ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake Türkiye’de görev süresinin sonuna yaklaşırken, ülkesinin 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimi sırasında yaptığı hatalarla ilgili dikkat çeken açıklamalarda bulundu. ABD’nin darbe girişimi sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve hükümete destek verme konusunda yetersiz kaldığını kabul eden Flake, o dönemde yaşananların Türkiye-ABD ilişkileri üzerindeki etkilerini değerlendirdi.
Politico dergisine konuşan Flake, ABD’nin FETÖ’nün 15 Temmuz’daki darbe girişimine karşı Türkiye’yi destekleme konusunda yavaş davrandığını açıkça ifade etti. Flake, dönemin ABD Başkanı Barack Obama’nın, darbe girişiminin hemen ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı aramadığına yönelik eleştirilerin, Türk-Amerikan ilişkilerinde uzun süre rahatsızlık yarattığını belirtti.
Oysa darbe girişimi sonrasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Erdoğan’ı arayarak destek vermesi, Türkiye’de ABD’nin tutumuna yönelik ciddi eleştirilere yol açmıştı.
Ankara’daki mahkum takası ve değişen dengeler
Flake, Türkiye’nin mahkum takası sürecinde oynadığı kilit role de değindi. Türkiye, 1 Ağustos 2024’te ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus cezaevlerinde tutulan 26 kişinin karşılıklı olarak serbest bırakıldığı bu operasyonda, lojistik desteği sağladı. Ankara’da gerçekleştirilen bu takas süreci, Türkiye’nin uluslararası alandaki artan rolünü bir kez daha gözler önüne serdi.
Bu süreçte dikkat çeken bir diğer unsur ise,ABD Başkanı Joe Biden’ın Erdoğan’a teşekkür için aramasına karşın, Putin’in sessiz kalmasıydı. Flake, bu durumu, ilişkilerde “tersine bir dönüş” olarak yorumladı.
Gazze’de Türkiye’nin rolü
Gazze Şeridi’ndeki duruma da değinen Flake, Türkiye’nin bölgesel aktör olarak oynayabileceği rolün altını çizdi. İsrail’in saldırılarını sürdürdüğü bu bölgede, Türkiye’nin garantör olarak ya da Gazze’nin yeniden inşasında önemli bir pozisyon üstlenmeden uzun vadeli bir çözüm bulunmasının zor olacağını vurguladı.
Flake, Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine onay verme sürecinde de kritik bir rol oynadığını belirtti. Ankara’nın F-16 satışı konusunda ABD’li senatörleri ikna etme çabalarına dikkat çeken Flake, Türkiye’nin vazgeçilmez bir ortak olduğunu vurguladı. Dünyanın çalkantılı dönemlerinde Türkiye’nin öneminin daha da arttığını belirten Flake, “Türkiye sadece coğrafi olarak değil, aynı zamanda stratejik olarak da son derece önemli bir konumda” dedi.
Yeni büyükelçiye tavsiyeler
Flake, görev süresi sona ererken, yerini alacak olan büyükelçiye de önemli tavsiyelerde bulundu. Türkiye ile ilişkilerin geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan Flake, Ankara’nın NATO’da ABD’den sonra en büyük ikinci orduya sahip olduğunu hatırlatarak “Türkiye’yi her zaman hak ettiği şekilde bir müttefik olarak görmeliyiz” dedi.
Flake Türkiye’nin “bölgesel bir güç olarak yükselişine” dikkat çekti ve bu ilişkinin daha da güçlendirilmesi gerektiğini savundu.
