Afrika’nın dört bir yanını saran M çiçeği salgını kıtada endişe verici boyutlara ulaştı. Gün geçtikçe artan vaka ve hastalıktan ölüm sayıları sağlık yetkililerini ve yerel halkı korkutuyor. Özellikle Orta Afrika’daki durum vahim. Bölgedeki vakalar kıtanın diğer bölgelerine göre çok daha yaygın ve ölümcül. Afrika Birliği Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin (Africa CDC) verilerine göre virüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 1100’e ulaştı.
Africa CDC Genel Müdürü Jean Kaseya kıtanın son bir haftada 3 bin 51 yeni M çiçeği vakasıyla karşı karşıya olduğunu ve 50 kişinin daha virüs nedeniyle yaşamını yitirdiğini belirtti. Zimbabve ve Zambiya’dan da yeni vakalar rapor edilirken, toplam vaka sayısı 42 bin 438’e yükselmiş durumda.
Salgın Afrika’nın 18 ülkesine yayılmış durumda ve vakaların yüzde 86’sı Orta Afrika’da görülüyor. Bu da kıtanın orta bölgelerinde büyük bir sağlık krizinin yaşandığını gözler önüne seriyor.
Salgın nasıl yayıldı?
M çiçeği virüsünün yayılmasındaki en büyük etkenlerden biri, hem hayvanlardan hem de insanlardan kolayca bulaşabilmesi. Fareler, sincaplar gibi kemirgenler virüsün başlıca taşıyıcıları. Ancak enfekte olmuş bireylerle yakın temas da ciddi bir risk oluşturuyor. Virüs vücutta oluşan döküntülere temas etmek, bu döküntülerin bulaştığı kıyafetleri ya da eşyaları kullanmak yoluyla hızla yayılıyor.
Bununla birlikte vücut sıvılarıyla temas da virüsün en yaygın bulaş yollarından biri. İlk belirtiler ise genellikle virüs alındıktan 5 ila 21 gün sonra ortaya çıkıyor. Yüksek ateş, baş ve kas ağrıları, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk ve ciltte su çiçeğine benzer döküntüler bu belirtiler arasında yer alıyor.
M çiçeği hastalığının kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, antiviral ilaçlarla kontrol altına alınmaya çalışılıyor. Neyse ki vakaların büyük bir kısmı hafif seyrediyor ve hastalar birkaç hafta içinde iyileşebiliyor. Ancak Afrika’da sağlık hizmetlerine erişim zorluğu bazı vakaların ölümle sonuçlanmasına neden oluyor. Salgının özellikle Orta Afrika bölgesinde ölümcül etkiler bırakmasının bir diğer nedeni de bölgedeki yetersiz sağlık alt yapısı.
DSÖ ve isim değişikliği
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) hastalığın ismi konusunda da bir değişikliğe gitmişti. 2022 yılında hastalığın eski ismi ‘maymun çiçeği (Monkeypox)’ ırkçılık ve ayrımcılık kaygıları nedeniyle ‘mpox’ olarak güncellendi. Bu adım küresel çapta hastalıkla mücadele çabalarını birleştirme ve virüsün tehlikesine dikkat çekme amacıyla atıldı.
M çiçeği virüsü Afrika’da sadece bir sağlık sorunu olmaktan çıkıp sosyal ve ekonomik yaşamı da derinden etkileyen bir kriz haline geldi. Bölgedeki halk, sağlık çalışanları ve yetkililer bu sessiz düşmanla savaşıyor.
