Türkiye son yıllarda uluslararası sağlık turizminden elde ettiği payı genişletmeye başladı. En çok saç ekimi ve diğer estetik müdahaleler ile diş tedavisi konusunda öne çıkıyor Türkiye ama sağlığın diğer alanlarında da aslında yurt dışından çok sayıda hasta geliyor.
Fakat sağlık turizminin bir de yasa dışılığa açık tarafı var. İşte dün bu yasa dışı sağlık turizmiyle ilgili bir polis operasyonu oldu. Organ nakli yapılacak bir hasta ile ona böbreğini verecek kişi yakalandı. Normalde bağışçının organı alacak kişiden para almaması gerekiyor. Ama bu sefer öyle değildi. Kendilerini akraba gibi tanıtıyorlardı ama ilgileri yoktu.
Organ pazarlığı, Suudi Arabistan uyruklu bir böbrek alıcısı ile böbreğini verecek olan yeğeni arasında gerçekleşti. Göçmen Kaçakçılığıyla Mücadele ve Hudut Kapıları Şube Müdürlüğü ekipleri, özel bir hastanede böbrek nakli yapmak isteyen bu kişilerin evraklarını inceledi. Yapılan incelemede evrakların sahte olduğu tespit edildi ve soruşturma başlatıldı.
Araştırmalar sonucunda, Suudi Arabistan uyruklu böbrek alıcısının ağabeyinin yardımıyla Tunus uyruklu bir kişi ile 10 bin dolara anlaştığı belirlendi. Böbrek alıcısının prosedürlere takılmamak için, böbreğini satacak kişiyi yeğeni gibi gösterdiği ortaya çıktı. Operasyon sonucunda, Suudi Arabistan uyruklu böbrek alıcısı, ağabeyi, yeğeni ve böbreğini verecek kişi yakalanarak gözaltına alındı.
Diğer bir özel hastanede ise Burkina Faso uyruklu bir kişi ve yeğeni, organ nakli ameliyatı için başvuruda bulundu. Ancak, inceleme sonucunda, 28 sayfalık resmi belgenin 21’ine sahte mühür ve pul bastırıldığı tespit edildi. Şüphelilerin ameliyat olabilmek için kendilerini akraba gibi gösterdikleri anlaşıldı. Polis ekipleri tarafından yapılan operasyon sonucunda, Burkina Faso uyruklu kişi ve yeğeni yakalanarak gözaltına alındı.
Toplamda altı şüpheli gözaltına alındı ve beşi emniyetteki işlemlerinin ardından adliyeye sevk edildi. Ancak, Burkina Faso uyruklu şüpheli tutuklanarak cezaevine gönderildi.
Türkiye’de organ nakli iki şekilde yapılabiliyor. Sağlık Bakanlığı’nın Organ ve Doku Nakli Yönetmeliği’ne göre; Birinci yol, canlı vericiden 4. dereceye kadar kan bağı olan akrabalar arasında yapılan bağış ile akraba dışı ancak Sağlık Bakanlığı etik kurulları tarafından onaylanmış kişiler arasında yapılan bağış. İkinci yol ise, beyin ölümü gerçekleşmiş kadavradan yapılan bağışla yapılan nakildir.
Bunun dışında organ nakli ve organ ticareti suç olarak kabul ediliyor.
Öte yandan uluslararası organ nakli çetelerinin Türkiye’yi merkez olarak kullanması ilk değil. İstanbul, 25 Mart 2022 tarihinde de benzer bir uluslararası organ kaçakçılığının merkezinde yer almıştı. Endonezyalı bir kişi Hindistanlı şebekeyle irtibata geçmiş, 37 bin dolara anlaşmıştı, nakil için ise Türkiye seçilmişti. Alıcının erkek kardeşi ile böbreğini verecek kişi evli gibi gösterilmişti.
