İnsan aslında birlikte yaşadığı trilyonlarca mikrop ve bakteriyle birlikte bir ‘süper organizma.’ Bu mikrop ve bakterilerin her birimizin sağlığında ve yaşamında ne gibi büyük etkilere sahip olduğu yeni yeni anlaşılıyor.
Burada özellikle sindirim sistemimizde, mide ve bağırsaklarımızda yaşayan bakteriler önemli. Bu bakterileri çoğumuz daha doğumda, annemizden alıyoruz. Vajinal doğum sırasında bebeğe annesinden pek çok faydalı bakteri de geçiyor. Bunlar arasında bebeğin anne sütündeki proteinleri işlemesini ve sindirmesini sağlayan bakteriler de var. Anne sütü bebek gelişimi için çok önemli.
Peki vajinal doğumla değil de sezaryenle dünyaya gelen bebeklerde durum ne? Onlar bu bakterileri anneden değil daha çok ortamdan alıyor ve kendilerine bir bağırsak mikrobiyomu oluşturmaları zamana kalıyor. Bu da o bebeklerin vajinal doğumla dünyaya gelenlere göre bir ölçüde dezavantajlı olmasına neden oluyor.
Peki sezaryenle dünyaya gelen bebeklere annelerinin mikrobiyomu nasıl aktarılabilir? Yetişkinler için bir süreden beri ‘dışkı nakli’ uygulanıyor. Sağlıklı bağırsak mikrobiyumuna sahip bir kişinin dışkısı çeşitli işlemlerden sonra sağlıksız kişiye ‘naklediliyor’ ve böylece onun da sağlıklı bakterilere sahip olması sağlanabiliyor. Şimdi aynı yöntem sezaryenle dünyaya gelen bebeklere de öneriliyor.
Yeni bir klinik çalışmaya göre sezaryenle dünyaya gelen bebeklerin ilk beslenmesindeki süte bir miktar anne dışkısı eklenmesi bağırsak mikrobiyomunu olumlu yönde etkiliyor.
Nature’da yayımlanan habere göre sonuçları salgın ve bulaşıcı hastalıklar uzmanlarının bir araya geldiği yıllık IDWeek toplantısında açıklanan araştırma çocukluk ve ilerleyen yaşlarda bazı hastalıkların bu yöntemle önlenebileceğini düşünüyor.
Finlandiya’da denendi
Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de halk sağlığı uzmanı Dr. Otto Helve liderliğinde yapılan klinik deneyde sezaryen doğum yapacak 90 anne adayından 15’inin bebeğine ilk beslenme sırasında annelerinin dışkısından 3.5 miligram içeren süt verildi. Kontrol grubundaki 16 bebek ise plasebo aldı. Sonuçlar bu dışkı takviyesinin bebeklerin bağırsak mikrobiyomunu çeşitlendirdiğini ve sağlıklı şekilde gelişimine katkıda bulunduğunu gösterdi.
Çalışmanın dayandığı hipotez sezaryenle doğan bebeklerin doğum sırasında annelerinin vajina ve bağırsak mikroplarına yeterince maruz kalmadığı ve bu nedenle astım gibi hastalıklara daha yatkın olabilecekleri yönünde.
Daha önceleri aynı amaçla annenin vajinasından alınan bir miktar sıvı sezaryenle doğan bebeğin ağız, burun veya cildine uygulanıyordu. Ancak “vajinal tohumlama” denen bu yöntemin başarısı sınırlı oldu. Dışkı temelli bu yeni yaklaşım daha umut verici bulundu.
Dikkat! Evde uygulamayınız
Araştırmacılar bebeklere verilen dışkının detaylı şekilde tarandığını ve patojen içermediğinden emin olunduğunu belirtti. Dr. Otto Helve bu yöntemin evde uygulanmaması gerektiği konusunda uyarıda bulundu. Gelecekte laboratuvar ortamında patojenlerden arındırılmış spesifik mikroorganizmaların verilmesi gibi daha güvenli yöntemlerin geliştirilebileceğini belirtti.
Bu yeni yöntemin yüksek hastalık riskine sahip bebeklerde daha faydalı olup olmayacağı ayrıca araştırılıyor.