Bugün Süper Lig’de karşı karşıya gelecek olan Beşiktaş ile Fenerbahçe ülkemizde sporun iki vazgeçilmez aktörü. İki kulübün de tarihleri başarılarla dolu. Sizleri derbi vesilesiyle geçmişe bir yolculuğa çıkarmak istedik. İşte Beşiktaş ve Fenerbahçe’nin birer asrı aşan tarihlerinden unutulmaz kadrolar.
Beşiktaş 1940-1941
Soldan sağa – Ayaktakiler: Antrenör Refik Osman Top, Şeref Görkey, Hakkı Yeten, Şükrü Gülesin, Sabri Gençsoy, Feyzi Uman, Hüsnü Savman, Mehmet Ali Tanman, Yavuz Üreten. Oturanlar: Halil Köksalan, Rıfat Atakanı.
1940-1941 sezonu Beşiktaş için çok anlamlıydı. Hem Milli Küme hem de İstanbul Ligi’nde şampiyonluk yaşandı. Refik Osman Top’un çalıştırdığı; Hakkı Yeten, Şeref Görkey, Şükrü Gülesin gibi unutulmaz isimlerin yer aldığı siyah-beyazlılar, ”Kara Kartallar” lakabını bu dönemde aldı. Bu parlak günlerin başkanı Yusuf Ziya Erdem’di.
Beşiktaş 1959-1960
Soldan sağa- Ayaktakiler: Münir Altay, Necmi Mutlu, Kaya Köstepen, Arif Özataç, Birol Pekel, Nazmi Bilge. Oturanlar: Bahattin Baydar, Ahmet Özacar, Tuncay Demirtaş, Şenol Birol, Sabahattin Kuruoğlu.
Beşiktaş, 1959’da kurulan Milli Lig’in ikinci sezonunda ilk şampiyonluğunu kazandı. Başkanlığını Nuri Togay’ın yaptığı siyah-beyazlıların çalıştırıcısı Macar Andras Kuttik’ti. Sezon sonunda 65 puanla mutlu sona ulaşan Kara Kartal, 4 Kasım 1959 – 14 Şubat 1960 arasında 13 maçı üst üste kazandı. Bu rekor 62 yıl sonra Galatasaray tarafından kırıldı. Sezonun ilginç notlarından biri ligin son maçlarının 27 Mayıs ihtilali nedeniyle bir aydan fazla zaman sonra oynanmasıydı.
Beşiktaş 1966-1967
Soldan sağa- Ayaktakiler: Erkan Yanardağ, Ahmet Özacar, Fehmi Sağınoğlu, Cevdet Çetinkaya, Kaya Köstepen, Sami Şenol. Oturanlar: Süreyya Özkefe, Faruk Karadoğan, Sanlı Sarıalioğlu, Janos Kuszmann, Necmi Mutlu.
1965-1966 sezonunu şampiyon olarak tamamlayan Beşiktaş, 1966-1967’da bir kez daha ligin zirvesinde yer aldı. Yugoslav Ljubisa Spajic yönetimindeki siyah-beyazlılar, zaferini bitime bir hafta kala İzmir’de ilan etti. Takımda Suat Mamat, Ahmet Özacar gibi deneyimli kramponların yanında Sanlı Sarıalioğlu ve Yusuf Tunaoğlu gibi iki genç yıldız vardı. Beşiktaş tarihinin ilk yabancı oyuncuları Szalay ve Kuszmann, kadrodaki dikkat çeken isimlerdi. Kulübün başkanı ise önce Hasan Salman ardından Hakkı Yeten’di.
Beşiktaş 1981-1982
Soldan sağa – Ayaktakiler: Bora Öztürk, Haluk Serenli, Ulvi Güveneroğlu, Mehmet Ekşi, Adem İbrahimoğlu, Samet Aybaba. Oturanlar: Süleyman Oktay, Necdet Ergün, Rıza Çalımbay, Ali Kemal Denizci, Haluk Çakar.
