Türkiye seçimini yaptı, Recep Tayyip Erdoğan, rakibi Kemal Kılıçdaroğlu’na bu kez 2 milyon 300 bin civarında oy farkı atarak bir kez daha Cumhurbaşkanı seçildi. Erdoğan seçim zaferi sonrası yaptığı ilk iki konuşmasında oldukça sert mesajlar vererek muhalefete yüklenmeye devam etti.
Pazar günü yapılan ikinci tur seçimler, 14 Mayıs’taki ilk tura göre bir ölçüde daha gergin geçti ama yine de Türkiye seçimi çok önemli bir olay yaşamadan tamamladı. Seçim sonuçları ise oldukça hızlı ortaya çıktı, öyle ki Erdoğan İstanbul’daki evinde ilk zafer konuşmasını yaptığı sırada hava daha kararmamıştı.
Seçimi TV başında izleyen yurttaşlar bir kez daha sonuçların açıklanmaya başlandığı ilk saatlerde kafa karışıklığı yaşadılar, çünkü sonuçları aktaran iki kaynak olan Anadolu Ajansı ve Anka haber ajansının rakamları birbirine benzemiyordu. Ama saatler içinde iki rakam birbirine eşitlenmeye, çok yaklaşmaya başladı. AA verilerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ilk andan itibaren önde gözüktü, Anka verilerinde ise uzun süre küçük bir farkla da olsa Kemal Kılıçdaroğlu öndeydi ama sonuçta seçimin galibi bu ajansa göre Tayyip Erdoğan oldu. Nitekim gece geç saatlerde Yüksek Seçim Kurulu da resmi açıklama yapıp seçimi Tayyip Erdoğan’ın kazandığını teyit etti.
Ajansların verileri aynı tabloda buluştu
Saat 01.00 itibariyle ajansların geçtiği son durum şöyleydi:
ANKA’ya göre;
Açılan Sandık: Yüzde 99.04
Katılım Oranı: Yüzde 87.35
Erdoğan: Yüzde 52.06
Kılıçdaroğlu: Yüzde 47.94
AA’ya göre;
Açılan Sandık: Yüzde 99.02
Katılım Oranı: Yüzde 85.00
Erdoğan: Yüzde 52.08
Kılıçdaroğlu: Yüzde 47.92
Anadolu Ajansı’nın sandıkların yüzde 99’undan gelen verilere göre şekillendirdiği seçim haritası böyleydi. (Kırmızı Kılıçdaroğlu’nun, sarı ise Erdoğan’ın galip olduğu iller.
Erdoğan’ın zaferini Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener, de doğruladı. Oylama sürecinde yapılan itirazların artık sonucu değiştiremeyecek ölçüde küçük olduğunu ancak hepsinin titizlikle değerlendirileceğinin altını çizen Yener, “Türkiye’nin 13.Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmuştur” dedi.
YSK Başkanı’nın Erdoğan için ’13. Cumhurbaşkanı’ demesi de daha sonra düzeltildi. Erdoğan isim olarak bakıldığında ve Atatürk birinci kabul edildiğinde Türkiye’nin 12. Cumhurbaşkanı.
Katılım düştü, liderlerin oy oranı arttı
Erdoğan’ın rakibi Kılıçdaroğlu’ndan 2 milyon 292 bin 180 daha fazla oy aldığı seçimde, Erdoğan’ın yüzde 49.51 Kılıçdaroğlu’nun ise yüzde 44.88 oranıyla oy aldığı 14 Mayıs’taki ilk tur seçimlerine göre; Erdoğan’ın oyunu yaklaşık 2.5 puan, Kılıçdaroğlu’nun ise 3 puana yakın artırdığı görüldü.
14 Mayıs’ta yüzde 87 olan katılım oranının yüzde 83.87’ye gerilediği görülen bu seçimde, 14 Mayıs’ta Kılıçdaroğlu’na yüksek oy veren Doğu ve Güneydoğu illerinin bazılarında sandığa gitme oranının düşmesi ise dikkat çekti. Yine de Kılıçdaroğlu’nun memleketi Tunceli’den sonra (yüzde 82.82) en çok oy aldığı il yüzde 76.3 oranıyla Şırnak oldu. Kılıçdaroğlu’nun Diyarbakır’daki oy oranı ise 14 Mayıs’takinden 0.3 puan daha az.
Doğu ve Güneydoğu illerine dair ayrıntılı seçim analizimize bu linkten ulaşabilirsiniz.
CHP’nin kalesi İzmir’de ise Kılıçdaroğlu yüzde 67.13, Erdoğan ise yüzde 32.87 oy aldı. İzmir’de 2 haftada Kılıçdaroğlu’nun oylarını yüzde 3.91, Erdoğan’ın ise yüzde 1.29 oranında artırdığı görüldü.
