Paris 2024 Olimpiyat Oyunları’nda Boks branşı kadınlar 66 kiloda Cezayirli boksör Imane Khelif tüm rakiplerini yenerek altın madalya kazanmıştı. İtalyan boksör Angela Carini, Khelif karşısında ilk raundun 46. saniyesinde maçtan çekilmiş ve onun bir erkek gibi güçlü olduğunu belirtmişti. Khelif olimpiyatların en çok konuşulan isimlerinden olmuştu.
Cinsiyet tartışmalarının ayyuka çıkmasının ardından Khelif ve Cezayir yönetimi açıklama yapmış ve boksörün doğuştan kadın olduğunu söylemişti. Reduxx isimli bir feminizm hareketi platformu Cezayirli boksör Imane Khelif davasında bir Fransız gazetecinin Khelif’in “testisleri” olduğunu ortaya koyan bir rapora ulaştı.
Raporun Haziran 2023’te Paris’teki Kremlin-Bicêtre hastanesi ile Cezayir’deki Mohamed Lamine Debaghine hastanesinin iş birliğiyle hazırlandığı öğrenildi. Uzman endokrinologlar Soumaya Fedala ve Jacques Young’ın hazırladığı rapor Khelif’in yalnızca biyolojik erkeklerde bulunan bir cinsel gelişim bozukluğu olan 5-alfa redüktaz eksikliğinden etkilendiğini ortaya koyuyor.
Genetik anormallik çocuğun cinsel organlarının normal gelişimini etkiliyor. Bu düzensiz gelişim genellikle ergenlikte 5-alfa ergenlerde kas büyümesi, saç büyümesi ve meme dokusu gelişimi veya adet görmeme gibi maskülenleşme belirtileri yaşamaya başladığında belirginleşiyor. Uygun bir klinik muayeneye erişim olmadan yanlış bir şekilde 5-alfa’ya sahip erkekler yetişkinlikte kadın olduklarına inanabiliyor. Fransız gazeteci Djaffar Ait Aoudia ekim ayında Khelif’in cinsel gelişiminde düzensizlik olduğuna dair raporun bir kopyasına ulaştı.
Aoudia’ya göre klinik rapor bir MRI’ın Khelif’in rahmi olmadığını, bunun yerine iç testislere ve genişlemiş bir klitorise benzeyen bir “mikropenise” sahip olduğunu belirlediğini ortaya koydu. Kromozom testi Khelif’in XY karyotipine sahip olduğunu doğrularken hormon testi Khelif’in erkeklere özgü testosteron seviyesine sahip olduğunu ortaya çıkardı. Aoudia ayrıca doktorların Khelif’in ebeveynlerinin kan bağı olan akrabalar olabileceğini öne sürdüğünü belirtti. Rapor Khelif’in kendi algıladığı cinsiyet kimliğine fiziksel olarak uyum sağlamasına yardımcı olmak için “cerrahi düzeltme ve hormon tedavisi” için sevk edilmesini tavsiye ederek sona eriyor ve sonuçların “çok önemli bir nöropsikiyatrik etkiye” neden olduğu için psikolojik desteğin gerekli olacağını ekliyor.
Raporun zamanlaması manidar
Bu rapor Khelif’in antrenörü Georges Cazorla’nın Cezayirli boksörün 2023 yılının Mart ayında Uluslararası Boks Birliği (IBA) tarafından kadın boksundan diskalifiye edilmesinin ardından Kremlin-Bicêtre Hastanesi’nde bir değerlendirmeye tabi tutulduğunu itiraf etmesiyle aynı zamana denk geliyor. Ağustos ayında bir röportajda Cazorla endokrinologların o dönemde “[Khelif’in] kromozomlarında sorun” olduğunu tespit ettiklerini çekinerek kabul etti. Bu gerçeğe rağmen Cazorla, Khelif’in yine de kadınlara karşı yarışmasına izin verilmesi gerektiği konusunda ısrar etti.
Cazorla ayrıca Khelif’in 2023 tıbbi değerlendirmesinin ardından testosteron baskılayıcı ilaçlara başladığını belirtti. Ancak Uluslararası Olimpiyat Komitesi 1999’dan bu yana sporcuları kromozom testine tabi tutmuyor ve Paris Olimpiyatlarında kadın boksuna katılmak için tek şart yasal belgelerde kadın cinsiyet işaretine sahip olmaktı. Boksörlerin karyotiplerine ilişkin bir başka teyit de Güney Kaliforniya Üniversitesi Annenberg İletişim ve Gazetecilik Okulu’nda doçent olan, Olimpik sporlar konusunda uzman ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin basın komitesi üyesi Alan Abrahamson tarafından verildi. Ağustos ayında yaptığı bir açıklamada Abrahamson, IBA tarafından 2022 ve 2023 yıllarında yaptırılan ve “boksörün DNA’sının XY kromozomlarından oluşan bir erkeğe ait olduğu sonucuna varan” tartışmalı kromozom testlerinin sonuçlarını bizzat gördüğünü söyledi.
Khelif’in sızdırılan sağlık raporu haberi Paris Olimpiyatlarında kadınlar 66 kg kategorisinde altın madalya kazanmasının ardından geldi. Haber bir tartışma fırtınasına yol açtı ve IBA, IOC’nin biyolojik erkeklerin Paris’te kadınlara karşı boks yapmasına izin verme kararına karşı çıktı. Ağustos ayında düzenlenen bir basın toplantısında IBA, Khelif’in birden fazla kromozom testinden geçemediğini defalarca teyit etti, ancak Cezayir Olimpiyat Komitesi tarafından bu testlerin sonuçlarının açıklanması engellendi.