1967’de kazandığı şampiyonluğun ardından uzun süre istediği sonuçları alamayan Beşiktaş, 1981-1982 sezonunda takımın başına eski oyuncusu Yugoslav Dorde Milic’i getirdi. Fenerbahçe’den Ali Kemal alındı. Serpil Hamdi Tüzün’ün başında olduğu altyapıdan yetişen oyuncular da katkı verecek seviyeye gelmişti. Siyah-beyazlılar, çok istediği şampiyonluk için Trabzonspor ile kapıştı. İki takım şanslarını son haftaya taşıdı. Beşiktaş, son maçında Eskişehir deplasmanında 2-1 öndeyken çıkan olaylar nedeniyle mücadele yarıda kaldı. Ama kutlamalar başladı. Federasyonun karşılamanın sonucunu 3-0 Beşiktaş lehine tescil etmesiyle siyah-beyazlılar 15 yıl aradan sonra şampiyonluğunu ilan etti. Beşiktaş’ın başkanı Galatasaray Lisesi mezunu olan Mehmet Üstünkaya’ydı.
Beşiktaş 1985-1986
Soldan sağa – Ayaktakiler: Zafer Öğer, Bora Öztürk, Ulvi Güveneroğlu, Gökhan Keskin, Kadir Akbulut, Samet Aybaba. Oturanlar: Hüsamettin Gökçen, Metin Tekin, Mirsad Kovacevic, Rıza Çalımbay, Fikret Demirer.
1967 sonrası 15 yıl şampiyonluğa hasret kalan Beşiktaş, 1982’nin ardından fazla beklemedi. 1985-1986 sezonunda daha önce Fenerbahçe ile şampiyonluk yaşayan Yugoslav teknik direktör Branko Stankovic’i tercih eden siyah-beyazlılar, Galatasaray ile giriştiği ve son hafta, son düdüğe dek süren mücadelede averajla ipi göğüslemeyi başardı. Beşiktaş, Cumhurbaşkanlığı Kupası’nı da müzesine götürdü. Bu, siyah-beyazlıların Süleyman Seba başkanlığındaki ilk şampiyonluğuydu.
Beşiktaş 1991-1992
Soldan sağa – Ayaktakiler: Jaroslaw Bako, Kadir Akbulut, Ali Gültiken, Gökhan Keskin, Metin Tekin, Ulvi Güveneroğlu. Oturanlar: Rıza Çalımbay, Mehmet Özdilek, Feyyaz Uçar, Zeki Önatlı, Recep Çetin.
1987’de Beşiktaş’ın teknik direktörü olan Gordon Milne, adını kulüp tarihine altın harflerle yazdıranlardan. 1989-1990 sezonunda siyah-beyazlıları şampiyon yapan İngiliz çalıştırıcı, ertesi yıl aynı başarıyı bir kez daha yaşattı. 1991-1992 sezonunda ise üst üste üçüncü şampiyonluk geldi. Üstelik Beşiktaş bu başarıyı namağlup unvanıyla yakalayarak futbol tarihimize geçti. Şu ana dek ligimizde yenilmeden şampiyonluk elde eden başka takım olmadı. Tüm bunlar yaşanırken kulübün dümeninde Süleyman Seba vardı. Harika üçlü Metin – Ali – Feyyaz da kadrodaydı.
Beşiktaş 1994-1995
Soldan sağa – Ayaktakiler: Raimond Aumann, Eyjolfur Sverisson, Alpay Özalan, Gökhen Keskin, Sergen Yalçın, Ertuğrul Sağlam. Oturanlar: Rıza Çalımbay, Mutlu Topçu, Mehmet Özdilek, Recep Çetin, Fany Madida.
