Türkiye’de seçim hesapları yapılırken ilk bakılacak iktidar uygulaması kamu harcamaları oluyor. Kamu harcamalarındaki artışlar siyaset gözlemcileri tarafından seçim alametleri listesinin başına yazılır. 31 Mart seçimlerinden bu yana Türk siyasetinde gözde tartışma konularından biri de 2025-2026 yıllarında iktidarın niyetleneceği olası bir erken seçim. Ana muhalefetteki CHP’nin genel başkanı Özgür Özel’in hükümete sadece Kasım 2025’e kadar yapılacak erken seçim için onay vereceğini söylemesi tartışmaların son dönem Ankara siyasetine en önemli yansıması olarak kayda geçiyor. Ancak resmen açıklanan iki yıllık kamu yatırım programı standart siyaset yorumlarının bakış açısıyla o kadar erken bir seçime işaret etmiyor.
2025-2027 Dönemi Yatırım Programı Hazırlıkları Genelgesi Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan genelgede vatandaşların refah ve mutluluğunu daha üst seviyelere çıkarma amacı doğrultusunda makroekonomik istikrarı korumak, üretimi artırmak ve toplumun refah düzeyini yükseltmek için 2024-2028 döneminde On İkinci Kalkınma Planı’nın uygulandığı belirtildi.
Bu dönemde temel hedef olan sürdürülebilir büyümeyi gerçekleştirmek üzere kamu harcamalarında tasarruf yapmak, enflasyonu düşürerek fiyat istikrarını korumak, yurt içi tasarrufları artırmak, cari işlemler açığını azaltmak, kamu mali dengelerini ve mali disiplini daha da güçlendirmek ve böylece makroekonomik ve finansal istikrarı korumanın temel öncelik olduğu vurgulanan genelgede, bu hedef ve öncelikler çerçevesinde, kamu hizmetlerinin hız ve kalitesinin artırılması amacıyla kamu yatırımlarına ayrılan kaynakların gelecek dönem için hedeflenen politikalara azami oranda katkı sağlayacak şekilde tahsisi ve verimli kullanımının temel ilke olacağı bildirildi.
Genelgede kamu yatırım harcamalarından azami düzeyde tasarruf edilirken kalkınma potansiyelini destekleyici mahiyetteki iktisadi ve sosyal altyapı yatırımlarına öncelik verilmeye devam edileceğine dikkat çekilerek şu ifadelere yer verildi:
“Kamu kesimi yatırımları bütüncül bir yaklaşımla özel kesim yatırımlarını tamamlayacak şekilde tasarımlanacak ve hayata geçirilecektir. Kamu yatırım öncelikleri özel sektörün yenilikçi ve üretken yatırımlarını ve ticareti destekleyecek mahiyette belirlenecek, iş, üretim, yatırım ve yaşam ortamını iyileştiren nitelikli altyapı yatırımlarına öncelik verilecektir. Kamu yatırımlarına ayrılan kaynaklar bir taraftan öncelikli sosyal ihtiyaçları giderecek ve üretken faaliyetleri destekleyecek nitelikteki altyapı alanlarına yönlendirilirken yatırımların maliyet etkin, verimli ve zamanında gerçekleştirilmesine, mevcut sermaye stokunun daha etkin kullanılmasına ve yatırım harcamalarının en kısa zamanda ekonomik ve sosyal faydaya dönüştürülmesine azami özen gösterilecektir.”
Tasarruf tedbirleri vurgusu yapıldı
2025 Yılı Yatırım Programı hazırlıklarında, On İkinci Kalkınma Planı ve bu doğrultuda hazırlanan 2025-2027 dönemi Orta Vadeli Program’da (OVP) yer alan amaçlar, politikalar, öncelikler ve mali çerçevenin esas alınacağına işaret edilen genelgede ayrıca OVP ile uyumlu olmak kaydıyla kamu idarelerinin stratejik planlarının da hazırlıklarda dikkate alınacağı vurgulandı.
Genelgede proje bazında ödenek teklif ve tahsislerinde devam eden öncelikli projelerden en kısa sürede tamamlanabilecek olanlara öncelik verileceğinin altı çizilerek şunlar kaydedildi:
“Tasarruf tedbirleri kapsamında zorunlu haller dışında 2025 Yılı Yatırım Programı’na yeni proje alınmayacaktır. Mevcut kamu sabit sermaye stokundan azami kapasitede yararlanılması için gerekli bakım ve onarımlara önem verilecek, vatandaşlarımızın acil ihtiyaçlarına ve ekonomide katma değer artışına doğrudan hizmet etmeyen projeler teklif edilmeyecektir.”
Genelgede bütün kuruluşların 2025 Yılı Yatırım Programı hazırlıklarıyla ilgili olarak bundan sonraki süreçte belirtilen hususlar ile “2025-2027 Dönemi Yatırım Programı Hazırlama Rehberi”nde belirtilen öncelikleri, esasları ve yatırım tavanlarını dikkate almaları, tavan içinde kalmak kaydıyla Strateji ve Bütçe Başkanlığının 13 Haziran 2024 tarihli “Yatırım Talepleri Duyurusu”na istinaden gönderdikleri yatırım tekliflerinde varsa proje bazındaki değişiklik önerilerini ivedilikle “kaya.sbb.gov.tr” adresinde yer alan Kamu Yatırımları Bilgi Sistemi (KaYa) aracılığıyla Strateji ve Bütçe Başkanlığına göndermeleri gerektiği belirtildi.
