Sonbaharın serin rüzgarlarıyla doğa canlanırken, köylüler ve doğa severler mantar avına çıkmaya başladı. Yağmurun ardından hızla topraktan fışkıran bu leziz görünümlü mantarlar kimi zaman bir akşam yemeğinin yıldızı olabilirken, bazı anlarda korkunç sonuçlara yol açabilir. Çünkü bu sevimli görünümlü orman sakinlerinin bazıları ölümcül zehirlerle dolu. Özellikle kırsal alanlarda bilinçsizce toplanan mantarlar sağlığınızı riske atabilir.
Kastamonu gibi kırsal bölgelerde yaşayanlar mantar toplamayı adeta bir gelenek haline getirdi. Ancak son dönemde bölgede artan mantar zehirlenmeleri, ciddi bir halk sağlığı sorununa dönüşmüş durumda. Kastamonu İl Sağlık Müdürü Çağdaş Derdiyok bu tehlikeye dikkat çekiyor: “Bölgemizde her tür mantarı bulmak mümkün. Ancak bu durum zehirlenme riskini de beraberinde getiriyor.”
‘Yoğurt yersen zehirlenmezsin inancı yanlış’
Uzmanlar mantarların zehirli olup olmadığını sadece dış görünüşle ayırt etmenin neredeyse imkansız olduğunu belirtiyor. Öyle ki rengi, kokusu, hatta üzerinde kurtların dolaşıp dolaşmaması bile bu konuda bir ipucu vermez.
Derdiyok “Zehirli mantarı pişirseniz bile zehir etkisini yitirmez. Hatta halk arasında yaygın olan ‘mantarla yoğurt yersen zehirlenmezsin’ inancı tamamen yanlıştır” diyor. Zehirli bir mantarın yenmesi durumunda ortaya çıkacak sonuçlar ölümcül olabilir.
Uzmanlar en güvenli seçeneğin kültür mantarı olduğunu söylüyor. / Fotoğraf: AA
Zehirlenme belirtileri neler?
İnebolu Devlet Hastanesi Acil Tıp Uzmanı Dr. Aytaç Nergiz de mantar zehirlenmesinin ciddiyetine vurgu yapıyor. Dr. Nergiz “Mantarların tüketiminden sonra zehirlenme belirtileri genellikle 2 ila 6 saat arasında kendini gösterir. Bu belirtiler baş dönmesi, mide bulantısı, kusma, tansiyon düşmesi gibi sıradan görünebilir. Ancak ilerleyen saatlerde karaciğer fonksiyonları bozulabilir ve ne yazık ki durum ölüme kadar gidebilir” diyor.
Doğadan toplanan mantarlar zaman zaman bir eğlence veya doğa yürüyüşlerinin bir parçası olarak görülse de, bu masum gibi görünen aktivite büyük riskler barındırıyor. Nergiz “Mantar toplamak güzel bir doğa aktivitesi gibi görünse de, bilmediğiniz mantarları yememek sağlığınızı korumanın en kesin yoludur. Eğer zehirlenme belirtileri fark edilirse vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır” diyerek uyarıyor.
Kültür mantarları güvenli
Doğal ortamlarda yetişen mantarların ne kadar cazip görünürse görünsün tüketilmemesi gerektiğini belirten uzmanlar, marketlerden alınan kültür mantarlarının ise güvenli olduğunu vurguluyor. Çünkü bu mantarlar kontrollü ortamlarda üretilip paketleniyor ve herhangi bir zehir taşıma riski bulunmuyor.