Beşiktaş, uzun süren Gordon Milne dönemi sonrası teknik direktör tercihini Alman Cristoph Daum’dan yana kullandı. İzlandalı Sverisson ve Alman kaleci Aumann takımın yeni yabancılarıydı. Transferde kadroya katılan önemli isim ise Ertuğrul Sağlam oldu. Rıza, Sergen ve Şifo Mehmet’ten kurulu güçlü orta sahaya sahip Beşiktaş, Trabzonspor ile girdiği şampiyonluk yarışını rakibinin üç puan önünde tamamlayarak mutlu sona ulaştı. Bu, siyah-beyazlıların Süleyman Seba başkanlığındaki son lig şampiyonluğuydu.
Beşiktaş 2002-2003
Soldan sağa – Ayaktakiler: İlhan Mansız, Oscar Cordoba, Ahmet Yıldırım, Pascal Nouma, Ronaldo Guiaro, Tolga Doğantez ,teknik direktör Mircea Lucescu. Oturanlar: Yasin Sülün, Kaan Dobra, Daniel Pancu, Serdar Topraktepe, Federico Giunti.
1903 yılında kurulan Beşiktaş için 2002-2003 sezonu özel anlam ifade ediyordu. Kulübün başkanı Serdar Bilgili’ydi. Teknik direktörlüğe ise 2001-2002’de Galatasaray’ı şampiyon yapan Rumen Mircea Lucescu getirildi. Zago, Cordoba, Giunti gibi deneyimli yabancılar transfer edildi. Bunlardan da önemlisi kulübün efsanelerinden Sergen Yalçın yuvaya döndü. Şampiyonluk için Galatasaray ile çekişen Kara Kartal, rakibini İnönü’de 1-0 yenerek zafere uzandı. Bu mücadele spiker Ercan Taner’in ‘Sergen attı şampiyonluk geldi’ anlatımıyla hafızlara kazındı. Beşiktaş, bu sezon UEFA Avrupa Ligi’nde çeyrek finale dek ilerledi.
Beşiktaş 2008-2009
Soldan sağa – Ayaktakiler: Rüştü Reçber, Serdar Kurtuluş, Filip Holosko, Edouard Cisse, Uğur İnceman, Matias Delgado. Oturanlar: Serdar Özkan, Tomas Zapotocny, Tomas Sivok, Rodrigo Tello, Bobo.
2008-2009 sezonuna teknik direktör Ertuğrul Sağlam ile giren Beşiktaş’ta altıncı hafta sonrası göreve Mustafa Denizli getirildi. Ara transferde Bursaspor’dan alınan Yusuf Şimşek performansıyla takımın kaderini belirledi. Yıldırım Demirören’in başkanlığını yaptığı Beşiktaş, hem lig hem de Türkiye Kupası’nı müzesine götürdü. Mustafa Denizli ise üç büyüklerin hepsini şampiyon yapan hoca olarak tarihe geçti.
Beşiktaş 2016-2017
Soldan sağa – Ayaktakiler: Gökhan İnler, Atiba Hutchinson, Marcelo, Andreas Beck, Tolga Zengin. Oturanlar: Ricardo Quaresma, Dusko Tosic, Vincent Aboubakar, Adriano, Caner Erkin, Oğuzhan Özyakup.
Şenol Güneş ile ilk şampiyonluğu 2015-2016 sezonunda yaşayan Beşiktaş, deneyimli teknik adamla 2016-2017’de bir kez daha mutlu sona ulaştı. Yeni yabancılar Aboubacar ve Talisca, şampiyonluğa ciddi katkı yaptı. Sezona Şampiyonlar Ligi’nde başlayan siyah-beyazlılar grubu üçüncü tamamlayarak yoluna UEFA Avrupa Ligi’nde devam etti. Beşiktaş bu kupada çeyrek final oynadı. Siyah-beyazlı kulüpte başkanlık koltuğunda oturan isim Fikret Orman’dı.
Fenerbahçe 1911-1912
Soldan sağa – Üst sıra: Abbas Elkatipzade, Zeki Mazlum, Arif Emirzade, Hulki Malkoç. Orta sıra: Yahya Berki Karagözoğlu, Hüseyin, Çerkes Sabri, Ahmet İzzi. Alt sıra: Kemal Aşki, Otomobil Nuri, Galip Kulaksızoğlu, Sait Selahattin Cihanoğlu, Hasan Kamil Sporel.
1907’de kurulan Fenerbahçe, ilk şampiyonluğunu 1912’de İstanbul Ligi’nde kazandı. Başkanlığını Osman Fuat Efendi, teknik direktörlüğünü ise aynı zamanda oyuncu olan Galip Kulaksızoğlu’nun yaptığı sarı-lacivertlilerin kadrosundaki isimlerden Hasan Kamil Sporel, Türkiye’nin 1923 yılında oynadığı tarihteki ilk maçında milli takımda kaptan olarak sahaya çıktı.
Fenerbahçe 1967-1968
Soldan sağa: Ayaktakiler: Fuat Saner, Yavuz Şimşek, Ercan Aktuna, Yılmaz Şen, Abdullah Çevrim, Selim Soydan. Oturanlar: Şükrü Birant, Nedim Doğan, Ogün Altıparmak, Numan Okumuş, Ziya Şengül.
1967-1968 sezonu Fenerbahçe tarihinin en parlak dönemlerinden biri oldu. Türkiye 1.Ligi’nde şampiyon olan ve Türkiye Kupası’nı kazanan sarı-lacivertiler, hem lig hem kupada mutlu sona ulaşarak otomatik olarak Cumhurbaşkanlığı Kupası’nı müzesine götürdü. Fenerbahçe ayrıca Balkan Kupası’nda şampiyon oldu. Sarı-lacivertlilerin başkanı Faruk Ilgaz, teknik direktörü ise Macar Ignace Molnar’dı.
Fenerbahçe 1973-1974
Soldan sağa – Ayaktakiler: Didi, Yılmaz Şen, Alpaslan Eradlı, Osman Arpacıoğlu, Cevher Özer, Ilie Datcu, Ziya Şengül. Oturanlar: Cemil Turan, Timuçin Çuğ, İbrahim Ejder, Ersoy Sandalcı, Mustafa Kaplakaslan.
1970’li yılların başlarında Türkiye Ligi’ni Galatasaray domine etti. Ezeli rakibinin üstünlüğüne son vermek isteyen Fenerbahçe, 1972’de ünlü Brezilyalı hoca Didi ile anlaştı. Aynı dönemde İstanbulspor’un yıldızı Cemil Turan transfer edildi. Beklenen başarı ise 1973-74 sezonunda geldi. Sarı-lacivertliler, Beşiktaş’ın üç puan önünde şampiyon oldu. Bunun yanında Türkiye Kupası da kazanıldı. Cemil Turan gol krallığı tacını taktı. Sarı Kanarya ertesi sezon da ligi zirvede tamamladı. Şampiyonluklarda başkanlık koltuğunda oturan isim Emin Cankurtaran’dı.
Fenerbahçe 1977-1978
Soldan sağa – Ayaktakiler: Radmilo Ivancevic, Önder Mustafaoğlu, Coşkun Demirbakan, Emin İlhan, Radomir Antic, Cem Pamiroğlu. Oturanlar: Bahri Kaya, Yenal Kaçıra, Niyazi Gülseven, Aydın Çelik, Cemil Turan.
1970’lerin ortasından itibaren Türkiye 1.Ligi’nde şampiyonluk denklemine Trabzonspor da eklendi. 1975-1977 arasında iki kez kupaya uzanan Karadeniz temsilcisine dur diyen Fenerbahçe oldu. Başkanlık koltuğunda Faruk Ilgaz’ın oturduğu, teknik direktörlüğünü ise Yugoslav Toma Kaloperovic’in yaptığı sarı-lacivertliler, ligi Trabzonspor’un bir puan önünde zirvede bitirdi. Takımın Yugoslav kalecisi Ivancevic adına tezahüratlar yazılacak kadar sevildi. Diğer yabancı Antic ilerleyen yıllarda Barcelona, Atletico Madrid ve Real Madrid’i çalıştırdı. Cemil Turan, bir kez daha gol kralı oldu.
