzaklaşıyor.
Scholz’a döner fiyatları konusunda o kadar çok soru geliyor bir süre önce hükümetin Instagram hesabından artan ücret ve enerji maliyetlerinin bu fiyatlarda payı olduğuna dair bir paylaşım yapılmıştı. Scholz “Gittiğim her yerde özellikle gençlerden döner için bir tavan fiyat talebiyle sorular alıyorum” demişti.
Devlet sübvanse etsin talebi
Sol parti Die Linke Almanya’da gündem olan meseleye parlamentoda sunmaya hazırladığı teklifle giriş yaptı. Ülkenin bazı kesimlerinde yüksek kiraları kontrol altına almak için uygulanan kira kısıtlamasına benzer bir uygulamayla döner fiyatlarında da tavan belirlenmesini istiyor. Parti tavan fiyatının 4.90 euro olmasını öneriyor. Gençler için, özellikle günlük temel gıdalarından biri olduğunu iddia ettiği düşük gelirliler için fiyatın 2.90 euro olması gerektiğini söylüyor. Bunun üzerindeki fiyat farkını ise devletin sübvanse etmesini talep ediyor.
Almanya’ya Türkiye’den göçen dönerin yıllık 7 milyar euroluk satış rakamlarına ulaştığı tahmin ediliyor. Yalnızca Berlin’de günde 400 bin olmak üzere yılda 1.3 milyar döner satıldığı tahmin ediliyor. Die Linke böyle bir tavan fiyat uygulamasına dayalı sübvansiyonun devlete yıllık maliyetinin 4 milyar euro olacağını ifade ediyor.
Seçmenlerin gündeminin bir parçası haline gelen dönerflasyon bunun bir sonucu olarak bir süredir partilerin de gündeminde. Yeşiller milletvekili Hanna Steinmüller konuyu bu senenin başında meclis gündemine taşımıştı: “Şu anda gençler için evden ayrılınca nerede yaşayacakları kadar önemli bir konu. Buradaki çoğu insan için günlük dertlerden biri değil biliyorum. Dalga geçilecek bir konu da olabilir ama biz oy verenleri temsil edenler olarak bu farklı bakış açılarını da vurgulamakla yükümlüyüz.”
Ancak Alman başbakan serbest piyasa ekonomisinde kontrollü fiyat uygulaması olamayacağını söylemiş ve konuyu Avrupa Merkez Bankasının enflasyonu düşürme becerilerine getirmişti.
Guardian’a konuşan Berlin’de Deniz isimli bir dönerci yakın zamanda fiyatının düşeceğine ihtimal vermiyor: Artan kira, enerji, malzeme maliyetleri nedeniyle fiyatları artırmak zorunda kaldık. İnsanlar bize sürekli dönerflasyondan şikayet ediyor. Sanki fiyatlarla biz oynuyormuşuz, hile yapıyormuşuz gibi ama tamamen kontrolümüzün dışında.”
Almanya ayakta, Türkiye’de ‘dönerse bizimdir’
Türkiye’deki fiyatlara gelince… Ortalama üstü fiyat politikasıyla bilinen Günaydın’da tombik dönerin fiyatı 295 liradan başlıyor. 150 gram döner olsun derseniz 428 lira, 200 gram olsun isterseniz yandınız; 576 lirayı gözden çıkarmanız gerekiyor. Gelin daha uygun bir yere Bambi büfeye bakalım: 100 gram pide arası döner 280 lira. Şahin Lokantası’nda ise 100 gram 260 lira, 120 gram 312 lira. Türkiye’deki fiyatları döneri çoktan ucuz yollu karın doyurma seçeneği olmaktan çıkarmış durumda (Fiyatlar yemek siparişi uygulamasından alınmıştır).
Görünüşe bakılırsa Almanlar bizden çok sahiplendiği dönerde fiyat artışıyla mücadelede de bizden daha başarılı…
