Türkiye, Avusturya’yı Euro 2024’ün en güzel maçlarından birinde 2-1 yendi. Maçta Türkiye’nin iki golünü de atan Merih Demiral’ın sevinirken yaptığı bozkurt hareketi ise mücadelenin önüne geçti.
UEFA, tarihte örneği olmadığı şekilde milli futbolcuya iki maç ceza verdi. Karar Tahkim Kurulu yani UEFA’nın en üst ceza mercii tarafından alındığı için ne Türkiye’nin ne futbolcunun itiraz hakkı vardı.
Uluslararası Tahkim Mahkemesi (CAS), üç karşılaşmadan az cezaları görüşmediği için Merih Demiral için yapacak bir şey, başvurulacak bir itiraz mercii kalmadı.
UEFA Merih Demiral’a ırkçılıkla ilgili yaptırımların öngörüldüğü 14. maddeden değil, temel terbiye kurallarını ihlal, sportif olmayan gösteri yapmak ve futbol sporunu itibarsızlaştırılması konularının incelendiği 11. maddeden ceza verdi.
İngiliz futbolcu Jude Bellingham’ın cinsel içerikli hareketine bir maç ceza çıkıp ertelenirken Merih Demiral ‘temel terbiye kurallarını ihlal’ ettiği için iki maçta oynamayacaktı. Bütün itiraz yolları kapanan Merih Demiral, adeta yargısız infaza uğradı.
Daha önce verilen cezalara bakıldığındaysa Merih Demiral’a beklenmeyen bir ceza çıkmıştı. UEFA, daha önce önüne gelen benzer dosyalardan hiçbirinde men cezası vermemişti.
Çeşitli zamanlarda Sırbistan futbolcuları Aleksander Kolarov, Dusko Tosic ve Dusan Tadic’in verdiği çetnik selamına ‘oyna devam’ denilmişti.
Lokomotiv Moskova’nın Rus futbolcusu Dmitry Tarasov, 16 Şubat 2016’da UEFA Avrupa Ligi son 32 turunda Fenerbahçe ile oynanan ilk maçta üzerinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in fotoğrafının bulunduğu tişört giydiği gerekçesiyle para cezası almıştı.
Manchester City Teknik Direktörü Pep Guardiola, Katalanların bağımsızlığı için kampanya yürüten tutuklu aktivist ve politikacıları desteklemek adına Şampiyonlar Ligi maçlara sarı kurdeleyle çıktı, UEFA’dan hiçbir ceza almadı.
Evet, Merih Demiral’a çıkan cezanın emsali yoktu.
Merih Demiral üç büyük takımdan birinde oynasaydı…
Tamam cezanın emsali yoktu. Ama futbolcu suçsuz muydu? Türkiye’de adettendir. Olaylara hep kendi tarafımızdan bakarız. Misal Merih Demiral üç büyüklerden birinde forma giyseydi ve galibiyetten sonra bozkurt işareti yapsa ne olurdu? Rakip takım taraftarları oyuncunun ceza alması için Türkiye Futbol Federasyonu’nu mesaj yağmuruna tutar mıydı? Bu sorunun yanıtı bence çok net.
Servet Yardımcı’nın durumu
Birtakım sosyal medya hesapları Merih Demiral’ın ceza almasından sonra UEFA İcra Kurulu üyesi Servet Yardımcı’yı hedef aldı. Türkiye için neden kulis yapmamış, çalışmamıştı? TFF’ye yapılan en büyük eleştirilerden biri oraya seçilen yönetim kurulu üyelerinin desteklediği takımın formasıyla orada olması değil mi? TFF’ye seçilen üyelerden tarafsızlık bekliyorsak UEFA’da görev yapan bir yöneticinin de aynı şekilde davranmasını garipsemek hatta onu bu konuda suçlamak ilginç değil mi?
Anadolu Ajansı, Şenes Erzik’in mesajını neden sildi?
Cezanın açıklanmasından sonra aynı anda tanınmış sosyal medya hesaplarından bir anda Servet Yardımcı aleyhine mesajlar atılmaya başlandı. Derken Anadolu Ajansı’ndan sosyal medya hesabından uzun yıllar FIFA ve UEFA’da üst düzey yöneticilik yapan TFF Onursal Başkanı Şenes Erzik’in sözleri paylaşıldı. Erzik “Ben UEFA’da görevli, yetkili veya sorumlu olsaydım bu soruşturmanın başlatılmasına dahi izin vermezdim. Soruşturma ve verilen ceza sürecinde UEFA Yönetim Kurulu Üyesi Servet Yardımcı nasıl bir tutum içinde olmuştur da bu skandal kararın çıkmasına engel olamamıştır” demişti. Bu mesaj Şenes Erzik’in “Anadolu Ajansı’na böyle bir açıklama yapmadım” demesi üzerine silindi. Peki bu olay nasıl gerçekleşmişti?
