Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) elektronik sigara tüketiminin erken yaşta nikotin bağımlılığı dahil birçok sağlık problemi yarattığını söyleyerek acil eylem çağrısı yaptı.

Uzmanlar sigarayı bırakmak isteyen birçok tiryakinin ilk duraklarından biri olan elektronik sigaraların zararlarına dikkat çekerken DSÖ, elektronik sigaraların tütün kullanımını bırakmada etkili olmadığını, bunun yerine farklı bir bağımlılık geliştirdiğini belirtiyor.

Kuruluştan yapılan açıklamada elektronik sigaraların sosyal medya yoluyla yaş sınırı olmaksızın çocuklara ve gençlere satıldığına değinildi. Yetkililere acil eylem çağrısı yapan DSÖ “E-sigaraların açık piyasada bulunmasına izin verildi ve gençlere agresif bir şekilde pazarlandı. 34 ülke e-sigara satışını yasaklıyor, 88 ülkede e-sigara satın alınabilecek minimum yaş sınırı yok ve 74 ülkede bu zararlı ürünlerle ilgili herhangi bir düzenleme bulunmuyor” dedi.

DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus da çocukların erken yaşta tuzağa düşürülerek elektronik sigaraya başladığını söyleyerek “Ülkeleri vatandaşlarını korumak amacıyla sigara alımını önlemek için sıkı önlemler uygulamaya davet ediyorum; özellikle çocukları ve gençleri” ifadelerini kullandı.

Kalp ve akciğer hastalığının yanı sıra öğrenme bozukluklarına neden oluyor

Elektronik sigaraların kalp ve akciğer hastalıklarına sebebiyet verdiğini vurgulayan örgütün açıklamasında şöyle dendi:

“Nikotinli e-sigaralar oldukça bağımlılık yapıcıdır ve sağlığa zararlıdır. Uzun vadeli sağlık etkileri tam olarak anlaşılmamakla birlikte, bazılarının kansere neden olduğu, bazılarının ise kalp ve akciğer rahatsızlıkları riskini artırdığı bilinen toksik maddeler ürettikleri tespit edilmiştir.

E-sigara kullanımı aynı zamanda beyin gelişimini de etkileyerek gençlerde öğrenme bozukluklarına neden olabiliyor. Fetüsün e-sigaraya maruz kalması hamile kadınlarda fetüsün gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir. E-sigaralardan kaynaklanan emisyonlara maruz kalmak da çevredekiler için risk oluşturur.”

Açıklamada hükümetlere yönelik uyarılar da yer aldı:

“E-sigaraları kullanarak sigarayı bırakma stratejisi izleyen herhangi bir hükümet, uygun klinik koşulları sağlamak için ürünlere erişim koşullarını kontrol etmeli ve ürünleri ilaç olarak düzenlemelidir. Böyle kontrollü bir biçimde bile olsa sigarayı bırakma kararı ancak ulusal koşullar göz önünde bulundurulduktan sonra alım riskiyle birlikte ve kanıtlanmış diğer bırakma stratejileri tüketildikten sonra verilmelidir.

Tütün endüstrisi sağlığı tahrip etmekten kâr elde etmektedir ve bu yeni ürünleri, sağlık politikalarına karşı lobi oluşturmak üzere hükümetlerle politika belirleme masasına oturmak için kullanmaktadır. Tütün endüstrisi, bu ürünlerin zararı azalttığını iddia etmek için sahte kanıtları finanse ve teşvik ederken, aynı zamanda bu ürünleri çocuklara ve sigara içmeyenlere yoğun bir şekilde tanıtmakta ve milyarlarca sigara satmaya devam etmektedir.

Çocuklar ve gençler tarafından kullanımına ve sağlığa zararlarına ilişkin giderek artan kanıtlara dayanarak e-sigaraların yaygınlaşmasını önlemek için güçlü ve kararlı adımlar atılması gerekmektedir.”

‘Şık tasarımlar gençlerin ilgisini çekiyor’

DSÖ direktörlerinden Dr. Ruediger Krech çocukların elektronik sigara kullanımının artışı ile ilgili “E-sigaralar en az 16 bin aromayla sosyal medya aracılığıyla çocukları hedef alıyor. Ürünlerde çizgi film karakterleri kullanıldığı ve şık tasarımlara sahip olduğu için genç neslin ilgisini çekiyor. Çocuklar ve gençler arasında e-sigara kullanımında birçok ülkede yetişkinlerin kullanımını aşan oranlarda endişe verici bir artış var” dedi.

Ülkelere göre çocukların elektronik sigara kullanımına ilişkin açıklamada ise şu ifadeler yer aldı:

“13-15 yaş arası çocuklar, tüm DSÖ bölgelerinde yetişkinlere göre daha yüksek oranlarda e-sigara kullanıyor. Kanada’da 16-19 yaş arası gençler arasında e-sigara kullanım oranları 2017-2022 arasında iki katına çıktı ve İngiltere’de genç kullanıcı sayısı son üç yılda üç katına çıktı. Sosyal medyada e-sigara içeriğine kısa süreli maruz kalmak bile bu ürünleri kullanma niyetinin artmasıyla ve e-sigaraya karşı daha olumlu tutumlarla ilişkilendirilebilir.

Araştırmalar sürekli olarak e-sigara kullanan gençlerin ilerleyen yaşlarda sigara kullanma olasılığının neredeyse üç kat daha fazla olduğunu gösteriyor. Ulusal koşullar ışığında, e-sigara kullanımını önlemek ve nikotin bağımlılığıyla mücadele etmek için tütün kontrolüne kapsamlı bir yaklaşımın yanı sıra acil önlemler alınması gerekmektedir.”

Yeni Zelanda’da ‘bir nesil sonra herkese sigarayı yasaklayacak’ yasada geri adım