İstanbul tezi çürüdü
28 Mayıs seçimi bugüne kadar geçerli kabul edilen “Boş tencerenin götüremeyeceği iktidar yoktur” ve “İstanbul’u alan Türkiye’yi alır” tezlerini de somut biçimde çürüttü.
Kira ve emlak artışlarına çözüm vadeden ve sahadaki güçlü kozu İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nu 15 gün boyunca aktif biçimde kullanan Millet Adayı cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, 14 Mayıs seçimlerine kıyasla metropolde oyunu yüzde 3.22 artırarak toplamda yüzde 51.78 oya ulaştı ve rakibi Erdoğan’ı geride bıraktı ancak Türkiye’deki seçmenin 5’te 1’ine sahip şehirdeki bu lokal zafer, genel tabloya yansımadı.
Bürokrasi ve devlet erkanının kalbi olarak kabul edilen ve yine iki liderin de “kritik” gördüğü Ankara’da da Kılıçdaroğlu yarışı önde bitirdi. Kılıçdaroğlu, Başkentte 2 haftada oylarını yüzde 3.91 artırarak yüzde 51.23, Erdoğan ise yüzde 2.77 artırarak yüzde 48.77 oy oranına ulaştı.
Genel Yayın Yönetmenimiz, deneyimli gazeteci Hakan Çelenk’in detaylı seçim analizine bu linkten ulaşabilirsiniz.
#SONDAKİKA | Erdoğan, İstanbul'da konuşuyorhttps://t.co/1wOqqwHWfS pic.twitter.com/yXs4ZwDSuO
— duvaR (@gazeteduvar) May 28, 2023
‘Herkes kazandı’ dedi ama muhalefete yüklendi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ise ilk zafer konuşmasını İstanbul Kısıklı’da kutlama için kendisini bekleyen binlerce yurttaşın huzurunda yaptı. Meydanda çalınan şarkıya başından sonuna kadar eşlik eden, yer yer hoparlörlerin kısılmasıyla şarkıyı tek başına söyleyen Erdoğan’ın buradaki konuşmasında bir yandan “Kazanan Türkiye’dir” derken, diğer yandan seçim sürecinde muhalefete karşı kullandığı sert dili devam ettirmesi dikkat çekti.
İşte Erdoğan’ın konuşmasından satır başları:
“Değerli dava ve yol arkadaşlarım sizleri en kalbi duygularımla selamlıyorum. Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turunu milletimizin teveccühü ile tamamlamış bulunuyoruz. 2 bayram arasında bize bir demokrasi bayramı yaşatan milletime şükranlarımı sunuyorum. Sandık başına giderek kendisi ve evlatlarının geleceği için iradesini ortaya koyan tüm vatandaşlarıma teşekkür ediyorum.
Teşkilatımızın tüm mensuplarını, kadın ve gençlik kollarımızı, gönüllü olarak seçiminin sağlıklı şekilde yürümesini sağlayan herkesi tebrik ediyorum. Kadınlarımızı tebrik ediyorum, gençlerimizi tebrik ediyorum ve AK Parti davasına gönül veren tüm kardeşlerimi tebrik ediyorum. Yurt içinde yurt dışında 2. tura göre yüksek oy oranlarıyla sandığa koşan herkese teşekkür ediyorum. Yaptığı tercihle önümüzdeki 5 yıl boyunca ülkeyi yönetme sorumluluğunu bir kez daha bize tebliğ eden milletimizin her bir ferdine teşekkür ediyorum. İnşallah sizlerin güvenine layık olacağız. 21 yıldır layık olduğumuz gibi layık olacağız. Ne dedim; Pazara kadar değil, mezara kadar beraber olacağız. Bu sevda burada bitmez” dedik. Şimdi bak “Bay Bay Kemal” diyorlar. “Biz hep bu kutlu yürüyüş yarım kalmaz” demiştik. “Biz hep Türkiye bize, biz de Türkiye’ye emanet” demiştik. İsterseniz buna 3. bayı ekleyebiliriz. Bay bay bay Kemal.”
Yurt genelinde Ak Partililer kutlamaya erken saatte başladı. Kutlamaların en yoğunlaştığı yerlerden biri Erdoğan Ailesi’nin evinin de bulunduğu Üsküdar Kıskıklı’ydı.
