Gününüz dünyasında sosyal medya fenomenleri ve sosyal medyanın kendisi en önemli pazarlama araçlarından birine dönüşmüş durumda. Türkiye ise bu gerçeği çok anlamış gibi gözükmüyor, son aylarda ardı ardına bazı büyük sosyal medya fenomenlerinin başına Türkiye’de olmayacak şeyler geliyor.
Son örnek, Dünyanın en çok izlenen YouTube yayıncılarından biri olan ‘IShowSpeed’ veya ‘Speed’ adıyla tanınan Darren Jason Watkins Jr’un İstanbul’da yaşadıkları. Speed bugünlerde Doğu Akdeniz’de, önce Yunanistan’daydı, şimdi bir kez daha İstanbul’a geldi ve Galata Kulesini gezmek istedi. Ama Speed yayını sırasında kule hakkında tarihi bilgi almak istediğinde İngilizce bilen görevli bulamadı.
Daha önce 10 Haziran 2023’te İstanbul’da oynanan Şampiyonlar Ligi final mücadelesi için Türkiye’ye gelen yayıncı, bu kez Taksim’in turistik bölgelerini gezdi.
Yayının başlarında Galata Kulesi’ni gören ve kuleyi gezmek isteyen 20 yaşındaki ünlü yayıncı, görevlilerden kendisine kulenin tarihini anlatmalarını rica etti. Galata Kulesi’nde görev yapan ve turistlerle sürekli etkileşimde bulunan memurlardan hiçbirinin İngilizce bilmemesi ve kulenin tarihini çeviri kullanarak anlatmaya çalışmaları ise sosyal medyada gündem oldu.
IShowSpeed, görevli kimsenin İngilizce bilmemesi üzerine büyük şaşkınlık yaşarken, binlerce kullanıcı söz konusu anlara ‘liyakatsizlik’ yorumunda bulundu.
Bu durum haber olarak Türk medyasına yansıyınca bu kez Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı bünyesindeki Dezenformasyonla Mücadele Merkezi devreye girdi ve savunmaya geçti. DMM’den yapılan açıklamada, yapının tarihiyle ilgili bilgiye, farklı dillerde rehberlik yapabilen personel ve QR kod destekli dijital sistemler aracılığıyla kolayca erişilebildiği belirtildi. Videoda İngilizce bilmediği belirtilen personelin güvenlik görevlisi olduğu aktarılan açıklamada şunlar kaydedildi:
“Galata Kulesi’nde çekilen bir videoya ilişkin bazı basın organlarında ve sosyal medyada yer alan yorum ve iddialar, kamuoyunu yanıltıcı niteliktedir. Görüntülerde yer alan kişiler güvenlik görevlisidir, görevleri ziyaretçi güvenliğini sağlamak ve yönlendirme desteği sunmaktır. Tarihi bilgi aktarmak bu personelin sorumluluğu değildir. Sadece belli bir ana ait görüntüler üzerinden oluşturulan olumsuz algılar gerçeği yansıtmamaktadır. Bu tür içeriklerin kültürel ve turistik değerlerimizi hedef aldığı açıktır. Kamuoyunu yanıltıcı içeriklere karşı dikkatli olmaya, doğru ve teyitli bilgilere itibar etmeye davet ediyoruz.”
Önde gelen İstanbul rehberlerinden editör ve çevirmen Saadet Özen, dünyaca ünlü yayıncı Speed’in Galata Kulesi’nde tarihle ilgili İngilizce bilgi veren personel bulamamasıyla ilgili videosuna dair eleştirilerde bulundu. Videodaki güvenlik görevlisinin rencide edilmesinin doğru olmadığını belirten Özen, “Rehber dışında kimsenin tarihi bilgi verme hakkı da mecburiyeti de yok” dedi. Galata Kulesi’ndeki yetkinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi‘nden (İBB) alınarak Kültür ve Turizm Bakanlığı’na verildiğini, bu nedenle sorumluluğun Bakanlık’ta olduğunu vurgulayan Özen, hükümetin geçen yıl turist rehberlerinin yabancı dil bilme zorunluluğunu da iptal ettiğine dikkati çekti. Özen, “Tarihi mekânları anlatma işini yasal olarak turist rehberlerinin yapması gerekiyor, kuleye özel ziyaretçiler için rehber istihdam edilsin. Şu an kulede rehber varsa, personele verilen eğitimin bir parçası da anlatma işini rehberlerin üstlenmesi gerektiği” dedi.
Uzun yıllar boyunca İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) bünyesinde bulunan Galata Kulesi, 2019 yılında yapılan seçimleri Ekrem İmamoğlu’nun kazanmasının ardından yalnızca bir yıl sonra sürpriz bir kararla Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilmişti.