Bosman Kuralları 1995’ten beri Avrupa futbolunda çehreyi değiştirdi. O dönem serbest kalan futbolcu Jean Marc Bosman sözleşmesi bittikten sonra eski kulübünün yeni bir kulübe transfer olması önünde engel teşkil etmesi sonrası Avrupa Adalet Divanı’na başvurdu. Buradan çıkan kararla söz konusu durumda futbolcuların transfer yapması kolaylaştı.
Bu kararlar uyarınca Avrupa Birliği üyesi ülkelerin ulusal liglerinde -transfer edilen oyuncunun Avrupa Birliği vatandaşı olması koşuluyla- yabancı oyuncu sınırlaması kaldırıldı, futbol oyuncularının anlaşma süreleri dolduğunda bonservis bedeli olmaksızın istedikleri kulübe geçmelerinin önü açıldı.
Şimdi buna benzer bir kural daha hayata geçmek üzere. Zira Avrupa Birliği, FIFA’nın sözleşmesini fesheden oyuncularla alakalı transfer olma kuralını gözden geçirdi. FIFA’nın Oyuncuların Statüsü ve Transferine İlişkin Düzenlemeleri (RSTP), sözleşmesini süresinden önce “haklı bir neden olmaksızın” fesheden bir oyuncunun kulübüne tazminat ödemekle yükümlü olduğunu ve oyuncunun yeni bir kulübe katılması durumunda, tazminat ödemesinden müştereken sorumlu olacaklarını belirtmekteydi.
Avrupa Birliği, bu kuralın yasalarına aykırı olduğunu belirtti. Eski Fransız oyuncu Lassana Diarra ile ilgili yüksek profilli bir davayı karara bağlayan Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD), bu tasarrufların hukuka aykırı olduğunu belirtti. Lüksemburg merkezli ABAD, “Söz konusu kurallar, yeni bir kulüpte çalışmak suretiyle faaliyetlerini geliştirmek isteyen profesyonel futbolcuların serbest dolaşımını engelleyecek niteliktedir” dedi.
Kararda “Bu kurallar, söz konusu oyunculara ve onları istihdam etmek isteyen kulüplere önemli yasal riskler, öngörülemeyen ve potansiyel olarak çok yüksek mali riskler ve büyük sportif riskler getirmektedir ki bunlar bir araya geldiğinde, bu oyuncuların uluslararası transferlerini engelleyecek niteliktedir” ifadeleri de yer aldı. Lassana Diarra 2014’te Lokomotiv Moskova’dan ayrılmak istemişti. Dört yıllık kontratının yalnızca bir sezonunu doldurmuştu. Kulüp, oyuncunun maaş kesintisinin ardından haklı bir neden olmaksızın ayrılmaya karar vermesinin ardından sözleşmesinin feshedilmesiyle kuralları ihlal ettiğini savunarak konuyu FIFA’nın Uyuşmazlık Çözüm Odası’na (DRC) şikayet etmişti.
Oyuncu Belçika ekibi Charleroi’ya transfer olmak isterken FIFA kulübü haklı bulmuş ve Belçika Federasyonu’nun oyuncuya lisans çıkarmasına izin vermemişti. 2015 yılında FIFA, Diarra’nın Lokomotiv’e 10 milyon avro (11,05 milyon dolar) tazminat ödemesine hükmetmiş, eski Real Madrid oyuncusu da yerel bir mahkemede FIFA’ya ve Belçika Futbol Federasyonu’na tazminat davası açmıştı.
Artık haklarını geri alabilecekler
ABAD’ın kararı, Diarra gibi FIFA düzenlemelerinden etkilenen diğer oyuncuların da tazminat talep etmesine yol açabilir. Diarra’nın avukatları Jean-Louis Dupont ve Martin Hissel yaptıkları açıklamada, “Tüm profesyonel oyuncular (2001’den beri yürürlükte olan) bu yasadışı kurallardan etkilendiler ve bu nedenle artık kayıpları için tazminat talep edebilirler. AB hukukunu ihlal etmenin bu ‘ödenecek bedelinin’ FIFA’yı -nihayet- AB hukukunun üstünlüğüne boyun eğmeye zorlayacağına ve yönetimin modernizasyonunu hızlandıracağına inanıyoruz” dedi.
Dupont ayrıca tüm transfer süreçlerinin bu kuralla beraber değişeceğini aktardı. FIFA tarafından “Transfer sisteminin temel ilkelerinin yasallığının bugünkü kararla yeniden teyit edilmiş olmasından memnun olmuştur. FIFA daha fazla yorum yapmadan önce diğer paydaşlarla koordinasyon içinde kararı analiz edecektir” dendi. Uluslararası futbolcular birliği FIFPRO, “Dünya çapındaki profesyonel futbolcular adına bu (ECJ) bulguları memnuniyetle karşılıyoruz” dedi. FIFPRO Avrupa sorumlusu Martin Terrier “Gerçek şu ki, FIFA transfer sisteminin kurbanı olan tüm oyuncuların zararını nasıl telafi edeceğimizi göreceğiz” derken karardan dolayı mutlu olduklarını dile getirdi.
‘Küçük kulüpler olumsuz etkilenebilirler’
Küresel hukuk firması Norton Rose Fulbright’ın EMEA antitröst ve rekabet başkanı Ian Giles’ye göre bu kural transfer ücretlerinin düşmesini sağlayabilir. Giles “Bu durum oyuncuların kontratlarını sonlandırıp farklı takımlarla rahatça kontrat yapmalarına yol açabilir. Bunu yaparken yollarını ayıran kulüp büyük bedeller isteyemez ve onları takımda tutamaz. Ancak zamanla kulüplerin de ekonomik olarak stabilitesini koruyabilmeleri için işlerin yoluna girmesi gerek. Kazançlarını oyuncu yetiştirip onları satarak elde eden küçük kulüpler söz konusu yeni kuraldan olumsuz etkilenebilirler. Serbest dolaşım konusunda ATAD, oyuncu kadrolarının istikrarını korumak için kamu yararı endişesini bir gerekçe kabul etmekle birlikte, mevcut kuralların gerekenin ötesine geçtiğini düşünüyor” diyerek değerlendirme yaptı.
