Aslına bakarsanız kahve severlere her gün kahve günü ama Uluslararası Kahve Örgütü’nün (International Coffee Organization) ilan ettiği üzere 1 Ekim, 2015’ten beri Dünya Kahve Günü.
Bu gün, kahve tutkusunun yanı sıra kahve endüstrisinde çalışan çiftçilere ve onların emeklerine dikkat çekmek için kutlanıyor. Kahve endüstrisi iklim değişikliği ve çevresel sürdürülebilirlik endişesiyle büyük zorluklarla karşı karşıya. Özellikle Orta ve Güney Amerika’da aşırı hava koşulları ve zararlı böcekler kahve üretiminde ciddi kayıplara neden oluyor. Bu durum kahve fiyatlarının artmasına yol açarken sürdürülebilir tarım yöntemlerine olan ihtiyacı da gündeme getiriyor.
Çekirdek kuşağı üretiyor, İskandinav ülkeleri tüketiyor
Dünyanın bütün kahvesi ‘Çekirdek Kuşağı’ denen ekvator çizgisine yakın 50’den fazla ülkede üretiliyor. Brezilya, Vietnam ve Kolombiya aynı zamanda dünyanın en büyük kahve ihracatçıları. Kişi başına en çok kahve tüketilen ülke ise yılda kişi başına 12 kg kahveyle Finlandiya. Onu Norveç (9.90 kg), İzlanda 19.84 (9.00 kg), Danimarka (8.70 kg), Hollanda (8.40 kg) izliyor.
Nereden çıktı bu kahve molası
Kahve keyifle olduğu kadar molayla da ilişkililendirilmiş. Mola vermenin sembolü olması 1800’lerin sonuna rastlıyor. Genelde sabah ile öğlen arasında çalışanlara verilen bu kısa molayı Wisconsin eyaletinin Stoughton kentinde Norveçli göçmenlerin eşleri başlattı. Şehir başlattığı bu geleneği her yıl Stoughton Kahve Molası Festivali ile kutluyor.
Kahve molası sözünü popülerleşmesi ise 1950’lerde oldu. İkinci Dünya Savaşından sonra sendike sözleşmelerine “kahve molası” şartı konmuş. 1952’de Pan-American Hava Yolları “Kendinize bir kahve molası verin” yazılı bir reklam kampanyası yapınca bu kültür yaygınlaştı.
Bugün dünyada geçimini kahveden yaklaşık 25 milyon küçük üretici var. İklim değişikliği kahve bitkisine zarar veriyor, verimi düşürüyor. Aynı zamanda, küresel kahve fiyatlarındaki dalgalanmalar, küçük üreticilerin sürdürülebilir gelir elde etmelerini zorlaştırıyor. Üretim maliyetlerinin artması, özellikle gübre ve ekipman gibi ihtiyaçların maliyetinin yükselmesi, küçük çiftçileri ekonomik zorluklarla karşı karşıya bırakıyor büyük kahve şirketleriyle rekabet etmek bu üreticiler için zorlaşıyor.