CHP’nin vekil oranlarını hatırlattı
“Bugünkü Seçim, aramızdaki muhabbetin demokrasi ateşinde şekillenmiş halidir. Nasıl demir ateşin içinde şekillenirse, sizin de iradeniz sandıkta kırılmaz gücü haline geldi. Şimdi bakın buradan Türkiye’ye bir hesap yapıyorum. Hesap uzmanıyım diyordu ya. 2018’de CHP’nin vekil sayısı neydi biliyor musunuz. 146. 2023’te CHP’nin vekil sayısı 169 çıkardı. Fakat malum toplamda %1 bile oya sahip olmayan malum partilere kiralık vekil verdi. 40 tane. Peki ne oldu. Şimdi 129 vekile düştü CHP. Bu işleri çok iyi bilir. Böylece kaybettiği vekiller sebebiyle herhalde CHP bunu Bay Bay Bay Kemal’e hesabını soracaktır. Diyoruz ki, 14 Mayıs ve 28 Mayıs seçiminin galibi 85 milyon vatandaşımızın tamamıdır. Ben bir şey daha söylemiştim. “Biz öyle bir kazanacağız ki kimse kaybetmeyecek” Öyleyse bugün kazanan sadece Türkiye’dir. Demokrasimizden, kalkınmamızdan taviz vermeden Türkiye Yüzyılı’nın kapısını açtık. Milletimizin tüm kesimlerinin hayallerini beraber hayata geçirdik. Kalbi ve gözü bize dönük dostlarımızın umutlarını beraber düzelttik.”
Depremzedelere teşekkür etti
Konuşmasının sonunda CHP, HDP, İYİ Parti ve “yanındaki ufaklıklar”ın “LGBT’ci” olduğunu söyleyen Erdoğan, Ak Parti’nin aile değerlerinin koruyucusu olduğunu belirtti. Depremzedelere teşekkür eden Erdoğan, seçim öncesinde depremzedelere verdikleri sözler başta olmak üzere tüm sözlerini tutacaklarını ilan etti. Erdoğan, asıl zafer konuşmasını bir ilk olarak Külliye’nin balkonunda yapacağını duyurdu ve İstanbul’dan Ankara’ya hareket etti.
Bir ilk: Külliye’nin balkonundan seslendi
Ak Parti’nin verdiği rakamlara göre 320 bin yurttaş, kutlamalar için Ankara Beştepe’deki Külliye’nin bahçesindeydi.
Buradaki konuşmasında da seçimden sonra siyasetin dili yumuşayacağına dair beklentileri boşa düşürecek kadar muhalefeti sert bir dille hedef alan Erdoğan’ın konuşmasına sık sık “yuhalamalar”, terör karşıtı sloganlar, tekbir sesleri ve “Selo’ya idam!” bağırışları eşlik etti.
Erdoğan, zaferini son anda saflarına katılan Sinan Oğan’dan tartışmaların odağındaki HÜDA PAR Genel Başkanı’na kadar Cumhur İttifakı bünyesindeki tüm liderlerle birlikte halkı selamlayarak kutladı.
Erdoğan’ın konuşmasından öne çıkan başlıklar şöyle:
Kaybedenleri böyle sıraladı
“İkinci tur, kayda değer sıkıntı yaşanmadan tamamlanmıştır. Gayriresmi sonuçlara göre, milletimiz cumhurbaşkanı görevini 5 yıllığına bizlere tebliğ etmiştir. Ülkeyi yönetme sorumluluğuna bizleri tekrar layık gören milletimin her bir ferdine şükranlarımı sunuyorum.
14 Mayıs’ta, 28 Mayıs’ta tercihini hangi partiden, hangi adaydan yana kullanmış olursa olsun sandık başına giderek iradesine sahip çıkan her vatandaşıma teşekkür ediyorum.
Çok partili siyasi hayatın en önemli seçimlerinden birinde milletimiz kararını Türkiye Yüzyılından yana kullanmıştır.
İlk turda milletimiz TBMM üyelerinin çoğunluğunu Cumhur İttifakı’na vererek, yasamadaki tercihini zaten ortaya koymuştur. Bugün yapılan ikinci tur seçimi ile milletimizin cumhurbaşkanlığındaki yani yürütmedeki tercihi de kesinleşmiştir. Milletimizin her iradesi gibi bu sonucun da başımızın üstünde yeri vardır. Fakat kazanan sadece biz değiliz, kazanan Türkiye’dir! Kazanan tüm kesimleri ile milletimizin ta kendisidir! Kazanan, demokrasimizdir.
Hatırlarsanız biz her fırsatta kazandığımızda ülkemizde kimse kaybetmeyecek demiştik. Yine aynı şekilde biz kazandığımızda tek kaybeden ülkemizle ilgili kirli senaryoların sahipleri ile onların aparatları olan terör örgütleri ve tefeciler olacak demiştik.”
Montaj videosunu yine kullandı
“Aynı sözü bir kez daha veriyoruz. Bugün, kimse kaybetmemiştir; 85 milyonun tamamı kazanmıştır. Milletimizin bize verdiği sorumluluğun gereği olarak kimseye kırgın, küskün, kızgın öfkeli değiliz. Seçim dönemine dair tüm tartışma ve çekişmeleri bir kenara bırakarak milli hedeflerimiz etrafında birleşme, bütünleşme vaktidir. Biz bu çağrıyı laf olsun diye değil, tüm kalbimizle yapıyoruz. Biliyoruz ki Türkiye’nin gücü 85 milyonun hep beraber olmasından kaynaklanıyor.