Fenerbahçe 1982-1983
Soldan sağa – Ayaktakiler: Selçuk Yula, Hasan Özdemir, Nurettin Yıldız, Müjdat Yetkiner, Cem Pamiroğlu, Alpaslan Eradlı. Oturanlar: Erdoğan Arıca, Arif Kocabıyık, Mehmet Hacıoğlu, Önder Çakar, Osman Denizci
Ali Şen’in başkanlığını yaptığı Fenerbahçe, 1982-1983 sezonunda beş senedir özlemini çektiği lig şampiyonluğunu kazandı. Yugoslav Branko Stankovic’in çalıştırdığı sarı-lacivertli takım ayrıca Türkiye Kupası’nı da müzesine götürdü. TSYD Kupası ve Donanma Kupası şampiyonlukları bu dönemin diğer başarılarıydı. Selçuk Yula gol krallığına ulaştı. Fenerbahçe’nin sembol isimlerinden Alpaslan Eradlı bu sezon sonunda futbol yaşamını noktaladı.
Fenerbahçe 1988-1989
Soldan sağa- Ayaktakiler: Harald Schumacher, Taygun Erdem, Nezihi Tosuncuk, Hasan Vezir, Oğuz Çetin, Turhan Sofuoğlu. Oturanlar: Rıdvan Dilmen, Müjdat Yetkiner, Şenol Ustaömer, Hakan Tecimer, Aykut Kocaman.
Tahsin Kaya’nın başkanlığını yaptığı Fenerbahçe, 1988-1989 sezonuna flaş transferlerle girdi. Alman kaleci Schumacher, Sakaryaspor’un dört yıldızı Oğuz, Turhan, Aykut ve Serdar alınan flaş oyuncular arasındaydı. Lig başladıktan sonra bu isimlere Hasan Vezir de eklendi. Takımın başında ise 1984-1985 sezonunda sarı-lacivertlileri şampiyon yapan Todor Veselinovic vardı. Yeni transferlerin yanında Rıdvan Dilmen’in harika performansı Fenerbahçe’ye Beşiktaş ile girdiği şampiyonluk yarışında mutlu sonu getirdi. Rakip fileleri 103 kez havalandıran bu kadro oynadığı futbolla da taraftarın gönlünde taht kurdu.
Fenerbahçe 1995-1996
Soldan sağa – Ayaktakiler: Rüştü Reçber, Kemalettin Şentürk, Jes Högh, Erol Bulut, Tayfun Korkut, Uche Okechukwu. Oturanlar: Elvir Bolic, İlker Yağcıoğlu, Oğuz Çetin, Aykut Kocaman, Tarık Daşgün.
Fenerbahçe 1995-1996 sezonunda yola 1994’te Brezilya ile Dünya Kupası şampiyonluğu yaşayan Brezilyalı teknik direktör Carlos Alberto Parreira ile çıktı. Ali Şen yine başkandı. Sezon boyunca Trabzonspor ile müthiş bir yarış içinde olan sarı-lacivertliler, son düzlükte rakibini deplasmanda 2-1 yenerek büyük avantaj yakaladı. Sonrasında ise şampiyonluğa uzandı. Genelde ofansif oyunlarla netice arayan Fenerbahçe, bu sezon daha kontrollü bir futbolla sonuca gitti. Savunmanın göbeğindeki Uche – Högh ikilisinin performansı başarıdaki kilit faktörlerdendi.
Fenerbahçe 2000-2001
Soldan sağa – Ayaktakiler: Samuel Johnson, Rüştü Reçber, Ogün Temizkanoğlu, Abdullah Ercan, Elvir Baljic, Zoran Mirkovic, Oturanlar: Mustafa Doğan, Haim Revivo, Mirko Mirkovic, Kennet Anderson, Nikola Lazetic.
