Kardiyovasküler yani kalp ve damar hastalıkları dünyada doğal nedenlerle ölümlerde başı çekiyor. Genelde belli bir yaşın üstündeki kişiler için kalp rahatsızlıkları riski varmış gibi algılansa da gerçekte durum böyle değil.
Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği üyesi, İzmir Şehir Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Orhan Gökalp kalp damar hastalıklarının son yıllarda dünyada ve Türkiye’de genç nüfusu daha fazla etkilediğini söyleyerek uyarıyor. Prof. Dr Gökalp gençlerde kalp damar hastalığı oranının arttığına ve toplum sağlığına tehdit oluşturacak boyuta geldiğine dikkat çekiyor.
Başhekim gençlerde hastalığın artışında geçmiş yıllara oranla daha çok tanı koyma, hizmete erişimin kolaylaşması gibi etkenleri göz ardı etmezken yaşam tarzı alışkanlıklarına işaret ediyor: “Obezite, kalp hastalıkları açısından doğal bir risk faktörü. Gençlerde kalp hastalıklarının artışının en önemli nedenleri, fastfood tüketimi, işlenmiş gıdalara eğilim ve hareketsiz yaşam tarzı. Bu alışkanlıklar obezite ve diyabet gibi kalp damar hastalıklarına yol açan durumları tetikler. Sigara kullanımı, stresli yaşam koşulları ve akademik/iş baskıları da gençlerin kalp sağlığını olumsuz etkileyen önemli faktörler. Sigara kullanım oranları yüzde 25,9, obezite oranı ise yüzde 32,1. Bu durum, önümüzdeki yıllarda kalp damar hastalıklarının daha da artabileceğini gösteriyor.”
‘Kalp hastalığı olanların yüzde 10’u 40 yaş altında’
Risk faktörünün erken tespitine vurgu yapan Prof. Dr. Gökalp kalp damar hastalıklarına dair bazı veriler de paylaştı: “Daha çok 60 yaşının üstündekilerin hastalıkları olarak bilinen kalp hastalıkları, son yıllarda 40 yaş altındaki, özellikle 20-40 yaş arasındaki kişilerde sık sık görülmeye başladı. Günlük pratiğimizde de bununla karşılaşıyoruz. Veriler de bunu gösteriyor. Hem ülkemizde hem dünyadaki verilere göre, kalp hastalığı olanların yaklaşık yüzde 10’u 40 yaşının altında. Bu ciddi bir oran. Ülkemizde yaklaşık 27 milyon 20-40 arasında kişi olduğu biliniyor. Buna bağlı olarak da ciddi oranda genç yaşta kalp hastalığı olan kişiyle karşılaşıyoruz. Türkiye’de kalp damar hastalıkları, ölüm nedenleri arasında ilk sıradadır. Bu ölümlerin yaklaşık yüzde 40’ı kalp hastalıkları nedeniyle meydana geliyor. Halk arasında yüksek tansiyon olarak bilinen hipertansiyon görülme oranının yüzde 31,8. Bu oran genç yaş grubunda da artıyor. Kalp sağlığını korumak için gençlerin düzenli olarak kan basıncı ölçümü, kan şekeri ve kolesterol kontrolü, EKG ve gerektiğinde efor testi gibi taramaları yaptırması önemli.”
Gençler ne yapmalı?
Gökalp’in kalp damar hastalıkları riskinden korunmak için gençlere tavsiyeleri şöyle: “Bol sebze-meyve tüketimi ve düzenli egzersiz kalp sağlığını korumada önemli. Sigara ve alkol tüketiminden uzak durmak, kalp hastalıkları riskini büyük ölçüde azaltabilir. Stres seviyesini kontrol altında tutmak da kalp sağlığını olumlu yönde etkileyebilir. Hipertansiyon, diyabet ve hiperlipidemi gibi risk faktörlerinin erken tespiti için okullarda ve iş yerlerinde sağlık taramaları yapılmalı. Şekerli içecek vergisi, sigara yasağı gibi politikalar gençlerde kalp damar hastalıkları riskini azaltabilir. Aktif yaşam tarzını teşvik için okullarda spor programlarının desteklenmesi ve şehir içi yürüyüş parkurları, bisiklet yollarının arttırılması önemli. Ailelerin, gençlerin kalp sağlığı konusunda bilinçlendirilmesi de önemli. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları, düzenli fiziksel aktivite ve zararlı alışkanlıklardan uzak durma ailelerin desteği ile mümkün.”
