17 bakanın milletvekili adaylığı tartışma başlattı: İstifa gerekli mi değil mi?

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘Bütün bakanlarım milletvekili adayı olacak’ demesi ve ardından Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay dahil 17 bakanın milletvekili adayı olacağının açıklanması beraberinde bir hukuki tartışma getirdi: Aday olmak isteyen bakanlar görevlerinden istifa etmeli mi, etmemeli mi?

Bu sorunun cevabı bakanların hangi statüde olduğuyla ilgili. Parlamenter sistemin uygulandığı dönemde böyle bir tartışma yoktu; çünkü bakanlar siyasi görevliydi, kural olarak da ya milletvekiliydi ya da milletvekili statüsündeydi. Ama başkanlık sistemi sonrası bakanların milletvekili olması Anayasayla yasaklandı, hatta bakan olarak atanan bazı isimlerin milletvekilliği sona erdi.

Bu da bakanların ‘kamu görevlisi’ olduğu yorumlarına neden oldu; çünkü Anayasada da yasalarda da bakanların hangi statüde olduğuna dair bir açıklık yok. Bu tartışma bağlamında konuşan AK Parti’nin Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ali İhsan Yavuz istifa gerekmediğini söyledi.

‘İstifa gerekmiyor’

Yavuz, görevde olan bakanların adaylık sürecinde istifa edip etmeyecekleri sorusuna şu yanıtı verdi:

“Cumhurbaşkanımızın ifade ettiği gibi bakanlarımızın olduğu listeler oluşacak gibi duruyor. Hem anayasal hem yasal sisteme göre bakanlarımızın istifa etmesi gerekmiyor. Hatta biliyorsunuz daha önceki dönemlerde üç bakanın istifa etmesi gerekiyordu seçimlerden önce. O dahi kaldırıldı Anayasadan. Dolayısıyla hiçbir bakanın istifasına gerek olmadan arzu ederlerse aday olabilirler”

Eski AK Partili Kültür Bakanı’ndan itiraz

Eski Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’a göre bakanlar da tıpkı kamu görevlileri gibi istifa etmeli.

Günay, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda gerekçesini şu ifadelerle açıklıyor:

“Anayasaya göre bakanlar ve cumhurbaşkanı yardımcısı, seçilmiş değil, atanmış kamu görevlileridir. Milletvekili adayı olmak için diğer kamu görevlileri gibi istifa etmeleri gereklidir. İstifa tarihini geçirenlerin aday olması hukuken mümkün değildir.”

‘YSK reddetmeli’

Avukat Turgut Kazan ve Avukat Mehmet Ruşen Gültekin adaylık sürecini 10 Haber’e değerlendirdi.

Ali İhsan Yavuz’un istifa gerekmediği yönündeki açıklamalarını yorumlayan Turgut Kazan, “Cumhurbaşkanı yardımcılığı ve bakanlık bir kamu görevidir. Bir meslek odasının yöneticisi bile istifa ediyorsa onların da etmesi gerekir. İstifa etme nedeni, bulunduğu makamı seçimlerde kullanamasın diyedir. Bu görevdeki kişilerin elinde olağanüstü imkanlar var. İstifa etmeleri gerekir. Özetle ne Ayasa tanıyorlar ne de yasa” diye konuştu.

Avukat Ruşen Gültekin ise YSK takvimine uyulmadığı için aday başvurularının reddedilmesi gerektiğini belirterek şunları söyledi:

“Anayasanın 76. maddesinde çok açık bir şekilde belirtiliyor. Kamu görevinde bulunan kişilerin 16 Mart’a kadar istifa etmesi gerekiyordu. Bakanlıklar ve Cumhurbaşkanı Yardımcılığı görevleri de kamu görevleridir. YSK’nın süreye uygun hareket etmedikleri için adaylıklarını reddetmeleri gerekir. Ancak Anayasa’da ‘Bir kişi iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilir’ derken Erdoğan üçüncü kez aday oldu.”