Galatasaray’ın üst üste dört şampiyonluğu sonrası yeniden zirveye çıkmak isteyen Fenerbahçe, 2000-2001 sezonunda teknik direktör olarak tercihini deneyimli çalıştırıcı Mustafa Denizli’den yana kullandı. Başkan Aziz Yıldırım, transfere ciddi bir bütçe ayırdı. Mirkovic, Anderson, Revivo, Rapaic gibi kariyerli yabancılar alındı. Baljic, Real Madrid’den Kadıköy’e geri döndü. Denizlispor’un yıldızı Yusuf Şimşek, Karlsruher’den Serhat Akın transfer edildi. Şampiyonluk yolunda Fenerbahçe ile Galatasaray çekişti. 34 haftalık maraton sonunda sevinen taraf sarı-lacivertliler oldu.
Fenerbahçe 2006-2007
Soldan sağa – Ayaktakiler: Rüştü Reçber, Stephen Appiah, Deivid de Souza, Ümit Özat, Edu Dracena, Diego Lugano. Oturanlar: Mehmet Aurelio, Mateja Kezman, Tuncay Şanlı, Alex de Souza, Kerim Zengin.
2006-2007 sezonuna 100.yılı münasebetiyle mutlak şampiyonluk parolasıyla giren Aziz Yıldırım başkanlığındaki Fenerbahçe, en yakın rakibi Beşiktaş’ın dokuz puan önünde hedefine ulaştı. Arthur Zico, vatandaşları Didi ve Parreira’dan sonra sarı-lacivertlilere şampiyonluk yaşatan üçüncü Brezilyalı oldu. Kaptan Alex de Souza, mükemmel performansını gol krallığıyla taçlandırdı. Yeni transfer Uruguaylı stoper Diego Lugano, dört golle hücuma da önemli katkı yaptı.
Fenerbahçe 2012-2013
Soldan sağa – Ayaktakiler: Pierre Webo, Mehmet Topal, Joseph Yobo, Egemen Korkmaz, Dirk Kuyt, Volkan Demirel. Oturanlar: Gökhan Gönül, Moussa Sow, Reto Ziegler, Christian Baroni, Raul Meireles.
20 kadrodan oluşan listemizde lig şampiyonluğu kazanmayan tek takım bu. Tercih nedenimiz ise Avrupa’da yakalanan büyük başarı. 2012-2013 sezonunda yola teknik direktör Aykut Kocaman ile çıkan Fenerbahçe ligi ikinci bitirdi, Türkiye Kupası’nda şampiyon oldu. Avrupa’da fırtına gibi esti. Sezona Şampiyonlar Ligi’nde başladıktan sonra mücadelesini Avrupa Ligi’nde sürdüren sarı-lacivertliler; Mönchengladbach, Marsilya ve AEL Limasol ile birlikte yer aldığı grubunu lider bitirdi. Bir sonraki turda Bate Borisov’u ardından V.Plzen’i eleyen Fenerbahçe, çeyrek finalde Lazio engelini aşarak tarihinde ilk kez Avrupa’nın bir büyük kupasında yarı finale yükseldi. Final bileti için Benfica’nın karşısına çıkan Kanarya, rakibini İstanbul’da 1-0 yense de Portekiz’deki rövanşı 3-1 kaybedince elendi. Sarı-lacivertli takım, ertesi sezon Ersun Yanal yönetiminde Süper Lig’de nisan ayında şampiyonluğunu ilan etti.
Kaynaklar: ayaktakileroturanlar.com, Haydar Tanışan arşivi, Wikipedia, Fanatik gazetesi, Büyük gazete, Aktüel dergisi, Hayat dergisi, Mehmet Hacıoğlu arşivi, Şenol Ustaömer arşivi, Cem Pamiroğlu arşivi, Fenerbahçe dergisi, Beşiktaş arşivi, mackolik.com, Faik Tribünü, Alican Küçükcan, Aktüel dergisi