Nisan ayında kürtaj hapına onay veren Japonya’da ertesi gün haplarının reçetesiz satışında deneme süreci başladı. Pilot uygulama kapsamında haplar 145 eczaneden temin edilebilecek. Şimdiye kadar bu ilaçlar sadece doktor reçetesiyle bir klinik ya da eczaneden temin edilebiliyordu.
Japonya Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan bir kamuoyu yoklamasında hapın reçetesiz satılması yönünde büyük bir desteğin varlığı ortaya çıktı.
Japan begins trials of prescription-free morning-after pills https://t.co/lXZJLKpypL
— BBC News (World) (@BBCWorld) November 28, 2023
Sivil toplum örgütleri çok kararın çok dar kapsamlı olduğunu söyleyerek programı eleştirdi ve kısıtlamaların tamamının kaldırılması çağrısında bulundu. Mevcut kurallara göre cinsel saldırı mağdurları da dahil olmak üzere kadınların acil kontrasepsiyon (gebelikten korunma) alabilmek için bir kliniğe ya da hastaneye giderek reçete yazdırmaları gerekiyor.
Ülkede hâlihazırda eczanelerde satılan NorLevo ve jenerik versiyonu levonorgestrel korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 72 saat içinde etki gösteriyor ve etkinlik oranı yaklaşık yüzde 80.
İlacın reçetesiz satılması ilk olarak 2017 yılında bir Sağlık Bakanlığı panelinde tartışılmış, ancak yetkililer ertesi gün hapının daha kolay erişilebilir hale getirilmesinin “ilacın sorumsuzca kullanımını teşvik edeceğini” söyleyerek yeşil ışık yakmaktan vazgeçmişti.
Bakanlık anketinden yüzde 97 destek çıktı
Bakanlık şimdi ise düzenlediği bir ankette deneme amaçlı olarak satışa izin verilmesi konusunda yüzde 97’lik ezici bir destek gördü ve tutumunu değiştirdi.
Acil kontraseptifler dünya genelinde yaklaşık 90 ülkede eczanelerde reçetesiz olarak satılmakta. Türkiye de bu ülkeler arasında.
Japonya’da reçetesiz satışın ilk aşaması ülkedeki 60 bin eczanenin sadece yüzde 0.2’sini kapsıyor. Bu oran sivil toplum kuruluşları tarafından oldukça yetersiz görülüyor.
Sivil toplum kuruluşlarından uygulamayı yayma talebi
“Eczanelerde Acil Kontraseptifler Projesi” adlı kampanya grubu Sağlık Bakanlığı’nı doğum kontrol hapının kısıtlama olmaksızın tüm eczanelerde eksiksiz ve hızlı bir şekilde bulunmasını sağlamaya çağırdı.
Grubun eş başkanı Asuka Someya “Olası hamilelik konusunda ebeveynleriyle konuşamadıklarını söyleyen çok sayıda kişi var. Cinsel deneyimleri ve hamilelikle ilgili endişeleri hakkında konuşmak zorunda kalırlarsa zor durumda kalacakları aşikar” dedi.
DSÖ’den çağrı
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), genellikle ertesi gün hapı olarak bilinen acil kontrasepsiyon haplarının tüm ulusal aile planlaması programlarına rutin olarak dahil edilmesi çağrısında bulundu.
Denemenin sonucuna bağlı olarak Japonya tam ölçekli bir uygulamayı yakın gelecekte onaylayabilir.
Yakın zamanda kürtaj hapına onay çıkmıştı
Kadın hakları açısında sınıfta kalan ülkelerden biri olarak gösterilen Japon’yada son yıllarda bu konuda açılıma gidildi. Nisan ayında Sağlık Bakanlığı kürtaj hapı kullanımına ilk kez onay vermişti.
The health ministry has approved for the first time the sale of an oral abortion pill, giving women in early pregnancy an alternative to the surgical procedure. https://t.co/Bga7JGou2E
— The Japan Times (@japantimes) April 29, 2023
Dokuz haftaya kadar olan gebelikleri sonlandıran hapın onaylanması, kamuoyu görüşünün sunulması amacıyla bir ay ertelenen bakanlık içindeki heyet onayının ardından gelmişti.