Ben hesap uzmanı değilim… Ama hesap uzmanının hesabında galiba bir yanlışlık var.
2018’de CHP’nin vekil sayısı 146 idi. 2023’te vekil sayısı 169. Gördüğünüz gibi bir artış var. Fakat, burada kiralık vekiller var. 40 tane kiralık vekil… Yüzde 1 oy alan partilere 40 tane kiralık vekil verdi. Sayı 129’a düştü.
Kandil’dekilerle, bir video çekimi ile onları arkaya alıp ‘haydi’ diyebilirsiniz ama bu millet yutmuyor. 17 vekil düşmüş durumda. Ne diyordu? Selo’yu dışarı çıkarmak istiyorsanız oyu bana vereceksiniz diyordu. Benim sevgili milletim ne dedi? Milletim iyi biliyor… Diyarbakır’da 51 Kürt kardeşimizin ölümüne neden olan bu terörist Selo’dur. Hak ve hukukun egemen olduğu Türkiye’de sen 51 Kürt kardeşimizin ölümüne neden olan Selo’yu istediğin gibi dışarı çıkaramazsın. Bizim iktidarımızda böyle bir şeyin gerçekleşmesi mümkün değildir. Bizim iktidarımızda adalet, mülkün esasıdır! Bu değiştirilemez!”
Rusya ve Katar’a vurgu yaptı, ABD’yi anmadı
“Sandıklar kapandı, telefon zincirleri akmaya başladı. Körfez’den İngiltere’ye ve Rusya’ya kadar hepsi tebriklerini bildirdiler ve yarın da yine bu tebriklerin devam edeceğini görüyoruz. Türkiye’nin 10 yıldır önüne koyulan tüm tuzaklar, tüm oyunlar, sırtına saplanan tüm hançerler, ayağına takılan tüm çelmeler bugünü engellemek içindir.
Alman, Fransız, İngiliz dergileri Erdoğan’ı yıkmak için kapaklar atmadılar mı? İşte onlar da kaybetti kardeşlerim! Aylardır kurulan ittifakları gördünüz. Terör örgütlerinden sapkın akımlara kimlerin karşımıza dikildiğini, kirli oyunları gördünüz. Buna rağmen ne oldu? Başaramadılar… İnşallah bundan sonra da başaramayacaklar.
Seçimler bittiğine göre artık tüm vaktimizi ve enerjimizi çalışmaya, eser üretmeye, hizmet vermeye tahsis edeceğiz.”
Enflasyon konusunda çarpıcı vaat
“Bunlar laf ola beri gele. Yaparsak biz yaparız. Faiz 8,5… Enflasyon da inecek görürsünüz. Onlar bizimle yarışamaz, IMF’in kapısında nöbet tutarlar.
Güven ve istikrar; bu iki kavram çok önemli. Güçlü bir ekonomi yönetimini bu iki kavramın üzerine kuracağız. Yatırım ve istihdam odaklı bir üretim ekonomisi pazarlıyoruz. Her alanda giderek artan üretim gücümüzün sağladığı imkanları, herkesi şaşırtacak yeni bir ekonomik lokomotifin adımı haline getireceğiz.
Bay bay Kemal’in ortakları ne diyordu? ‘Biz Güneyimizdeki terör örgütleri ile beraber olacağız.’ Bununla kalmadılar, oralardaki petrol kaynaklarını bu teröristlerle paylaşmanın adımlarını attılar. İşte Kamışlı bunlardan bir tanesidir. Vatandaşlarımızın talebi olan sığınmacıların gönüllü geri dönüşlerini de bu politikanın bir parçası olarak değerlendiriyoruz.”
Muhalefetten ‘mücadeleye devam’ mesajı
3. kez cumhurbaşkanı seçilen Erdoğan’ın şimdiye kadarki en sert balkon konuşmasını yaparak hedef aldığı Millet İttifakı’ndan gelen seçim sonrası açıklamalarında yenilgiden çok “yola devam” mesajı vardı.
Erdoğan’ın seçim sonrası CHP içindeki muhalefeti işaret ederek genel başkanlığının düşeceğini ima ettiği Kılıçdaroğlu, “Yürüyüşümüze devam edeceğiz” dedi.
Kılıçdaroğlu’nun konuşmasının ayrıntılarını içeren haberimize bu linkten ulaşabilirsiniz.
Millet İttifakı’nın diğer liderlerinden gelen açıklamalar da sonucu kabul ettikleri ancak mücadeleye devam edecekleri yönündeydi.