Mehmet Büyükekşi servis ettirdi iddiası
TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi’ye yakın gazetecilerin iddiasına göre Şenes Erzik, 7-8 kişinin bulunduğu bir ortamda Servet Yardımcı ile ilgili cümleyi söylemişti. Ama Anadolu Ajansı bunu nasıl öğrenmişti?
Burada Servet Yardımcı’nın 18 Temmuz’da yapılacak TFF Başkanlığı seçiminde aday olduğunu hatırlamak gerekiyor. Erzik’in dediklerini seven Büyükekşi, rakibine yara açacak bu sözlerin servis edilmesini istemiş ve kendisine bağlı ajans aracılığıyla bu işlem yapılmıştı.
Büyükekşi’nin yanında hukukçu yok mu?
Tekrar aday olacağını Almanya’ya götürdüğü kulüp başkanlarına açıklayan Mehmet Büyükekşi’nin aklı TFF seçimlerindeydi. Daha önceki örneklere bakarak Merih Demiral’ın sevkinden endişeli değildi. Futbolcu için kulis yapmak yerine seçim çalışmaları için Türkiye’ye döndü. Gece yarısı Bild’de çıkan ‘Merih Demiral’a iki maç ceza verildi’ haberi bir anda panik yarattı. Apar topar ‘Savunmamızı vermedik, Bild haberi doğru değil’ açıklaması yapıldı.
Merih Demiral’ın savunmasında hata mı yapıldı?
Türkiye Futbol Federasyonu tarafından yetkilendirilen avukatlar Merih Demiral’la ilgili UEFA’ya 27 sayfalık savunma gönderdi. Dosyada daha önce yaşanmış çok sayıda örneğe yer verilip, bozkurt işaretinin Anadolu, Orta Asya ve dünyanın birçok yerindeki Türk kökenli halkların 1000 yıllık simgesi olduğu öne çıkarıldı.
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Burak Gemalmaz, maçın oynandığı gün sosyal medyadan TFF’yi savunma konusunda uyarmıştı. Gemalmaz, “Avusturya maçında yapılan bozkurt işaretinin siyasi olmadığı yönündeki bir savunma/açıklama, UEFA sisteminde sadece siyasi olanlar değil, ‘sportif olmayan nitelikteki’ ve UEFA’nın ve futbolun ‘itibarını zedeleyen’ tüm davranışlar yasak (Disiplin Yön. m. 11) olduğundan faydasızdır” diyordu. Hocaya göre savunmada kategorik ifade yasaklarının insan haklarıyla bağdaşmadığını (nefret söylemi ve şiddet çağrısı hariç) vurgulamak, ardından ifade özgürlüğü rejimi kapsamında dengeleme yapmak gerekirdi. Ama bu yapılmadı.
TFF Başkanı Büyükekşi taca çıktı
Cezanın açıklanmasından sonra yapılan açıklama skandaldı. Büyükekşi, “UEFA Etik ve Disiplin Komitesi tarafından oyuncumuz Merih Demiral’a verilen iki maçlık cezayı kabul edilemez, hukuk dışı ve siyasi bir karar olarak görüyoruz” diyordu. Hem Merih Demiral hem TFF, CAS’a başvuracaktı.
Bütün basına servis edilen bu haber bir anda öğleden sonra değişti. TFF Başkanı, cezanın UEFA Tahkim Kurulu tarafından verildiğini bilmiyordu. Ceza üç karşılaşmadan az olduğu için kurallara göre CAS’a da başvuruda bulunamıyordu. Yani ya TFF Başkanı ya da onu yönlendiren hukukçular taca çıkmıştı.
Türkiye’nin hükümeti, muhalefetiyle tek ses olduğu olayda bile Büyükekşi’nin kafası milli takım ve Merih Demiral’dan çok TFF Başkanlığı seçimlerindeydi. Gün boyu yaşananlar bunu gösteriyordu. Sonuç olarak Merih Demiral, Hollanda karşılaşmasında ve galibiyet durumunda yarı finalde forma giyemeyecek. İki gol atıp yıldızlaştığı bir maçın ardından yaptığı hareket UEFA ne kadar standart dışı bir karar verse de Türkiye’ye pahalı patladı.