M çiçeği virüsü fareler ve sincaplar gibi kemirgen hayvanlardan veya enfekte olmuş insanlardan bulaşıyor. Virüsün neden olduğu vücut döküntülerine dokunmak, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu ve benzeri eşyaları kullanmak ve vücut sıvılarıyla temas etmek en önemli bulaş nedenleri arasında.
İlk belirtiler virüsü kaptıktan sonraki beş ila 21 günde ortaya çıkabiliyor. Virüs genelde yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine benzer kabarcıklara neden oluyor. Özel bir tedavi yöntemi olmayan hastalığın tedavisi antiviral ilaçlarla yapılıyor. Vakaların büyük kısmı hastalığı hafif geçiriyor ve birkaç hafta içinde sağlığına kavuşuyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ‘maymun çiçeği hastalığı (Monkeypox)’ ismini 2022’de ırkçılık ve ayrımcılık kaygısıyla ‘mpox’ olarak değiştirmişti.
23 Temmuz 2022’de de DSÖ virüsle ilgili ‘uluslararası öneme sahip halk sağlığı acil durumu (PHEIC)’ ilan etmişti. Bu alarm seviyesi daha sonra düşürülmüştü. Vakalar artınca Afrika’da acil durum, geçen hafta da yeniden uluslararası acil durum ilan edildi. Üç gün önce de Afrika dışında ilk vaka Avrupa’da, İsveç’te ortaya çıktı.
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus hastalıkla ilgili “Geçen yıla göre bildirilen vaka sayısı önemli ölçüde arttı. Bu yıl şu ana kadar bildirilen vaka sayısı 14 binden fazla. Hastalıktan 524 kişi öldü ve geçen yılın toplamını çoktan aştı” demişti. Bu durum “Covid-19 gibi yeni bir süreç başlayabilir mi?” sorusunu sordurdu. DSÖ Sözcüsü Margaret Harris’e göre bu virüs nedeniyle kapanmaya gerek yok.
ECDC uzmanı Orlando Cenciarelli Avrupa nüfusu için genel riskin şu anda ‘çok düşük bir olasılık’ ve ‘düşük bir etki’ olarak değerlendirildiğini söyledi.
Vakalarla temas etmiş kişilerde riskin yüksek olduğunu ancak hastalığın düşük seyredeceğini belirten Cenciarelli yalnızca altta yatan başka bir hastalığı olan ve bağışıklığı düşük kişilerin enfekte olması halinde hastalığı ‘orta ve/veya yüksek’ seviyede geçireceklerini söyledi.
Avrupa’da yalnızca bir vaka
Cenciarelli halihazırda Avrupa’daki tek vakaya 15 Ağustos’ta İsveç’te rastlandığını anımsatarak “Daha fazla ithal vakanın görülmesi muhtemeldir. Bu nedenle Avrupa ülkelerinin bu tür ithal vakaları ele almaya, ikincil bulaşmayı önlemeye hazır olması önemli” dedi.
Aşı yalnızca ‘gereken’ durumlarda tavsiye ediliyor
Cenciarelli aşının yalnızca enfeksiyon riski taşıyan, ağır hastalık geçiren, bulaşmanın muhtemel olduğu bölgelere seyahat eden ve bireysel risk değerlendirmesine dayalı kişilere sunulması gerektiğini söyledi.
2022’de 10 ölüm
Seminere katılan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Sorumlusu Marc-Alain Widdowson da 2022 yazında Avrupa’da toplam 27 bin vakaya rastlandığını ve 10 ölüm gerçekleştiğini hatırlattı. Widdowson, kıtanın virüsten kendini koruyabileceğine inandıklarını söyledi.
